PB3/867-8213-129/HS/05 - Problemy wynikające z ustalania w bankach spółdzielczych ulgi w podatku dochodowym od osób prawnych.

Odpowiadając na pismo dotyczące problemów wynikających z ustalania w bankach spółdzielczych ulgi w podatku dochodowym od osób prawnych, określonej w art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

W kwestii określenia:

1) dnia, z którego należy przyjąć kurs euro dla wyliczenia sumy funduszy własnych banku spółdzielczego o równowartości 1.000.000 euro, limitującej ulgę w podatku dochodowym od osób prawnych, oraz

2) okresu stosowania przez bank spółdzielczy zwolnienia podatkowego, w sytuacji gdy wymagany poziom funduszy własnych został osiągnięty przez bank przed zakończeniem roku podatkowego.

Odnosząc się do tych problemów, należy przede wszystkim uwzględnić warunkowy charakter ulgi podatkowej. Zgodnie z przepisami banki spółdzielcze, które rozpoczęły działalność przed dniem 1 stycznia 1998 r., mają obowiązek zastosować się do art. 172 ust. 1 Prawa bankowego i uzyskać zwiększenie funduszy własnych do poziomu 1.000.000 euro.

W związku z tym banki mają prawo do odliczania od podatku dochodowego kwoty równej kwocie dochodu, jaką uzyskałyby z nabycia 52-tygodniowych bonów skarbowych za kwotę odpowiadającą funduszom podstawowym, o ile:

- w dniu 6 września 2003 r. (wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych) nie spełniały wymogów określonych w art. 172 ust. 3 Prawa bankowego, dotyczących wielkości funduszy własnych, i

- przekazały na zwiększenie funduszu zasobowego co najmniej 80% wypracowanego zysku netto ustalonego zgodnie z przepisami o rachunkowości, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się uchwały walnego zgromadzenia w sprawie przeznaczenia tych środków finansowych.

Odliczenia od podatku mogą być dokonywane do czasu uzyskania przez bank zwiększenia sumy funduszy własnych do równowartości 1.000.000 euro. Poziom funduszy własnych podlega przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP, obowiązującego w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok osiągnięcia wymaganego progu kapitałowego.

Należy wziąć pod uwagę, iż przepisy posługują się zwrotem "roku poprzedzającym rok osiągnięcia wymaganego progu kapitałowego". Z przepisu art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych wynika, iż progiem tym jest równowartość 1.000.000 euro.

W konsekwencji oznacza to, że dla obliczenia kwoty ulgi podatkowej za np. 2005 r., w którym osiągnięto próg kapitałowy, należy skorzystać z kursu euro na koniec 2004 r. (jako roku poprzedzającego rok osiągnięcia progu kapitałowego).

Także w przypadku gdy bank nie osiągnął wymaganego progu w 2005 r., zasadę korzystania z kursu euro z roku poprzedniego należy stosować analogicznie, przepisy bowiem nie wprowadzają odrębnych reguł dla lat, w których banki nie osiągnęły poziomu funduszy -własnych.

Z kolei w przypadku gdy próg kapitałowy zostanie osiągnięty w ciągu roku podatkowego, zwolnienie przysługuje do miesiąca, w którym próg został osiągnięty, a nie do końca tego roku. Przepis art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych używa wyrażenia "do czasu", co zdaniem Ministerstwa Finansów należy odczytywać jako możliwość wygaśnięcia ulgi także w ciągu roku podatkowego.

Stanowisko o obowiązywaniu ulgi do końca miesiąca, w którym został osiągnięty próg 1.000.000 euro, a nie do końca roku podatkowego, jest tym bardziej uzasadnione, iż zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa, podzielanym także przez Ministerstwo Finansów, wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania (także w postaci ulg i zwolnień podatkowych) nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej.