ŁUS-II-2-423/31/06/AT - Moment uznania wierzytelności za nieściągalną.

"(...) Spółka wniosła zapytanie czy wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i które na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy zostały zarachowane do przychodów należnych, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, w którym wierzyciel uznał, że postanowienie komornicze odpowiada stanowi faktycznemu nawet, jeżeli przedmiotowe postanowienie zostało wydane w latach wcześniejszych. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka posiada nieprzedawnione wierzytelności, zaliczone w latach poprzednich do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Prowadzone postępowania egzekucyjne, na skutek braku majątku dłużnika zostały umorzone na przestrzeni lat od 2001-2004. W roku wydania przez komornika postanowienia o umorzeniu postępowania, Spółka nie dokonała zaliczenia tych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ liczyła na ujawnienie nieznanych dotąd majątków dłużników. W kolejnych latach ostatecznie jednak stwierdziła, iż nie ma faktycznej możliwości odzyskania ww. wierzytelności.

Zdaniem Spółki wierzytelności te, jako odpowiadające normie określonej w art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stosownie do przepisów art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w roku, w którym wierzyciel ostatecznie uznał, że postanowienie o umorzeniu egzekucji, ze względu na brak majątku dłużnika, odpowiada stanowi faktycznemu, a nie w roku podatkowym, w którym takie postanowienie zostało wydane. Żaden z przepisów nie określa, że nieściągalną wierzytelność można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko w roku podatkowym, w którym komornik wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi informuje, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2. Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 1 za wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego. Warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych przez podatnika jako nieściągalne jest nie tylko wydanie przez właściwy organ egzekucyjny postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, ale również uznanie przez wierzyciela, iż brak majątku dłużnika, będący podstawą wydania przedmiotowego postanowienia, jest zgodny ze stanem faktycznym. W tym względzie ostateczną ocenę tego faktu przepisy pozostawiają wierzycielowi, który kierując się racjonalnością ekonomiczną, zweryfikowałby postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, gdyby po jego wydaniu powziął wiadomość o nowym majątku dłużnika. Niezaliczenie do kosztów uzyskania przychodów w danym roku podatkowym wartości wierzytelności, mimo wydania w tym roku postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego oznacza, iż wierzyciel widzi jeszcze możliwość wyegzekwowania jej od dłużnika i podejmuje w tym kierunku działania. Uznając postanowienie organu egzekucyjnego za zgodne ze stanem faktycznym wierzyciel wywodzi korzystny dla siebie skutek prawny w postaci zaliczenia wartości wierzytelności nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodów. Moment ujawnienia skutku prawnego zależy zatem od działań podatnika, których czas trwania nie został w żaden sposób ograniczony wymienionymi powyżej przepisami. Mając powyższe na uwadze, Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego w Łodzi uznał za prawidłowe stanowisko Spółki zaprezentowane we wniosku i postanowił jak w sentencji."