ITPP3/443-134/10/ZG - Odliczenie podatku VAT naliczonego z faktur VAT przesłanych drogą elektroniczną lub faksem.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. z 2005 r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2010 r. (data wpływu 13 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 sierpnia 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza w obrocie gospodarczym sporządzać i wysyłać faktury w formie niepapierowej, które będą następnie drukowane i przechowywane w formie papierowej, a nie elektronicznej, przez obie strony transakcji. W przekonaniu Spółki stosowanie tej metody przyspiesza obrót gospodarczy oraz pozwała na pewne oszczędności. Jednocześnie nie zmniejsza się przy tym bezpieczeństwa obrotu prawnego w porównaniu z sytuacją, w której faktury od samego początku mają postać papierową i w takiej formie przekazywane są nabywcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy uwzględnienie w rozliczeniu VAT kwoty podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług na podstawie faktur i faktur korygujących wydrukowanych, otrzymanych drogą elektroniczną lub faksem, nie będących fakturami w postaci elektronicznej z podpisem elektronicznym, jest prawidłowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawodawca w art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie wypowiada się co do ewentualnej konieczności wystawienia przez podatników VAT faktur w formie papierowej. Natomiast zgodnie z art. 232-234 Dyrektywy 2006/112/WE Państwa członkowskie mogą dopuścić - jako inną metodę - przesyłanie i udostępnianie faktur w formie elektronicznej bez wykorzystania żadnej z dwóch wskazanych w art. 233 ust. 1 metod, w tym konieczności posłużenia się zaawansowanym podpisem elektronicznym (art. 233 ust. 1 zdanie 2 Dyrektywy). Jednocześnie Państwa członkowskie nie mogą ograniczać możliwości sporządzania i przesyłania faktur w formie elektronicznej wyłącznie do sytuacji, w których również przechowywanie tych faktur będzie następowało w formie elektronicznej (art. 234 Dyrektywy).

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż sposób przesłania faktury lub faktury korygującej nie wpływa na prawo do odliczenia podatku naliczonego, zatem Spółka ma prawo odliczyć podatek naliczony w miesiącu otrzymania faktury przesłanej w jakikolwiek sposób (w tym w szczególności faksem lub drogą elektroniczną - pocztą internetową) umożliwiającym wydrukowanie faktury bezpośrednio w Spółce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Odnosząc się do opisanego stanu faktycznego tutejszy organ wskazuje, iż stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy ust. 2 powołanego przepisu kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7:

Natomiast zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zatem z przytoczonych przepisów wynika, iż prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przez odbiorcę usługi lub towaru, jest następstwem otrzymania od podatnika/kontrahenta faktury wystawionej, która stwierdza okoliczności transakcji.

Spółka wskazuje, iż na skutek otrzymania faktury faxem lub mailem posiada prawo do skorzystania z dyspozycji art. 86 ust. 1 ustawy.

Jednakże nie można się zgodzić z takim poglądem, gdyż w opisanym przypadku Wnioskodawca otrzymując obraz faktury przesłany faxem lub mailem, nie otrzymał faktury wystawionej w myśl przepisów prawa podatkowego, a jedynie informację o dokonaniu sprzedaży, dacie dokonania sprzedaży, cenie jednostkowej bez podatku, podstawie opodatkowania, stawce i kwocie podatku, kwocie należności oraz danych dotyczących podatnika i nabywcy pod postacią obrazu faktury.

Wskazać należy, iż zgodnie z dyspozycją zawartą w § 19 rozporządzenia Ministra Finansów dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), faktury w formie papierowej są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca. Oryginał faktury i faktury korygującej powinien zawierać wyraz "ORYGINAŁ", a kopia faktury i faktury korygującej - wyraz "KOPIA". Z powyższego przepisu wynika, iż faktury powinny być wystawiane w formie materialnej w liczbie, co najmniej dwóch egzemplarzy - dwie sztuki tego samego dokumentu, gdzie oryginał faktury i faktury korygującej powinien zawierać wyraz "ORYGINAŁ", a kopia faktury i faktury korygującej - wyraz "KOPIA".

Tak wystawione dokumenty (oryginały i kopie faktur oraz faktur korygujących) w myśl § 21 ust. 1 rozporządzenia podatnicy są obowiązani przechowywać do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Na szczególną uwagę zasługuje ust. 2 wymienionego przepisu, w którym wskazano, że dokumenty o których mowa w ust. 1 przechowuje się w oryginalnej postaci w podziale na okresy rozliczeniowe i w sposób pozwalający na ich łatwe odszukanie.

Zdaniem tutejszego organu z powyższego jasno wynika, iż oryginalna postać takiego dokumentu posiada formę papierową i otrzymanie faktury wyłącznie w takiej formie będzie uprawniało do zastosowania prawa do obniżenia podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

W ust. 2 tego przepisu ustawodawca jednoznacznie wskazuje, iż kwotę podatku naliczonego stanowi (...) suma kwot określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika. W przedmiotowym przepisie nie ma mowy natomiast, iż prawo to stosuje się w oparciu o inne dokumenty, obraz tych dokumentów lub zbiór danych niezbędnych do określenia kwoty podatku naliczonego.

W tym miejscu wskazać również należy, iż szczegółowe zasady przesyłania faktur VAT w formie elektronicznej regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur (Dz. U. Nr 133, poz. 1119). Faktury wystawiane w formie elektronicznej przesyła się, w tym udostępnia, w tej formie odbiorcy oraz przechowuje się w tej formie przy zastosowaniu elektronicznych urządzeń do przetwarzania (łącznie z cyfrową kompresją) i przechowywania danych, z wykorzystaniem technik teletransmisji przewodowej, radiowej, technologii optycznych lub innych elektromagnetycznych środków (§ 2 tego rozporządzenia).

W myśl przepisów § 3 ust. 1-3 wymienionego rozporządzenia, faktury mogą być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej, pod warunkiem uprzedniej akceptacji tej formy przez odbiorcę faktury, zwanej dalej "akceptacją". Akceptacja może być wyrażona w formie pisemnej lub w formie elektronicznej. W przypadku akceptacji w formie elektronicznej przepisy § 4 stosuje się odpowiednio. Faktury mogą być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej nie wcześniej niż od dnia następującego po dniu, w którym odbiorca faktury dokonał akceptacji. Stosownie do treści § 4 ww. rozporządzenia, faktury mogą być wystawiane, przesyłane i przechowywane w formie elektronicznej, pod warunkiem że autentyczność ich pochodzenia i integralność ich treści będą zagwarantowane:

* bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450 z późn. zm.), weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub

* poprzez wymianę danych elektronicznych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, jeżeli zawarta umowa, dotycząca tej wymiany, przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia faktury i integralność danych.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy, należy stwierdzić, iż w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego zaproponowany sposób fakturowania nie wypełni warunków określonych dla faktur tradycyjnych (papierowych), gdyż w chwili stosowania art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawca nie będzie posiadał od kontrahentów oryginału faktury w formie materialnej. Nie zostaną także spełnione wymogi odnoszące się do faktur w formie elektronicznej w zakresie zagwarantowania autentyczności pochodzenia i integralności danych.

Z zaprezentowanych przepisów jednoznacznie wynika, iż w obecnym stanie prawnym, do celów rozliczenia podatku VAT, nie jest dopuszczalne przekazywanie (przesyłanie) pocztą elektroniczną faktury, bez opatrzenia jej bezpiecznym podpisem elektronicznym lub za pomocą systemów gwarantujących autentyczność i integralność danych.

Zatem, w przypadku tradycyjnego sposobu fakturowania oryginał faktury powinien zostać przesłany od kontrahenta w formie materialnej.

Tutejszy organ wskazuje, iż kontrahent Spółki może sygnować wystawiane dokumenty w formie elektronicznej kwalifikowanym podpisem elektronicznym i po uprzedniej akceptacji uzyskanej od Spółki przesłać ją za pomocą poczty e-mail, przekazać na płycie CD lub innym nośniku danych elektronicznych. Taki system przekazywania dokumentów gwarantujący autentyczność i integralność będzie zgodny z przepisami regulującymi materię wystawiania faktur. Podkreślenia wymaga również, iż stosowanie podpisu elektronicznego przy wystawianiu faktur w formie elektronicznej nie stoi na przeszkodzie do wydrukowania tej faktury na papierze lecz należy mieć na uwadze, iż w tym przypadku właściwą fakturą do celów kontroli i nabycia prawa do obniżenia podatku należnego będzie faktura elektroniczna sygnowana podpisem elektronicznym.

Warto także wskazać, iż stosownie do przepisu art. 218 dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 z późn. zm.), zmienionej Dyrektywą Rady 2010/45/WE z dnia 13 lipca 2010 Dz. Urz. WE L Nr 189), dla celów dyrektywy państwa członkowskie uznają za faktury dokumenty lub noty w formie papierowej lub w formie elektronicznej, które spełniają określone warunki.

W myśl art. 244 dyrektywy, każdy podatnik zapewnia przechowywanie kopii faktur wystawionych osobiście albo przez nabywcę lub usługobiorcę, lub też w jego imieniu i na jego rzecz przez osobę trzecią, a także wszystkich faktur, które otrzymał.

Na uwagę zasługuje także norma wyrażona w art. 247 ust. 2 dyrektywy zgodnie, z którą aby zapewnić spełnienie warunków, o których mowa w art. 233 dyrektywy (zapewnienie autentyczności pochodzenia, integralności treści faktur, a także ich czytelności) państwo członkowskie może wymagać przechowywania faktur w oryginalnej postaci, w jakiej zostały przesłane lub udostępnione, zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Zatem wskazany art. 233 dyrektywy w sposób nie budzący wątpliwości stanowi o istnieniu odrębnych od siebie sposobów (systemów) przechowywania faktur z zależności od formy przesłania lub udostępnienia dokumentu. Podkreślić przy tym należy, że faktury w formie elektronicznej podlegają innym, najczęściej dodatkowym, wymogom zapewnienia bezpieczeństwa ich obrotu. Powyższe świadczy o odrębności zasad fakturowania elektronicznego od fakturowania tradycyjnego w formie papierowej (na materiałach piśmienniczych).

W świetle obowiązujących przepisów, dopuszczalne jest doręczenie faktury kontrahentowi z wykorzystaniem drogi elektronicznej, jednak z zachowaniem wymogów określonych w wymienionym wyżej rozporządzeniu (np. w zakresie wyrażenia akceptacji na otrzymywanie faktur w postaci elektronicznej). Jeżeli zatem, strony transakcji chcą skorzystać z przekazu faktur w formie elektronicznej, obie muszą posiadać urządzenia i oprogramowanie wypełniające przesłanki § 4 rozporządzenia w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywania oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur. Tylko bowiem wówczas dojdzie do wprowadzenia faktury do obrotu prawnego, co ma istotne konsekwencje prawne, w szczególności w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego u odbiorcy takiej faktury.

Stanowisko tutejszego organu znajduje potwierdzenie w treści Komunikatu Komisji Wspólnot Europejskich do Rady z dnia 28 stycznia 2009 r. "Osiągnięcia techniczne w dziedzinie fakturowania elektronicznego i środki na rzecz dalszego uproszczenia, modernizacji i harmonizacji przepisów dotyczących wystawiania faktur VAT (Eur-lex, nr CELEX 52009DC0020). Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż zadaniem Komisji Europejskiej jako organu Unii Europejskiej jest, między innymi, nadzorowanie stosowania prawa Unii. W wymienionym komunikacie zawarto sprawozdanie sporządzone na podstawie art. 237 dyrektywy 2006/112/WE. Z treści sprawozdania wynika, iż w obecnym stanie prawnym państwa członkowskie zachowały możliwość stosowania odmiennych przepisów dotyczących fakturowania, a przepisy wymienionej dyrektywy w zakresie fakturowania nie są obecnie dostatecznie przejrzyste i nie zapewniają pewności prawnej. Komisja zaproponowała, między innymi, stopniowe zharmonizowanie przepisów dotyczących fakturowania. Komisja wskazała również, że normodawca unijny powinien zmienić przepisy, aby zapewnić traktowanie wszystkich faktur w jednakowy sposób, bez względu na to, czy są one przesyłane w formie papierowej czy drogą elektroniczną. Komisja korzystając ze swoich uprawnień wystąpiła z wnioskiem z dnia 28 stycznia 2009 r. dotyczącym zmiany dyrektywy 2006/112/WE w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Eur-lex, nr CELEX 52009PC0021). W uzasadnieniu wniosku wskazano, iż celem zmiany wymienionej dyrektywy jest rozwiązanie problemów wynikających z niedoskonałości przepisów dotyczących fakturowania oraz wprowadzenie do systemu prawnego VAT zasady równego traktowania faktur, bez względu na to, czy wysłano je drogą elektroniczną, czy w wersji papierowej.

W skutek złożonego wniosku Rada Unii Europejskiej przyjęła przytaczaną wcześniej Dyrektywę Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz. L 189, 22/07/2010 P. 0001 - 0008). Celem wymienionej dyrektywy, wynikającym z motywów 8 i 11, w zakresie fakturowania elektronicznego, jest pomoc przedsiębiorcom w obniżeniu kosztów i zwiększenie konkurencyjności, poprzez zmianę aktualnych wymogów VAT dotyczących fakturowania elektronicznego po to, by zlikwidować istniejące obciążenia i przeszkody. Faktury papierowe i elektroniczne powinny być traktowane równo. Odnosząc się do kwestii zachowania autentyczności i integralności faktur elektronicznych wskazano, iż określone wymogi można zapewnić za pomocą wykorzystania istniejących technologii, takich jak elektroniczna wymiana danych (EDI) i zaawansowane podpisy elektroniczne. Jednakże stwierdzono również, że z uwagi na fakt, że istnieją również inne technologie, to nie należy wymagać od podatników stosowania żadnej szczególnej technologii fakturowania elektronicznego.

Należy zaznaczyć, iż dyrektywa Rady 2010/45/UE nadal zachowuje dwa sposoby fakturowania, za pomocą faktur papierowych i faktury elektronicznych. Treść artykułu 217 wyjaśniającego określenie "faktura elektroniczna" wskazuje, iż e-fakturą jest to dokument wystawiony i otrzymany w dowolnym formacie elektronicznym. Zatem, w ocenie organu, jest to dokument posiadający wyłącznie postać elektroniczną. Ponadto należy zaznaczyć, że artykuł 219a dyrektywy stanowi, iż, co do zasady, fakturowanie podlega przepisom mającym zastosowanie w państwie członkowskim uznawanym za państwo dostawy towarów lub wykonania usług, natomiast odstępstwa zostały określone w niniejszym przepisie. Powtórzenia wymaga, iż bardzo istotne znaczenie dla obiegu faktur posiada art. 233 dyrektywy, który określa, iż autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność faktury, niezależnie od tego, czy wystawiono ją w formie papierowej czy elektronicznej, zapewnia się od momentu wystawienia faktury aż do końca okresu jej przechowywania. W stanie prawnym uregulowanym niniejszą dyrektywą, to obowiązkiem podatnika będzie określenie sposobu zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury. Nie bez znaczenia w niniejszej sprawie jest również fakt, iż na mocy art. 2 dyrektywy Rady 2010/45/UE Polska tak jak inne państwa członkowskie powinna ustanowić nowe przepisy niezbędne do wykonania tej dyrektywy do dnia 31 grudnia 2012 r., aby stosować je od dnia 1 stycznia 2013 r..

Reasumując, stwierdzić należy, że w obecnym stanie prawnym, przyjęte przez Spółkę rozwiązanie polegające na stosowaniu prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w oparciu o obraz faktury, nie wypełni wymogów dotyczących obiegu faktur w formie papierowej, a także warunków nałożonych na faktury wystawione i przesyłane w postaci elektronicznej.

Normy regulujące wystawianie, przesłanie oraz przechowywanie faktur w formie elektronicznej jak i papierowej określono zgodnie prawem unijnym, z uwzględnieniem specyfiki medium za pośrednictwem, którego faktury są w obrocie.

Wskazać należy, iż w obu unormowaniach nie przewidziano możliwości stosowania formy mieszanej, a zaproponowany we wniosku sposób przesyłania faktur, który bezpośrednio wpływa na stosowanie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, nie wypełni warunków obiegu dokumentów dla jednego bądź drugiego sposobu fakturowania. W konsekwencji zastosowania takiego fakturowania, otrzymana faktura nie będzie dokumentem, który uprawnia Spółkę do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.