K7INT33589 - Stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej

Obecnie trwa ustalanie w ramach Rady Ministrów stanowiska do komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Ponadto w dniu 9 lipca 2015 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o pomocy społecznej i została ona skierowana do Senatu.

W zakresie zgłaszanych propozycji Ogólnopolskiej Federacji na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności przedstawionych w powyższej interpelacji pragnę zauważyć, iż Sejm przyjął poprawkę dotyczącą nowego brzmienia art. 48a ust. 1, a polegająca na usunięciu z jego treści ogrzewalni.

Co do kwestii braku możliwości przebywania w noclegowni i schronisku dla osób bezdomnych osób będących pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych, to powyższe wynika z postulatów części środowiska zajmującego się bezdomnością. W chwili obecnej w większości placówek obowiązują regulaminy wewnętrzne wprowadzające normy zakazujące przyjęcia do placówki osób będących pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych. Takie zakazy wprowadzane regulaminami wewnętrznymi są niezgodne z prawem. Wszelkie ograniczenia praw osób mogą być bowiem wprowadzane, ale jedynie aktami prawnymi rangi ustawowej, co jasno wynika z Konstytucji RP. Zaproponowana zmiana do ustawy miała za zadanie usankcjonowanie pod względem prawnym stanu obecnego i wyeliminowanie sytuacji, w której łamane jest prawo poprzez wprowadzane regulacje wewnętrzne. Dlatego też nie można przyjąć argumentacji przedstawionej przez Federację, że należy wykreślić przepis i pozostawić tą kwestię do regulacji wewnętrznymi regulaminami placówek dla osób bezdomnych. Ponadto należy zauważyć, że ustawa z dnia 9 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej w przypadku ogrzewalni nie przewiduje takich zakazów. Osoby będące pod wpływem alkoholu lub pod wpływem substancji psychoaktywnych będą mogły w ogrzewalniach przebywać bez żadnych ograniczeń.

W przypadku obaw co do braku zwrotu kosztów za osoby przebywające w noclegowni to należy zauważyć, że biorąc pod uwagę postulaty środowiska zajmującego się bezdomnością ustawa wprowadza zasadę, zgodnie z którą rezygnuje się z wydawania decyzji kierujących do noclegowni i przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego a co za tym idzie wprowadzenia braku wydawania decyzji o odpłatności za noclegownię. Proces udzielania schronienia w formie noclegowni został w związku z tym maksymalnie odformalizowany. Niemniej jednak ustawa w żaden sposób nie dotyka umów o zlecenie prowadzenia zadania zawieranych przez podmioty prowadzące noclegownie z gminami. W ramach zlecenia realizacji zadania prowadzenia noclegowni na określoną ilość miejsc organizacje będą otrzymywały nadal na niezmienionych zasadach od gminy zlecającej zadanie określoną dotację. Wprowadzony przepis ograniczający możliwości zwrotu wydatków za udzielone świadczenie, dotyczy jedynie gmin (a nie organizacji prowadzących noclegownie) i tylko tych przypadków, gdy świadczenie zostało udzielone w sytuacji szczególnej w miejscu pobytu osoby. Wprowadzona zasada dotycząca braku możliwości zwrotu wydatków za udzielone świadczenie jest naturalną konsekwencją wprowadzonego braku przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego, wydawania decyzji kierującej i decyzji o odpłatności w przypadku udzielania schronienia w noclegowni.

W zakresie przepisów umożliwiających dłuższe dochodzenie do standardów przez podmioty prowadzące noclegownie czy schroniska dla osób bezdomnych Sejm przyjął poprawkę wydłużającej ten okres do 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Jeśli chodzi natomiast o kwestię finansowania wdrożenia standardów informuję, iż założeniem wprowadzanych zmian jest dostosowanie się istniejących placówek do standardów właściwych dla danego typu placówki bez ponoszenia zwiększonych kosztów, a zatem gdy obecna placówka dla osób bezdomnych będzie spełniała standardy noclegowni zostanie sklasyfikowana jako noclegownia. Jeżeli będzie chciała dostosować swoje standardy do standardów schroniska dla osób bezdomnych będzie mogła tego dokonać we własnym zakresie.

Ponadto pragnę uprzejmie poinformować, iż wszelkie wątpliwości i propozycje co do kształtu projektu mogły być zgłaszane w trakcie prac nad projektem w Sejmie.