NSA orzekł na korzyść KNF ws. NDF PILOT sp. z o.o.

10 października 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (WSA) dotyczącego decyzji KNF w sprawie NDF PILOT sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (Spółka).

Decyzją z 23 kwietnia 2019 r. KNF odmówiła NDF PILOT sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wpisu do rejestru zarządzających ASI. Od tej decyzji Spółka odwołała się do WSA, który w korzystnym dla KNF wyroku uznał, że organ ten działał zgodnie z dyspozycją art. 70 zc ust. 3 pkt 2 ustawy o funduszach 1 oraz w ramach swoich kompetencji ustawowych.

Na wyrok ten Spółka złożyła skargę kasacyjną do NSA, który utrzymał w mocy orzeczenie WSA oraz potwierdził prawidłowość oceny materiału dowodowego przeprowadzonej przez KNF. Utrzymane w mocy orzeczenie WSA ma precedensowe znaczenie dla praktyki nadzorczej w zakresie rynku kryptoaktywów. Dopełnia też przekaz zawarty w komunikacie UKNF dotyczącym sytuacji regulacyjnej na rynku kryptoaktywów.

NAJWAŻNIEJSZE TEZY PRAWOMOCNEGO WYROKU WSA

1. Tak zwane lex cryptographia jest na razie w stadium tworzenia. Na obecnym stadium rozwoju prawa wyraża wyłącznie przekonanie niektórych osób o możliwości uregulowania stosunków społeczno-ekonomicznych przy użyciu narzędzi informatycznych wykorzystujących szyfrowanie danych. Jest to pewna chimeryczna idea prawa powstającego samorzutnie w wyniku rozwiązań informatycznych poza ramami porządku państwowego.

2. Kryptowaluty jako jednostki rozliczeniowe funkcjonujące w sieciach informatycznych poza rynkiem nadzorowanym przez państwo, nie kwestionując, że są to inwestycje legalne, nie są objęte właściwymi instytucjami normatywnymi, które umożliwiałyby realną kontrolę KNF w zakresie ich działania. Wpisanie więc Spółki do rejestru zarządzających ASI w świetle przedstawionej przez nią dokumentacji i polityki oraz strategii inwestycyjnej byłoby, tworzeniem fikcji nadzoru państwowego nad tego rodzaju technologią (obrotem cyfrowym).

3. W żadnym też aspekcie kryptowaluty nie podlegają nadzorowi KNF ani też innego organu władzy publicznej. Nie bez znaczenia w sprawie pozostaje też okoliczność, że najpowszechniejsza aktualnie forma walut cyfrowych, to jest bitcoin i ether, nie jest powiązana z rzeczywistymi aktywami ani jakimikolwiek gwarancjami publicznymi. Trafnie też organ nadzoru zwrócił uwagę na szczególnie ryzykowne, transakcje na giełdach kryptowalut, szczegółowo opisane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

4. Za zasadne należy więc uznać stanowisko KNF, że jeżeli platforma wymiany wirtualnych walut zakończy działalność, na przykład w wyniku bankructwa, awarii systemu, ataku hakerskiego, defraudacji środków pieniężnych lub zajęcia mienia w drodze egzekucji prawnej, jej klienci nie będą mieli zapewnionej konkretnej ochrony prawnej, chroniącej ich przed stratami ani żadnej gwarancji odzyskania dostępu do posiadanych wirtualnych walut.