ITPP3/443-113/13/AT - Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług służących czynnościom polegającym na udzielaniu poręczeń na rzecz przedsiębiorców w związku z realizacją projektu w ramach konsorcjum.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2013 r. (data wpływu 11 marca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 29 marca 2013 r. (data wpływu 2 kwietnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem towarów i usług służących czynnościom polegającym na udzielaniu poręczeń dla przedsiębiorców w związku z realizacją projektu - jest prawidłowe.

W dniu 11 marca 2013 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 2 kwietnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem towarów i usług służących czynnościom polegającym na udzielaniu poręczeń dla przedsiębiorców w związku z realizacją projektu.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Lider Konsorcjum, na podstawie zawartej w dniu 27 grudnia 2012 r. umowy z Województwem (Instytucja Zarządzająca), realizuje projekt pod nazwą "Dokapitalizowanie funduszy poręczeniowych..." w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego.... Projekt będzie realizowany przez Konsorcjum, w skład którego wchodzą cztery instytucje, w tym Fundusz (Spółka). Projekt polega na udzieleniu pomocy mikro, małym i średnim przedsiębiorcom w postaci udzielania im poręczeń na zaciągane przez nie zobowiązania finansowe (kredyty, pożyczki) z tytułu prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Udzielanie przez Fundusz poręczeń mieści się w ramach prowadzonej działalności poręczycielskiej, wynikającej z umowy założycielskiej Spółki. Zgodnie z umową, Fundusz zobowiązany jest do ponoszenia kosztów obsługi przedsiębiorców będących beneficjentami projektu z własnych środków, które następnie mogą zostać zrefundowane przez Województwo. Podstawowymi kosztami ponoszonymi przez Fundusz w celu obsługi projektu (udzielania poręczeń) są koszty wynagrodzeń wraz z pochodnymi oraz koszty wynajmu pomieszczeń, usług telekomunikacyjnych, obsługi prawnej, zakupu materiałów biurowych i zużycia mediów, a także materiałów reklamowych i szkoleń, w celu propagowania działalności poręczycielskiej Funduszu. Fundusz poniesione wydatki dokumentuje fakturami zakupu VAT. Zawarta umowa przewiduje, że każdy z członków Konsorcjum realizujący projekt może wykorzystać średniorocznie do 2% wartości dofinansowania otrzymanego od Instytucji Zarządzającej na cele związane z obsługą projektu, dokonując niezbędnych w tym celu wydatków.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Udzielanie poręczeń stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 39, "zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku pkt 39 tego artykułu".

Fundusz jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zgodnie z przepisami ustawy o VAT. Przedsiębiorcy (sektor MSP), którym Fundusz udziela poręczeń do kredytów lub pożyczek w ramach przedmiotowego projektu, mają siedzibę i miejsce działalności na terytorium RP.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stwierdzenie, że VAT od zakupów dokonywanych przez Fundusz na cele realizacji projektu do wysokości określonej w umowie, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, nie podlega odliczeniu.

Wnioskodawca podkreśla, że prowadzi działalność w zakresie udzielania poręczeń od września 2004 r. Zgodnie z umową podpisaną z Województwem na realizację projektu "Dokapitalizowanie funduszy poręczeniowych..." w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego..., Fundusz w ramach uzyskanej dotacji będzie zobowiązany do udzielania poręczeń do kredytów inwestycyjnych dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Wnioskodawca zaznacza ponadto, że udzielanie poręczeń stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Wskazując na treść art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT, Wnioskodawca twierdzi, że usługi wymienione w nim objęte są przedmiotowym zwolnieniem.

Powołując się na przepis art. 86 tej ustawy, Wnioskodawca wskazuje, że w związku z tym, iż zakupy będą służyły działalności zwolnionej z opodatkowania, nie będzie miał prawa do odliczenia VAT od zakupów, realizowanych w ramach i ze środków projektu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zauważa się, iż z uwagi na fakt, że wniosek dotyczący stanu faktycznego złożono w marcu 2013 r., oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy dokonano w oparciu o stan prawny obowiązujący w tym okresie.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast, na podstawie art. 86 ust. 9 ustawy, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28b lub art. 28I jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług - z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4 (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu. Ponadto odliczeniu podlega podatek naliczony w sytuacji wskazanej w ww. art. 86 ust. 9 ustawy.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

Ponadto, podkreślenia wymaga, że w oparciu o przepis art. 90 ust. 1 ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 - art. 90 ust. 2 ustawy.

Zaznaczyć należy, iż w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z okoliczności sprawy wynika, że Spółka, wraz z innymi podmiotami, realizuje projekt, polegający na udzieleniu pomocy mikro, małym i średnim przedsiębiorcom w postaci udzielania im poręczeń na zaciągane przez nie zobowiązania finansowe (kredyty, pożyczki) z tytułu prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Udzielanie przez Spółkę (Fundusz) poręczeń mieści się w ramach prowadzonej działalności poręczycielskiej, wynikającej z umowy założycielskiej Spółki. Zgodnie z umową, Fundusz zobowiązany jest do ponoszenia kosztów obsługi przedsiębiorców będących beneficjentami projektu z własnych środków, które następnie mogą zostać zrefundowane przez Województwo. Podstawowymi kosztami ponoszonymi przez Fundusz w celu obsługi projektu (udzielania poręczeń) są koszty wynagrodzeń wraz z pochodnymi oraz koszty wynajmu pomieszczeń, usług telekomunikacyjnych, obsługi prawnej, zakupu materiałów biurowych i zużycia mediów, a także materiałów reklamowych i szkoleń, w celu propagowania działalności poręczycielskiej Funduszu. Fundusz poniesione wydatki dokumentuje fakturami zakupu VAT. Fundusz jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedsiębiorcy, którym udzielane są poręczenia do kredytów lub pożyczek w ramach przedmiotowego projektu, mają siedzibę i miejsce działalności na terytorium RP. Nabywane towary i usługi będą służyły działalności zwolnionej od podatku.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa w powiązaniu z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym należy stwierdzić, że skoro nabywane towary i usługi służyły wykonywaniu czynności zwolnionych od podatku (na co wskazuje Wnioskodawca), w świetle powołanego art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawcy, jako zarejestrowanemu czynnemu podatnikowi VAT, nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego na zasadach wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług.

W szczególności jednakże podkreślić należy - z uwagi na okoliczność, iż nabywane towary i usługi miały na celu obsługę projektu (udzielanie poręczeń) i dotyczyły one kosztów wynagrodzeń wraz z pochodnymi oraz kosztów wynajmu pomieszczeń, usług telekomunikacyjnych, obsługi prawnej, zakupu materiałów biurowych i zużycia mediów, a także materiałów reklamowych i szkoleń, w celu propagowania działalności poręczycielskiej Funduszu - że w niniejszej sprawie Wnioskodawca winien mieć na względzie treść powołanych uprzednio przepisów art. 90 ust. 1 i ust. 2 ustawy. Wnioskodawcy znane są wszelkie okoliczności prowadzenia działalności gospodarczej, w tym w szczególności znany jest związek nabywanych w ramach realizowanego projektu towarów i usług z tym projektem (działalność zwolniona od VAT - udzielanie poręczeń), bądź ich związek z całością prowadzonej działalności gospodarczej, w związku z którą Spółka działa jako zarejestrowany czynny podatnik VAT.

Końcowo informuje się, iż niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii zwolnienia od podatku usług świadczonych przez Wnioskodawcę, polegających na udzielaniu poręczeń, albowiem nie było to przedmiotem zapytania Wnioskodawcy. Dlatego też tego informację, iż Spółka świadczy czynności zwolnione od VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy przyjęto jako element przedstawionego we wniosku stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.