Obowiązkowe przekazywanie 1% podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Szanowny Panie Marszałku! W związku z przekazaną przy piśmie z dnia 19 maja 2011 r., nr SPS-023-22539/11, interpelacją posła Michała Stuligrosza w sprawie przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Pomysł, aby przekazywanie 1% podatku dochodowego stało się obowiązkiem obywateli RP, nie znajduje uzasadnienia. Czym innym jest bowiem konstytucyjny obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie (art. 84 ustawy zasadniczej), czym innym natomiast zmuszanie obywateli do decydowania o sposobie wydatkowania pieniędzy publicznych, tj. podatku należnego państwu od dochodów jego obywateli. Ponadto realizacja przedmiotowego pomysłu stałaby w sprzeczności z ideą 1% ukierunkowaną na wzrost aktywności obywatelskiej o charakterze dobrowolnym. Tylko taki sposób gwarantuje bowiem rozwój społeczeństwa, którego obywatele w sposób świadomy uczestniczą w życiu społecznym, interesują się sprawami swojego kraju oraz mają poczucie odpowiedzialności za skutki podejmowanych decyzji i działań. Z tych też względów jednoprocentowy mechanizm, o którym mowa w art. 45c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), odpowiednio w art. 21b ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, z późn. zm.), powinien pozostać w sferze "praw obywatelskich". Tylko w ten sposób decyzja podatnika o udzieleniu finansowego wsparcia organizacji pożytku publicznego nie będzie miała charakteru instrumentalnego.

Nałożenie na podatników kolejnego obowiązku - chociażby w słusznej sprawie - może być odebrane nieprzychylnie i nie przyczynić się do wzrostu środków otrzymywanych przez organizacje pożytku publicznego. Nie można bowiem zapominać, iż podatnik nie tylko sam decyduje o wyborze organizacji pożytku publicznego w składanym przez siebie zeznaniu, ale również określa wysokość kwoty na rzecz wskazanej organizacji (w wysokości nieprzekraczajacej 1% podatku należnego). Natomiast sprzeciw wobec "nowego nakazu" może spowodować, iż podatnicy na rzecz organizacji pożytku publicznego będą deklarowali kwoty minimalne, a nie maksymalne, tj. stanowiące równowartość 1% podatku należnego po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół. Ponadto trudno byłoby znaleźć uzasadnienie dla przypadków, w których podatnik nie wskazał organizacji pożytku publicznego i z tego powodu organ podatkowy kwestionowałyby poprawność złożonego zeznania podatkowego. To dodatkowo mogłoby pogłębić negatywny odbiór społeczny dla omawianych (proponowanych) rozwiązań.

Mając powyższe na uwadze, uprzejmie informuję, iż resort finansów nie przewiduje zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w kontekście finansowego wsparcia organizacji pożytku publicznego środkami pochodzącymi z 1% podatku należnego.