PA-VI-03/109.4/04/1640 - Podstawa opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu osobowego.

W związku z narastającą w praktyce tendencją zaniżania przez podatników deklarowanej podstawy opodatkowania w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych oraz podjętymi w tej kwestii ustaleniami na spotkaniu w dniu 11 maja br., w Ministerstwie Finansów z przedstawicielami izb celnych, Departament Podatku Akcyzowego uprzejmie informuje, co następuje:

1.Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić. Podmioty dokonujące nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju, na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy, są obowiązane po przywozie na terytorium kraju złożyć deklarację uproszczoną w terminie 5 dni od dnia nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz dokonać zapłaty akcyzy nie później niż z chwilą rejestracji pojazdu.

2.Organ podatkowy, przyjmując deklarację uproszczoną, jest uprawniony na podstawie art. 272 pkt 3 Ordynacji podatkowej - w celu ustalenia stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami - do dokonania przeglądu samochodu, którego dotyczy składana deklaracja, i ustalenia prawidłowości nr VIN wynikającego z przedłożonych dokumentów. Powyższe czynności sprawdzające nie są konieczne, jeżeli prawidłowość niniejszego numeru jest potwierdzona przez odpowiednią stację diagnostyczną.

3.W razie stwierdzenia rażącego zaniżenia deklarowanej podstawy opodatkowania samochodu, organ podatkowy może wszcząć postępowanie podatkowe, którego celem będzie ustalenie prawidłowej podstawy opodatkowania, jeżeli ekonomiczne przesłanki przemawiają za dochodzeniem prawidłowej należności podatkowej w postępowaniu podatkowym. Informacja o możliwości wszczęcia przez organ podatkowy postępowania podatkowego, w przypadku zaniżenia przez podatnika deklarowanej podstawy opodatkowania samochodu, powinna zostać umieszczona w sposób widoczny na tablicy ogłoszeń w każdym urzędzie celnym. Informacja może nadmieniać, iż organy podatkowe krajów UE stale współpracują z krajowymi organami podatkowymi i na bieżąco aktualizują ceny rynkowe samochodów.

4.Zgodnie z art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W związku z powyższym możliwe jest w postępowaniu podatkowym w niniejszej sprawie:

a) dokonanie oględzin przedmiotowego samochodu (art. 198 § 1 Ordynacji),

b) wezwanie strony do złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania określonej czynności osobiście (art. 155 § 1 Ordynacji),

c) w razie niewyrażenia zgody przez stronę lub gdy przesłuchanie jej nie przyniosło określonych efektów - przesłuchanie świadków

d) ewentualne wystąpienie do sprzedawcy samochodu lub organu podatkowego w kraju sprzedawcy z prośbą o weryfikację dokumentów sprzedaży,

e) posiłkowo wystąpienie do właściwego organu podatkowego o udzielenie informacji co do przyjmowanej wartości przy określaniu kwoty podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku danego rodzaju samochodu,

f) w razie potrzeby powołanie biegłego w celu oszacowania wartości samochodu (art. 197 § 1 Ordynacji).

5.W przypadku gdy w postępowaniu nie uda się ustalić prawidłowej kwoty należnej z tytułu nabycia, możliwe jest zastosowanie art. 24a § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym organy podatkowe i organy kontroli skarbowej, dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględniają zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. W przypadku zadeklarowania przez podatnika symbolicznej kwoty należnej z tytułu nabycia samochodu możliwe jest zastosowanie art. 24a § 2 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym należy przyjąć, że strony dokonując przedstawianej czynności prawnej (umowa sprzedaży), ukryły inną czynność prawną, np. darowiznę (umowa darowizny) i właśnie z tej, ukrytej czynności podatkowej, wywieść skutki podatkowe. W świetle art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku akcyzowym darowizna jest traktowana jako sprzedaż na terytorium kraju. Ponieważ przy darowiźnie nie występuje kwota należna z tytułu sprzedaży, przy ustalaniu podstawy opodatkowania można odwołać się do art. 10 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym, jeżeli nie można określić kwoty podstawy opodatkowania, ustala się ją na podstawie przeciętnych cen, stosowanych w danej miejscowości lub na rynku krajowym w obrocie wyrobami akcyzowymi tego samego rodzaju, w dniu powstania obowiązku podatkowego, pomniejszonych o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy.

6.Należy zauważyć, że wydanie decyzji podatkowej w niniejszym postępowaniu może stanowić podstawę do wszczęcia postępowania karnego skarbowego, jeżeli postępowanie podatkowe wykaże, że podatnik zaniżył podstawę opodatkowania, a przez to zobowiązanie podatkowe, na podstawie art. 56 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, w myśl którego podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.