PB3-227-8213-19/DZ/06 - Opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów pochodzących ze środków pomocowych.

Odpowiadając na pismo w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów pochodzących ze środków pomocowych przeznaczonych na realizację Działań 1.1 i 1.2 Priorytetu 1 Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu oraz Działań 2.1 i 2.3 Priorytetu 2 Bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006 (SPO WKP), Ministerstwo Finansów przedstawia stanowisko w tych kwestiach:

Z treści załącznika do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie przyjęcia Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006 wynika, że celem Działania 1.1 jest poprawa dostępu przedsiębiorców do usług informacyjnych, doradczych, finansowych lub szkoleniowych świadczonych przez instytucje otoczenia biznesu.

Instytucją Wdrażającą Działanie 1.1 SPO WKP jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). W przypadku Poddziałania 1.1.1, gdy beneficjentem pomocy jest PARP, rolę Instytucji Wdrażającej pełni właściwy Minister.

Udzielana pomoc w ramach SPO WKP jest finansowana w części z funduszy strukturalnych, a w części z krajowych środków budżetowych.

Wskazać należy, że otrzymana przez beneficjentów pomoc pochodzi ze środków pożyczonych przez Instytucję Wdrażającą z budżetu państwa na prefinansowanie realizowanych programów i projektów pomocowych. W związku z tym wsparcie finansowe otrzymane przez beneficjentów nie pochodzi wprost z bezzwrotnej pomocy sfinansowanej ze środków budżetu Unii Europejskiej. Z tych względów do przychodów (dochodów) pochodzących z pomocy sfinansowanej środkami z pożyczki na prefinansowanie nie ma zastosowania zwolnienie określone przepisem art. 17 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop), bowiem zwolnienie na podstawie tego przepisu uwarunkowane jest pochodzeniem dochodów uzyskanych z bezzwrotnej pomocy z budżetu Unii Europejskiej.

Również otrzymane przez beneficjentów środki pomocowe w części współfinansowanej z budżetu krajowego nie mogą być uznane za pomoc pochodzącą z dotacji, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 lit. b ustawy o finansach publicznych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2005 r., jak i w przepisach art. 106 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, obowiązującej od dnia 1 stycznia 2006 r. A zatem nie są również zwolnione na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 14 updop.

Pomoc udzielona w ramach Działania 1.1 SPO WKP ze względu na kierunki jej przeznaczenia można podzielić na środki, z których finansowane są wydatki:

- inwestycyjne,

- przeznaczone na udoskonalenie i rozwój świadczonych usług doradczych, szkoleniowych, informacyjnych dla przedsiębiorców.

Kierując się takim podziałem środków pomocowych pochodzących z funduszy strukturalnych w ramach Działania 1.1 SPO WKP, do otrzymanej przez beneficjentów pomocy finansowanej z tych środków obowiązujące przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stosuje się w zależności od celu, na jaki przeznaczone są środki pomocowe.

W przypadku przeznaczenia otrzymanej pomocy przez beneficjenta na inwestycje (np. zakup środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych) wydatki poniesione na te cele objęte wsparciem finansowym nie są kosztami podatkowymi (art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b i c updop), a otrzymane środki pomocowe, jako zwrot tych wydatków nie będą przychodami, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a updop. Natomiast odpisy amortyzacyjne od tej części wartości inwestycji, która została sfinansowana ze środków pomocowych, nie będą stanowiły kosztów podatkowych (art. 16 ust. 1 pkt 48 updop).

Jeżeli otrzymane środki pomocowe w ramach Działania 1.1 SPO WKP zostaną przeznaczone na inne cele, niż wydatki inwestycyjne, to będą stanowiły przychody beneficjenta zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop. Natomiast wydatki sfinansowane z tych przychodów będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów stosownie do przepisów art. 15 ust. 1 updop.

W tym przypadku skutki podatkowe przy zastosowaniu wskazanych przepisów będą neutralne, bowiem przychody beneficjentów z otrzymanych środków pomocowych zostaną zrównoważone wydatkami (stanowiącymi koszty podatkowe) na sfinansowanie realizowanych projektów.

W podobny sposób będą miały zastosowanie odpowiednie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przychodów beneficjentów pomocy otrzymanej w ramach Działań 2.1 i 2.3 SPO WKP.

Ponieważ beneficjentami realizowanych projektów w ramach tych Działań mogą być także osoby fizyczne prowadzące małe i średnie przedsiębiorstwa, to w przypadku otrzymania przez nich pomocy przeznaczonej na inwestycje (Działanie 2.3) wydatki poniesione na tego rodzaju przedsięwzięcia objęte wsparciem finansowym nie są kosztami podatkowymi stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b i c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), a otrzymane środki pomocowe, jako zwrot tych wydatków, nie będą przychodami (art. 14 ust. 3 pkt 3a updof). Odpisy amortyzacyjne od części wartości inwestycji, która została zrefundowana, nie będą stanowiły kosztów podatkowych - stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy podatkowej.

W Działaniu 2.1 pomoc jest przeznaczona na pokrycie części kosztów usług doradczych. U przedsiębiorców będących osobami fizycznymi otrzymane wsparcie finansowe będzie stanowiło ich przychody (analogicznie jak u osób prawnych) stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast wydatki sfinansowane z tych przychodów będą zaliczane do kosztów podatkowych (art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Działanie 1.2 Poprawa dostępności do zewnętrznego finansowania inwestycji przedsiębiorstw SPO WKP jest realizowane między innymi przez Poddziałanie 1.2.1 dokapitalizowanie funduszy mikro-pożyczkowych oraz Poddziałanie 1.2.2 dokapitalizowanie funduszy poręczeń kredytowych.

Instytucją Wdrażającą Działania 1.2 jest PARP. Beneficjentami realizowanej pomocy w ramach tego Działania są regionalne i lokalne fundusze mikro-pożyczkowe oraz regionalne i lokalne fundusze poręczeń kredytowych działające w różnych formach prawnych, np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, fundacji albo stowarzyszeń.

Otrzymane środki pomocowe na powiększenie kapitału funduszu pożyczkowego (Poddziałanie 1.2.1) albo funduszu poręczeń kredytowych (Poddziałanie 1.2.2) będą stanowiły u beneficjentów ich przychody, do których nie mają zastosowania przepisy art. 17 ust. 1 pkt 14, 14b i 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z tych samych przesłanek, które wskazano przy omawianiu Działania 1.1 SPO WKP.

Przepływy pieniężne wskutek udzielania pożyczek są obojętne dla podatku dochodowego. Również u pożyczkobiorców pożyczki dla celów podatku dochodowego nie stanowią przychodów, a ich spłata nie jest kosztem uzyskania przychodów (art. 12 ust. 4 pkt 1 i art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a updop oraz art. 14 ust. 3 pkt 1 i art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a updof).