KM436-1/04 - Udzielenie (zaciągnięcie) pożyczki spółce na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej, a podatek od czynności cywilnoprawnych.

Pytanie podatnika

Czy czynność cywilnoprawna jaką jest udzielenie/zaciągnięcie pożyczki spółce na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Odpowiedź

Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) w odpowiedzi na zapytanie z dnia 26 maja 2004 r. (wpływ do tut. Urzędu 2 czerwca 2004 r.) Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy informuje.

Wiceprezes Zarządu... Sp. z o.o. z siedzibą w... zwróciła się z zapytaniem "czy czynność cywilnoprawna jaką jest udzielenie/zaciągnięcie pożyczki spółce na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?". Zdaniem pytającej taka umowa nie jest objęta podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Oceniając powyższe stanowisko należy stwierdzić, że jest ono prawidłowe, bowiem zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. g ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) zwalnia się od podatku pożyczki udzielone na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej, pod warunkiem udokumentowania, że pieniądze będące przedmiotem pożyczki zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków poniesionych na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej w ciągu 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy albo wykorzystania w tym okresie rzeczy oznaczonych co do gatunku stanowiących przedmiot pożyczki.

Jak wynika z powyższego przepisu, warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczek udzielanych przedsiębiorcy (bądź przyszłemu przedsiębiorcy) jest to, iż otrzymane pieniądze przeznaczone zostaną na rozpoczęcie lub dalsze prowadzenie działalności gospodarczej, przy czym wykorzystanie przedmiotu pożyczki, w tym celu udzielonej, nastąpić powinno w okresie 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy.

Dodatkowym warunkiem, w przypadku pożyczek pieniężnych jest wymóg udokumentowania wydatków na wskazane w przepisie cele, ze środków pochodzących z pożyczek. Przyjąć należy, iż dokumentami tymi mogą być wszelkiego rodzaju dokumenty potwierdzające rzeczywiste wydatkowanie wspomnianych środków, w szczególności faktury i rachunki.

Kolejne dwa zapytania dotyczące pożyczek udzielonych nowopowstałej spółce przez udziałowców, które przeznaczone są na rozpoczęcie działalności, czy na pokrycie kosztów związanych z jej prowadzeniem podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem pytającej powyższe umowy pożyczek nie są objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Oceniając powyższe stanowisko należy stwierdzić, iż pytająca Spółka nie wzięła pod uwagę zmian do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które weszły w życie z dniem przystąpienia Rzeczypospolitej do Unii Europejskiej tj. z dniem 1 maja 2004 r.

W związku z tym Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy informuje.

Bezspornym jest fakt, iż umowy spółki - akty założycielskie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 lit. k cytowanej ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 42) wprowadza się podział spółek na osobowe i kapitałowe co wiąże się przede wszystkim z wprowadzeniem w ustawie podatku kapitałowego, który dotyczy jedynie spółek kapitałowych.

Do spółek kapitałowych zalicza się spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną. Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w nowym brzmieniu, w przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się:

- przy spółce kapitałowej - wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie kapitału zakładowego oraz dopłaty.

Dotychczas za zmianę umowy uważało się - w przypadku wszystkich spółek - dopłaty, pożyczki udzielane spółce przez wspólników (akcjonariuszy) oraz oddanie przez wspólnika (akcjonariusza) spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania. Tymczasem ustawa zmieniająca zakłada, że w przypadku spółek kapitałowych za zmianę umowy nie będą uważane pożyczki udzielane spółce przez wspólników (akcjonariuszy) oraz oddanie przez wspólnika (akcjonariusza) spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Nowelizacja, za zmianę umowy spółki w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych, uważa jedynie wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie kapitału zakładowego oraz dopłaty.

Konsekwencją zmian w art. 1 ustawy, wyłączającym przyjęcie za zmianę umowy spółki kapitałowej pożyczki udzielonej jej przez wspólnika, jest zwolnienie przewidziane w art. 9 pkt 10 lit. h.

Wobec powyższego pożyczka udzielona spółce kapitałowej przez jej udziałowca (akcjonariusza) nie jest objęta podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. h ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnej. Czynność ta będzie opodatkowana dopiero wówczas, gdy pożyczona przez wspólnika kwota przeznaczona zostanie na podwyższenie kapitału zakładowego spółki bowiem w świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynność taka traktowana jest jako zmiana umowy spółki i w przepisach regulujących opodatkowanie umowy spółki i jej zmian nie zawarto analogicznego zwolnienia od podatku.

Informacji udziela się w oparciu o stan faktyczny opisany w piśmie i zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej wydania.