P-3-415/5/04 - Opodatkowanie przychodów z tytułu świadczenia usług biegłego lekarza medycyny sądowej

Pytanie podatnika Czy przychody z tytułu świadczenia usług biegłego lekarza medycyny sądowej na rzecz policji, prokuratury i sądów mogą być opodatkowane, mimo prowadzenia w tym zakresie działalności gospodarczej, w sposób właściwy dla działalności wykonywanej osobiście?

Czy w związku z tym zaliczki na podatek dochodowy może potrącać instytucja zlecająca wykonanie ekspertyzy?

W związku z pisemnym zapytaniem Pana złożonym dnia 21 stycznia 2004 r., dotyczącym działalności wykonywanej osobiście i działalności gospodarczej w tym samym zakresie - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), informuje:

Stosownie do przepisów art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłami przychodu są:

- działalność wykonywana osobiście,

- pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z przepisami art. 5a pkt 6 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozarolniczą działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9. To wyłączenie obejmuje wszystkie źródła przychodów, w tym działalność wykonywaną osobiście i działy specjalne produkcji rolnej, poza wymienioną w art. 10 ust. 1 pkt 3 pozarolniczą działalnością gospodarczą.

Stosownie do przepisów art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie praktyki lekarskiej - sądowej oraz tego samego rodzaju usługi wykonuje Pan na zlecenie policji, prokuratury i sądów jako biegły.

W świetle powyższego, przychody jakie Pan uzyskuje z tytułu wykonywania funkcji biegłego, na zlecenie policji, sądu i prokuratury należy kwalifikować do przychodów, o których mowa w powołanym wyżej art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto należy podkreślić, iż na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na zlecenie policji, sądu lub prokuratury określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Konsekwencją takiej kwalifikacji przychodu, jest spoczywający na sądach, prokuraturze czy policji dokonujących wypłaty przedmiotowych kwot, obowiązek płatnika określony w art. 41 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym, tj. pobieranie zaliczek na podatek dochodowy w wysokości 19 procent należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b.

Na podstawie art. 42 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, płatnicy mają obowiązek przekazania kwoty pobranych zaliczek na podatek dochodowy na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca siedziby płatnika. Następnie, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, płatnicy obowiązani są przesłać podatnikom oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych, właściwi według miejsca zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu - PIT-8B.

Jednocześnie, osiągający przedmiotowe dochody podatnicy są obowiązani wykazać je, łącznie z dochodami uzyskanymi z innych źródeł, w składanym do 30 kwietnia następnego roku zeznaniu rocznym i obliczyć należny podatek zgodnie z art. 27 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 41 ust. 2) przewiduje, że płatnik nie pobiera zaliczek od wypłaconego wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło, o których mowa jedynie w art. 13 pkt 2 i 8, jeżeli otrzyma od podatnika oświadczenie, w którym ten poinformuje, że wykonywane usługi wchodzą w zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Ustawodawca przewidział, że umowy zlecenia i umowy o dzieło mogą być wykonywane zarówno osobiście, jak i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Brak jest natomiast takiej możliwości w odniesieniu do przychodów wymienionych w art. 13 pkt 6, w tym m. in. do przychodów biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym.