NB/BPN/214/01 - Ochrona danych osobowych.

Sprawując bieżący nadzór nad działalnością banków, nadzór bankowy odebrał sygnały dotyczące stosowanej przez banki praktyki, polegającej na żądaniu od pracodawców telefonicznego udzielenia informacji o wysokości wynagrodzenia za pracę ich pracowników, jako przyszłych kredytobiorców banków, w związku z ustalaniem zdolności kredytowej.

Chciałbym przypomnieć, że art. 70 ust. 1 ustawy z dn. 29.08.1997 r. - Prawo bankowe, do przedłożenia w banku dokumentów i informacji, określonych przez bank jako niezbędne do oceny zdolności kredytowej, zobowiązuje kredytobiorcę. Oznacza to, że po stronie obowiązków samego kredytobiorcy leży wypełnienie stawianych przez bank, na podstawie tego przepisu, wymagań. Kierowanie przez bank pytań do osoby lub osób nie będących kredytobiorcą wykracza poza dyspozycję przepisu i traktowane jest jako naruszenie prawa. Ponadto przypominam, że żądanie banku powinno być jasno sformułowane, zrozumiałe i wykonalne dla kredytobiorcy, a jednocześnie dostosowane do rodzaju kredytu i związanego z nim ryzyka.

Wobec powyższego bank może żądać przedstawienia informacji o wysokości wynagrodzenia za pracę kredytobiorcy od niego samego, nie zaś od jego pracodawcy. Pracodawca, przetwarzający dane osobowe pracownika w związku ze stosunkiem pracy, na podstawie przepisów kodeksu pracy, może udostępnić bankowi informacje o wysokości wynagrodzenia za pracę pracownika jako kredytobiorcy banku, na żądanie pracownika, jeżeli wyrazi on zgodę na wykorzystanie jego danych w celach innych niż ten, dla którego zostały zebrane. Udostępnianie tych danych bez uprzedniej zgody pracownika stanowi naruszenie art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych.

Przepisy ustawy - Prawo bankowe i ustawy o ochronie danych osobowych nie przewidują telefonicznej formy pozyskiwania żądanych informacji. Banki nie mogą więc uzależniać przyznania kredytu od udzielenia informacji w tej formie.

Udzielanie informacji stanowiących źródło oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy drogą telefoniczną wiąże się z dodatkowym niebezpieczeństwem przekazania informacji osobie nieuprawnionej. Nie ma bowiem możliwości pewnego potwierdzenia tożsamości rozmówcy. Z drugiej strony administrator danych ma obowiązek udzielenia informacji o sposobie udostępnienia danych osobie, której dane przetwarza, w szczególności o odbiorcach lub kategoriach odbiorców, którym dane te są udostępniane, w przypadku skorzystania przez osobę, której dane przetwarza, z uprawnień wynikających z art. 32 ustawy o ochronie danych osobowych. Dlatego też fakt udostępniania danych ze zbioru powinien być odnotowywany, szczególnie w sytuacji przetwarzania danych w systemie informatycznym, gdzie obowiązek odnotowywania danych - komu, kiedy i w jakim zakresie dane zostały udostępnione, jeżeli przewidziane jest udostępnianie danych innym podmiotom, chyba że dane te traktuje się jako dane powszechnie dostępne - wynika z § 16 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 3.06.1998 r. w sprawie określenia podstawowych warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych. Odnotowywanie telefonicznego udostępniania danych dla administratora powoduje trudności dowodowe.

Wobec powyższego zwracam się z prośbą o przestrzeganie przepisów ustawy - Prawo bankowe i ustawy o ochronie danych osobowych w zakresie sposobu oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy i podjęcie stosowanych działań zmierzających do zmiany praktyki żądania od pracodawców telefonicznego udzielenia informacji o wysokości wynagrodzenia za pracą ich pracowników jako przyszłych kredytobiorców banku, w związku z ustalaniem zdolności kredytowej.