PB5/MC-066-277-1030/04 - Pomoc materialna w zakresie oświaty a podatek dochodowy od osób fizycznych

Pomoc materialna w zakresie oświaty a podatek dochodowy od osób fizycznych

Odpowiadając na pismo z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych, Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.), sieć publicznych szkół powinna być zorganizowana w sposób umożliwiający wszystkim dzieciom spełnienie obowiązku szkolnego, z uwzględnieniem zasady, iż droga dziecka z domu do szkoły nie może przekroczyć:

1) 3 km - w przypadku uczniów do klas I-IV szkół podstawowych,

2) 4 km - w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów.

Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza odległości wyżej wymienione, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrotu kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej.

Stosownie do postanowień art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty, do obowiązków gminy należy również zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b ww. ustawy, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, gimnazjum lub ośrodka umożliwiającego realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami albo zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice.

Przechodząc na grunt przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) należy zauważyć, iż stosownie do postanowień art. 9 ust. 1, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) zaniechano poboru podatku.

Z uwagi na fakt, iż w art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca wymienia świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni, przyznane na podstawie odrębnych przepisów o systemie oświaty, o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych oraz o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki - to tego rodzaju świadczenia nie podlegają opodatkowaniu.

Podkreślenia wymaga, iż wyżej przytoczone zwolnienie przedmiotowe ma bardzo szeroki zakres. Formą pomocy materialnej dla ucznia jest nie tylko stypendium socjalne, zapewnienie zakwaterowania w internacie lub bursie, umożliwienie korzystania z posiłków w stołówce szkoły albo refundowanie opłat ponoszonych w stołówce prowadzonej przez inny podmiot, ale także świadczenie udzielane przez gminę w formie bezpłatnego transportu oraz zwrotu kosztów przejazdu, dokonywane stosownie do postanowień art. 17 ust. 3 i 3a ustawy o systemie oświaty.

Zatem, tego rodzaju świadczenie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wyjaśnienia wymaga, iż do zwrotu kosztów przejazdu, o których mowa w art. 17 ust. 3 i 3a ustawy o systemie oświaty nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r., jak również dodany nowelizacją z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 93, poz. 894) pkt 23b w ust. 1 w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyżej powołane regulacje dotyczą bowiem kwot otrzymywanych wyłącznie przez pracowników, czyli osoby pozostające w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy, z tytułu zwrotu kosztów poniesionych w związku z używaniem pojazdu samochodowego dla potrzeb zakładu pracy.