LK-1617/LP/03/MS - Opodatkowanie nieruchomości zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych oraz opodatkowanie domów pomocy społecznej.

Odpowiadając na pismo z dnia 8 lipca 2003 r. znak (...) dotyczące podatku od nieruchomości - Ministerstwo Finansów wyjaśnia:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.) budynki lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych podlegają opodatkowaniu niższą, preferencyjną stawką w stosunku do budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innego rodzaju. Definicja pojęcia "świadczenie zdrowotne" znajduje się w ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.).

Art. 3 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. stanowi, że świadczeniem zdrowotnym są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania, w szczególności związane z:

1) badaniem i poradą lekarską,

2) leczeniem,

3) badaniem i terapią psychologiczną,

4) rehabilitacją leczniczą,

5) opieką nad kobietą ciężarną i jej płodem, porodem, połogiem oraz nad noworodkiem,

6) opieką nad zdrowym dzieckiem,

7) badaniem diagnostycznym, w tym z analityką medyczną,

8) pielęgnacją chorych,

9) pielęgnacją niepełnosprawnych i opieką nad nimi,

10) opieką paliatywno-hospicyjną,

11) orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia,

12) zapobieganiem powstawaniu urazów i chorób poprzez działania profilaktyczne oraz szczepienia ochronne,

13) czynnościami technicznymi z zakresu protetyki i ortodoncji,

14) czynnościami z zakresu zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.

Natomiast art. 4 ww. ustawy określa, jakie podmioty mogą udzielać świadczeń zdrowotnych. Należą do nich zakłady opieki zdrowotnej, osoby fizyczne wykonujące zawód medyczny oraz grupowe praktyki lekarskie, grupowe praktyki pielęgniarek i położnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 zakładem opieki zdrowotnej jest szpital, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, sanatorium, prewentorium, inny niewymieniony z nazwy zakład przeznaczony dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych w odpowiednim stałym pomieszczeniu, przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia, pogotowie ratunkowe, laboratorium diagnostyczne, pracownia protetyki stomatologicznej i ortodoncji, zakład rehabilitacji leczniczej, żłobek, inny zakład, spełniający warunki określone w ustawie.

Na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 września 1992 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 74, poz. 366 ze zm.), w szpitalu powinien znajdować się budynek kotłowni, a także oddzielny budynek, w którym znajdują się agregaty prądotwórcze.

Ponadto w zakładzie opieki zdrowotnej powinny być urządzone m.in. poczekalnie, szatnie, rejestracja, informacja, ustępy, łazienki, pokoje śniadaniowe, pomieszczenia przeznaczone do składowania bielizny czystej i brudnej, składziki porządkowe służące do przechowywania środków czystości, a w szpitalach także izby przyjęć, kuchnia, kuchenki oddziałowe, stołówka, pralnia, spalarnia odpadów. Ponadto praktycznie w każdym zakładzie opieki zdrowotnej znajdują się pomieszczenia (lub oddzielny budynek) zajęte przez tzw. personel administracyjny zakładu (szpitala).

Wszystkie ww. pomieszczenia (budynki) nie są zajęte bezpośrednio na udzielanie świadczeń zdrowotnych, jednakże są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej (szpitala), w związku z czym korzystają one z preferencyjnej stawki podatku od nieruchomości przewidzianej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 ze zm.).

Należy zauważyć, że ustawa o podatkach i opłatach lokalnych różnicuje stawki podatku od nieruchomości w zależności od rodzaju budynku. W art. 5 ust. 1 tej ustawy określone są stawki dla budynków mieszkalnych lub ich części, budynków lub ich części związanych z działalnością gospodarczą inną niż rolnicza lub leśna, budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym oraz pozostałych budynków lub ich części.

Wyżej powołana ustawa nie zawiera definicji pojęcia "budynek mieszkalny". Należy jednak zauważyć, że zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086 ze zm.) podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej i gospodarki nieruchomościami stanową dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. W związku z tym opodatkowanie budynku lub jego części stawką podatku przewidzianą dla budynków mieszkalnych jest możliwe, jeżeli w ewidencji gruntów i budynków budynek oznaczony został jako mieszkalny.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454) - budynkiem jest obiekt budowlany będący budynkiem w rozumieniu standardowej klasyfikacji i nomenklatury, wprowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 ze zm.). Ponadto § 65 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków w ust. 1 wymienia 10 rodzajów budynków podzielonych ze względu na ich podstawowe funkcje użytkowe, w tym m.in. budynki mieszkalne oraz inne budynki niemieszkalne. Stosownie do ust. 2 tego przepisu przynależność budynku do odpowiedniego rodzaju ustala się zgodnie z zasadami Klasyfikacji Środków Trwałych, wprowadzonej na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Powołane wyżej rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków weszło w życie 2 czerwca br.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz. U. Nr 112, poz. 1317 ze zm.) w III części załącznika, w szczegółowym podziale środków trwałych w grupie I wymienia m.in. budynki i lokale. Budynki podzielone są na dwie podgrupy: budynki mieszkalne i niemieszkalne. Budynki mieszkalne, zgodnie z definicją zawartą w tym akcie prawnym, są to budynki, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. Rodzaj "budynki mieszkalne" obejmuje domy opieki społecznej (bez opieki medycznej).

Zgodnie z powyższym budynki domów opieki społecznej są budynkami mieszkalnymi i winny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości według stawki określonej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, tj. jak od budynków mieszkalnych lub ich części.

Natomiast w sytuacji gdy część takiego budynku będzie zajęta na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych (np. na gabinet lekarski), to ta część będzie podlegać opodatkowaniu stawką określoną w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Należy natomiast odróżnić budynki domów opieki społecznej (które zgodnie z KŚT zalicza się do budynków mieszkalnych) od budynków instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania, z opieką lekarską i pielęgniarską dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, które KŚT zalicza do budynków szpitali i zakładów opieki medycznej (grupa I, podgrupa 10, rodzaj 106 w KŚT). W związku z powyższym, należy zauważyć, że zwrot "zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych" w omawianym przepisie oznacza, że dany budynek lub jego część powinien być faktycznie wykorzystywany na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Nie wystarczy więc okoliczność, że jest on "związany z udzielaniem świadczeń zdrowotnych", ponieważ znajduje się w posiadaniu podmiotu, który może świadczyć tego typu usługi. Oznacza to, że jeżeli budynek należący np. do zakładu opieki zdrowotnej nie jest zajęty na udzielanie świadczeń zdrowotnych, tylko stoi pusty albo wykorzystywany jest na działalność innego rodzaju, to - co do zasady - podlega opodatkowaniu stawką od działalności gospodarczej, określoną w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (...).