PB5/MC-033-84-402/02 - Pomniejszenie limitu dużej ulgi budowlanej o wykorzystane środki gromadzone w kasie mieszkaniowej.

W świetle art. 27a ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że "jeżeli podatnik korzystał z odliczeń wymienionych w ust. 1 pkt 2, a oszczędności zgromadzone w banku prowadzącym kasę mieszkaniową wydatkował zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na tym rachunku, kwoty określone w ust. 3 pkt 1 lit. a), pkt 2 i 3 oraz ust. 4 pomniejsza się o kwoty odliczeń dokonanych z tego tytułu" oraz w związku z urzędową interpretacją Ministra Finansów z dnia 9 listopada 2001 r. Nr PB5/MC-033-164/01/2150, zdaniem Ministerstwa Finansów, w obu przypadkach przedstawionych przez Izbę Skarbową podatnik jest zobowiązany w poz. 95 załącznika PIT-D za 2001 r. wpisać kwotę pomniejszenia.

Przykład 1 - dotyczy podatnika, który w 2001 r. wycofał z kasy mieszkaniowej oszczędności w wysokości 86.800 zł, z tytułu gromadzenia których korzystał w latach ubiegłych z ulgi w podatku dochodowym w wysokości 26.040 zł (30 % z kwoty 86.800 zł). Kwotę wycofanych oszczędności oraz własne środki (w sumie 268.800 zł) wydatkował w 2001 r. na zakup działki budowlanej o powierzchni 700 m² (cena 1m² = 384 zł).

W tym stanie faktycznym sposób wyliczenia kwoty pomniejszenia, którą należy wpisać w poz. 95 załącznika PIT/D za 2001 r. jest następujący. W pierwszej kolejności należy obliczyć 19 % z kwoty 268.800 zł, czyli 19 % z kwoty faktycznie poniesionego wydatku na zakup gruntu pod budowę budynku mieszkalnego. Otrzymany w ten sposób wynik należy następnie pomniejszyć o kwotę wcześniej dokonanych odliczeń z tytułu gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej, czyli od kwoty 51.072 zł odjąć kwotę 26.040 zł, co daje kwotę 25.032 zł. Obliczona w ten sposób kwota stanowi przysługujące podatnikowi w 2001 roku odliczenie z tytułu poniesienia wydatków na zakupu gruntu, o ile mieści się w kwocie limitu przysługującego z tego tytułu. Ponieważ w omawianym przykładzie limit odliczeń wynosi 2.536 zł (350 m² x 384 zł x 19 %), stąd też kwotę 25.032 zł podatnik ma prawo wykazać w poz. 96 załącznika PIT-D za 2001 r. i tym samym w całości odliczyć w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok. A zatem skoro w 2001 roku odliczeniu podlega jedynie kwota 25.032 zł, dlatego też w poz. 95 podatnik jest obowiązany wpisać pomniejszenie w wysokości 504 zł.

Przykład 2 - dotyczy podatnika, który w 2001 r. wycofał oszczędności z kasy mieszkaniowej w wysokości 24.000 zł, z tytułu gromadzenia których w trzech kolejnych latach odliczył od podatku 7.200 zł (30 % z kwoty 24.000 zł). Kwotę wycofanych oszczędności oraz własne środki (w sumie 60.000 zł) wydatkował na zakupu gruntu pod budowę budynku mieszkalnego o powierzchni 500 m² (cena 1 m² wynosi 120 zł).

Stosując tę samą metodę co w poprzednim przykładzie, w pierwszej kolejności należy obliczyć 19 % z kwoty wydatkowanej w 2001 r. na zakup gruntu, tj. 19 % z kwoty 60.000 zł, co daje wynik 11.400 zł. Od tak obliczonej kwoty należy następnie "zdjąć" wykorzystaną w latach ubiegłych ulgę z tytułu oszczędzania w kasie mieszkaniowej, czyli od 11.400 zł odliczyć 7.200 zł. Ponieważ otrzymany w ten sposób wynik, czyli kwota 4.200 zł, mieści się w limicie odliczeń przysługujących podatnikowi z tytułu poniesienia wydatków mieszkaniowych, przeznaczonych na zakup działki budowlanej (350 m² x 120 zł x 19 % = 7.980 zł), tym samym kwota ta stanowi przysługujące podatnikowi w 2001 r. odliczenie z tytułu poniesienia wydatków mieszkaniowych, o którym mowa w poz. 96 załącznika PIT-D za 2001 r. Konsekwencją wpisania w poz. 96 kwoty 4.200 zł jest wpisanie w poz. 95 pomniejszenia w wysokości 3.780 zł.

Natomiast odnosząc się do zastosowanej przez Izbę Skarbową metody wyliczenia kwoty przysługującego podatnikowi odliczenia w 2001 r., a co za tym idzie kwoty pomniejszenia, o której mowa w poz. 95 załącznika PIT-D za 2001 r., to sprowadza się ona do wyliczenia w pierwszej kolejności kwoty przysługującego podatnikowi limitu odliczeń, a następnie do ustalenia, ile w tak obliczonej kwocie zawiera się środków pochodzących z kasy mieszkaniowej, które już raz korzystały z odliczenia. O ile podstawa do wyliczenia kwoty przysługującego podatnikowi limitu odliczeń zawiera środki pochodzące z kasy mieszkaniowej, podatnik jest zobowiązany dokonać pomniejszenia przysługującego w danym roku odliczenia, ale tylko o kwotę stanowiącą 30 % tych środków.

Zdaniem Ministerstwa Finansów, taki sposób wyliczenia kwoty pomniejszenia nie wypełnia dyspozycji zacytowanego na wstępie art. 27a ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zobowiązuje podatnika do dokonania pomniejszenia o kwoty uprzednio odliczone z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności w kasie mieszkaniowej, a nie jak wynika to z pisma Izby Skarbowej, jedynie o część tej kwoty.