PB II/4117i-29/BZ/05 - Odszkodowanie wypłacone pracownikowi przy rozwiązaniu umowy o pracę z winy pracodawcy.

Pytanie podatnika

Czy odszkodowanie wypłacone pracownikowi na podstawie art. 55 § 1 Kodeksu pracy podlega zwolnieniu w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Podlaskiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z dnia 18 sierpnia 2005 r. P-I/423/59/AN/05, w którym udzielono interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w kwestii zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wypłaconego pracownikowi odszkodowania w trybie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 2 czerwca 2005 r. Przedsiębiorstwo zwróciło się do Naczelnika Podlaskiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z zapytaniem przedstawiając stan faktyczny sprawy: Przedsiębiorstwo boryka się z problemami finansowymi, a w związku tym wynagrodzenia pracownicze nie są wypłacane w terminie. Stanowi to podstawę do rozwiązania umowy o pracę przez pracowników z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę w trybie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy.

W oparciu o przedstawiony stan faktyczny przedsiębiorstwo sformułowało zapytanie:

Czy odszkodowanie wypłacone pracownikowi na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy podlega zwolnieniu w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.)?

W sformułowanym we wniosku stanowisku wg przedsiębiorstwa otrzymane odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania na podstawie w/w przepisu.

Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2005 r. nr P-I/423/59/AN/05 Naczelnik Podlaskiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku stwierdził, iż przedstawione w przedmiotowej sprawie stanowisko Przedsiębiorstwa jest nieprawidłowe. Naczelnik Podlaskiego Urzędu Skarbowego w Białymstoku uznał, iż wypłacone przez Spółkę odszkodowanie na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy jest odszkodowaniem z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia, a zatem nie korzysta ze zwolnienia podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej, organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla z urzędu postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.

W ocenie, Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Białymstoku z dnia 18 sierpnia 2005 r. nr P-I/423/59/AN/05, zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,

g. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Jak stanowi art. 55 § 1¹; ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

Przesłanką rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia ze względu na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika i uzyskania odszkodowania w trybie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy. Pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia.

Biorąc powyższe pod uwagę, wypłacone przez przedsiębiorstwo odszkodowanie na podstawie art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy nie jest odszkodowaniem z tytułu skrócenia okresu pracy, o którym mowa w art. 36¹ Kodeksu pracy, choć z reguły przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia lub za czas do którego umowa miała trwać. Odszkodowanie z tytułu rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia w przypadku dopuszczenia się przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy - nie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako wyjątek podlegający opodatkowaniu - jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie tego przepisu.