PA-VI 03/355/04 - Zwrot nadpłaty w opłacie paliwowej.

W związku z wątpliwościami dotyczącymi kwestii zwrotu nadpłaty w opłacie paliwowej w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r., sygn. akt P 7/2000, oraz jej zwrotu z ewentualnymi odsetkami, Departament Podatku Akcyzowego wyjaśnia co następuje:

Zgodnie z art. 37o ust. 2 ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz Krajowym Funduszu Drogowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1192 ze zm.) w razie powstania nadpłaty w opłacie paliwowej dyrektor izby celnej, o którym mowa w ust. 1, dokonuje zwrotu tej nadpłaty ze środków Funduszu. Do opłaty paliwowej, jak stanowi art. 37q ww. ustawy, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (...).

W świetle art. 72 w zw. z art. 3 pkt 3 lit. c Ordynacji podatkowej za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku, w przedmiotowej sprawie - opłaty paliwowej. Przepisy Ordynacji podatkowej nie rozróżniają sytuacji, w których podmiot faktycznie wliczył lub nie wliczył kosztu nienależnie zapłaconej należności do ceny sprzedawanych wyrobów. Nadpłata zatem powinna zostać zwrócona podmiotowi, który dokonał nienależnej wpłaty należności.

W związku z powyższym również nienależnie zapłacona opłata paliwowa powinna zostać zwrócona podmiotowi, który dokonał jej wpłaty.

Odnosząc się do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r., sygn. akt P 7/2000, należy przede wszystkim stwierdzić, że dotyczyło ono podatku akcyzowego, a nie opłaty paliwowej. Trybunał Konstytucyjny w sentencji orzeczenia wspomniał o nadpłatach jedynie w odniesieniu do sytuacji wywołanej stwierdzeniem niezgodności z Konstytucją konkretnego przepisu rozporządzenia o podatku akcyzowym. Ponadto sama argumentacja dotycząca braku podstaw zwrotu nadpłaty podmiotowi, który nienależnie wpłaconą należność potrącił sobie w cenie sprzedawanego wyrobu, jest dyskusyjna.

Pomijając jednak sprawę zasadności argumentów Trybunału Konstytucyjnego, należy stwierdzić, że wydanie przez Ministra Finansów interpretacji przepisów o zwrocie nadpłat opłaty paliwowej na podstawie uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, dotyczącego konkretnego przepisu wykonawczego w podatku akcyzowym, wykraczałoby poza kompetencje Ministra Finansów. Minister Finansów bowiem nie może samodzielnie oceniać słuszności czy sprawiedliwości przyjętych w przepisach rozwiązań, powołując się, jak to uczynił Trybunał, na art. 2 Konstytucji.

W kwestii ewentualnych odsetek od zwracanej nadpłaty w opłacie paliwowej należy podkreślić, iż skoro opłata paliwowa stanowi przychód Funduszu i zwrot nadpłaty w opłacie paliwowej następuje ze środków Funduszu, ewentualne odsetki należne z tytułu nadpłaty w opłacie paliwowej również muszą być pokryte ze środków Funduszu. Na powyższe nie mogą mieć wpływu postanowienia Porozumienia z dnia 5 marca 2004 r. między ministrem właściwym do spraw transportu a Bankiem Gospodarstwa Krajowego.

Zgodnie z § 30 ww. Porozumienia bank po otrzymaniu zawiadomienia o nadpłacie, o którym mowa w § 29 Porozumienia, dokonuje zwrotu wnioskowanej kwoty nadpłaty ze środków Funduszu na rachunek właściwej izby celnej w ciągu 5 (pięciu) dni roboczych od dnia otrzymania zawiadomienia. Kwota zwrotu następuje w wartości netto, bez naliczania odsetek.

W związku z wystąpieniem rozbieżności w regulacjach zawartych w Ordynacji podatkowej i w Porozumieniu z dnia 5 marca 2004 r. między ministrem właściwym do spraw transportu a Bankiem Gospodarstwa Krajowego niewątpliwie należy przyznać prymat ustawie. Należy bowiem podkreślić, że decydujące znaczenie w kwestii zwrotów nadpłaty w opłacie paliwowej powinny mieć powszechnie obowiązujące przepisy. Umowne zapisy sprzeczne z przepisami są, co do zasady, nieważne.