NB-BASB-I-521-348/AK/01 - Kredyt na zakup papierów wartościowych.

W związku z dokonaną przez Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego analizą kredytów udzielanych na zakup papierów wartościowych (pismo z dn. 11.04.2001 r. nr NB-BASB-I-164/AK/2001), wskazującą na występowanie w niektórych bankach znacznego ryzyka związanego z tego rodzaju kredytami, zwracam się z prośbą o zlecenie, w ramach kontroli wewnętrznej, dokonania przeglądu i oceny stosowanych procedur oraz dokonanie niezbędnych zmian zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa pożyczanych przez bank środków.

Z naszej analizy wynika, że niektóre banki poniosły relatywnie wysokie straty na tego rodzaju działalności, które spowodowane były:

- zakupem przez klientów akcji spółek charakteryzujących się bardzo niskim stopniem płynności,

- zbyt niskimi tak zwanymi wartościami krytycznymi określającymi moment rozpoczęcia przez bank interwencyjnej sprzedaży.

W celu ograniczenia ryzyka, banki powinny:

1. Wprowadzić (jeśli dotychczas nie istniała) lub rozszerzyć tak zwaną negatywną listę, która w ramach wewnętrznych limitów banków obejmuje papiery wartościowe, które nie mogą być kupowane za środki pochodzące z kredytu. Mając na uwadze sytuację panującą na rynku kapitałowym, należy przy klasyfikowaniu na tę listę uwzględnić poziom płynności oraz wartość fundamentalną poszczególnych walorów.

2. Zwiększyć poziom tak zwanych wartości krytycznych portfela inwestycyjnego (to jest środków pieniężnych i papierów wartościowych, łącznie ze środkami pochodzącymi z kredytu), których przekroczenie powoduje rozpoczęcie interwencyjnej sprzedaży papierów wartościowych przez bank. Biorąc pod uwagę wyniki przeprowadzonej analizy, stosowane dotychczas przez niektóre banki progi nie były w stanie uchronić ich przed ryzykiem poniesienia strat.

3. Wprowadzić bardziej złożone zasady wyceny portfela inwestycyjnego uwzględniające wartość fundamentalną akcji poszczególnych spółek oraz płynność ich obrotu.

4. Wprowadzić limity maksymalnego zaangażowania w zakup poszczególnych walorów, stosownie do stopnia ich płynności i wartości fundamentalnej.

Banki zrzeszające banki spółdzielcze proszę o przesłanie mojego pisma do banków spółdzielczych, które udzielają tego rodzaju kredytów bądź też zamierzają wprowadzić je do swojej oferty.