Koszty uzyskania przychodu nauczycieli akademickich – w świetle ustawy 2.0

W odpowiedzi na Pani pismo informujemy, że:

w dniu 1 października 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 20.07.2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668) - dalej PSWiN, w której doprecyzowano, że całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego w ramach stosunku pracy stanowi pracę o charakterze twórczym (dzieło), a z uwagi na ten charakter - całość jego wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu realizacji ww. obowiązków jest wynagrodzeniem za pracę o charakterze twórczym, uprawniający do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu, bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń, czy też prowadzenia ewidencji dotyczących ilości i wartości utworów zrealizowanych w ramach stosunku pracy.

Zryczałtowane 50% koszty uzyskania przychodów dla nauczycieli akademickich stosuje się również do wynagrodzeń w okresach urlopu lub usprawiedliwionej nieobecności nauczycieli akademickich.

Uregulowanie znajdujące się w art. 116 ust. 7 PSWiN nie znajduje zastosowania w przypadku osób realizujących zajęcia dydaktyczne lub wykonujących badania naukowe w ramach umów cywilnoprawnych.

Skąd to wynika?

Zgodnie z art. 116 ust. 7 PSWiN, która weszła w życie w dniu 1 października 2018 r., wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1191).

Powyższa regulacja jest odpowiedzią na oczekiwania środowiska akademickiego, które postulowało wprowadzenie jednolitej wykładni dotyczącej zakresu czynności nauczyciela akademickiego, które mogą być uznane za działalność twórczą w rozumieniu odrębnych ustaw (w tym m.in. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) oraz zmniejszeniu obciążeń biurokratycznych.

Zakres obowiązków nauczyciela akademickiego został uregulowany w art. 115 PSWiN.

Mając na względzie przepis art. 116 ust. 7 PSWiN należy uznać, że na gruncie tej ustawy każdy z obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 136 PSWiN do składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego należy zaliczyć:

albo regulaminie wynagradzania.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że wszystkie ww. składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego stanowią podstawę do uznania ich jako element wynagrodzenia za pracę twórczą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, również wynagrodzenia w okresach urlopu lub usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczycieli akademickich.

Tym samym, należy uznać, że na gruncie art. 116 ust. 7 PSWiN, całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego w ramach stosunku pracy stanowi pracę o charakterze twórczym (dzieło), a z uwagi na ten charakter - całość jego wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu realizacji ww. obowiązków jest wynagrodzeniem za pracę o charakterze twórczym, bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń, czy też prowadzenia ewidencji dotyczących ilości i wartości utworów zrealizowanych w ramach stosunku pracy.

Wobec powyższego rozwiązanie zawarte w przepisach PSWiN wypełniają wszelkie przesłanki, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uprawniające do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu.

Mając na uwadze Pani pytanie oraz wpływające do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego liczne zapytania w powyższym zakresie, Ministerstwo zwróciło się do Minister Finansów - dr hab. Teresy Czerwińskiej z prośbą o niezwłoczne przekazanie podległym jej służbom administracji skarbowej informacji o przyjętych regulacjach oraz ich wykładni, by nie budziły one wątpliwości interpretacyjnych.

Ponadto należy wyjaśnić, że uregulowanie znajdujące się w art. 116 ust. 7 PSWiN nie znajduje zastosowania w przypadku osób realizujących zajęcia dydaktyczne lub wykonujących badania naukowe w ramach umów cywilnoprawnych. W stosunku do powyższych osób można zastosować 50% koszty uzyskania przychodu, jednakże na podstawie przepisów ustawy z dnia 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1191) oraz ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ).

Zgodnie z uregulowaniem prawnym znajdującym się w art. 247 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 3.07.2018 r. - Przepisy wprowadzające do ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669), nauczyciele akademiccy będący w dniu wejścia w życie ustawy dyplomowanymi bibliotekarzami oraz dyplomowanymi pracownikami dokumentacji i informacji naukowej są od dnia wejścia w życie tej ustawy nauczycielami akademickimi, jednak nie dłużej niż do dnia 30 września 2020 roku.

Tym samym należy stwierdzić, iż powyższe osoby legitymują się statusem nauczyciela akademickiego do 30 września 2020 roku i do tego dnia mogą korzystać z uprawnienia do stosowania w stosunku do nich 50% kosztów uzyskania przychodu.

Podstawa prawna: