ITPP2/4512-1154/15/16-S/PS - VAT w zakresie braku obowiązku opodatkowania sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji komorniczej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 lipca 2016 r. sygn. akt I SA/Bd 258/16 (data wpływu prawomocnego wyroku 13 października 2016 r.) - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2015 r. (data wpływu 17 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji komorniczej... - jest prawidłowe.

W dniu 17 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji komorniczej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W toku postępowania egzekucyjnego pismem z dnia 13 marca 2015 r. dokonał Pan zajęcia nieruchomości położonej pod adresem...dla której Sąd Rejonowy w M. prowadzi księgę wieczystą o numerze.

Nieruchomość stanowi własność dłużników, w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Przedmiotowa nieruchomość to działka nr 331/7 o powierzchni 0,1266 ha, w księdze wieczystej oznaczona jest jako las i zabudowania. Nieruchomość zabudowana jest niepodpiwniczonym, murowanym parterowym budynkiem gastronomicznym, krytym papą, o powierzchni 650 m², wybudowanym w latach 60-tych ubiegłego wieku oraz murowaną ziemianką o powierzchni 7 m². Nieruchomość obecnie nie jest zamieszkana oraz nie jest użytkowana.

Według oświadczenia dłużniczki nieruchomość była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, której przedmiotem była gastronomia. Zgodnie z oświadczeniem dłużników, nieruchomość nabyta została od osoby trzeciej, przy nabyciu nieruchomości nie powstało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług (VAT), nie był naliczany i odprowadzany podatek od towarów i usług (VAT). Dłużniczka oświadczyła, że nakłady na nieruchomość przekroczyły 30% wartości początkowej nieruchomości, przy dokonywaniu ulepszeń powstało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług (VAT). Dłużniczka oświadczyła, że prowadziła działalność gospodarczą od kwietnia 2008 r. do lutego 2014 r. Oświadczyła, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług od końca lutego 2014 r. Dłużnik oświadczył, że prowadził działalność gospodarczą od dnia 9 listopada 1990 r. do dnia 30 listopada 2013 r. i od tego dnia nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). Dłużnik oświadczył, że nieruchomość nie była przez niego wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, oświadczył, że nieruchomość była wykorzystywana przez dłużniczkę do prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie prowadziła restaurację. Dłużnik oświadczył, że ani on, ani jego żona nie wybudowali na zajętej nieruchomości nowych budynków, dokonali jedynie ulepszeń zajętej nieruchomości, które przekroczyły 30% wartości początkowej nieruchomości. Dłużnicy nabyli tą nieruchomość w dniu 23 sierpnia 2007 r. za cenę 290.000 zł.

Zgodnie z odpowiedzią ZUS z dnia 17 marca 2015 r. dłużniczka zgłoszona była do ubezpieczeń społecznych jako pracownik podlegający ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu przez firmę N. Sp.j., gdzie zgodnie z oświadczeniem pracodawcy była zatrudniona z minimalnym wynagrodzeniem. Zgodnie z oświadczeniem pracodawcy z dnia 26 sierpnia 2015 r. stosunek pracy ustał w dniu 16 sierpnia 2015 r.

Zgodnie z odpowiedzią ZUS z dnia 17 marca 2015 r., dłużnik był zgłoszony do ubezpieczeń jako pracownik podlegający ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu w firmie X Sp. z o.o. Sp.k., gdzie zgodnie z oświadczeniem pracodawcy był zatrudniony od dnia 11 marca 2015 r. do dnia 31 marca 2015 r., natomiast zgodnie z odpowiedzią z ZUS z dnia 21 sierpnia 2015 r., nie był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych. Z wydruku z CEIDG wynika, że dłużnik rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej dnia 2 lipca 1990 r., a zaprzestał w dniu 30 listopada 2013 r.

Zgodnie z wydrukiem z CEIDG, dłużniczka rozpoczęła wykonywanie działalności gospodarczej w dniu 1 kwietnia 2008 r., a zaprzestała w dniu 28 lutego 2014 r.

Zgodnie z odpowiedzią Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z dnia 26 marca 2015 r. dłużnik figuruje w rejestrze podatników tego Urzędu, nie figuruje w ewidencji podatników prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą, nie odnotowano wpływu deklaracji PIT-36, PIT-38 za lata 2013-2014. Zgodnie z odpowiedzią Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z dnia 27 sierpnia 2015 r., dłużnik był zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług w okresach od dnia 28 kwietnia 1994 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. oraz od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 30 listopada 2013 r. W dniu 12 grudnia 2013 r. zarejestrowano spis z natury o wartości "0", złożony przez ww.

Zgodnie z odpowiedzią Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z dnia 26 marca 2015 r., dłużniczka figuruje w rejestrze podatników tego Urzędu. Do dnia 28 lutego 2014 r. figurowała w ewidencji podatników prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą. Zgodnie z odpowiedzią Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego z dnia 27 sierpnia 2015 r., była zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 28 lutego 2014 r., nie odnotowano spisu z natury z art. 14 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dłużniczka w toku czynności oświadczyła, że nie ma zarejestrowanej działalności gospodarczej, działalność gospodarcza została wykreślona z ewidencji z końcem lutego 2014 r. Oświadczyła, że prowadziła działalność gospodarczą od miesiąca kwietnia 2008 r., do końca miesiąca lutego 2014 r. Dłużniczka oświadczyła, że była zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (VAT) w Drugim Urzędzie Skarbowym. Oświadczyła, że nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Dłużniczka oznajmiła, że przedmiotem działalności gospodarczej było prowadzenie restauracji. Oświadczyła, że była czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w okresie prowadzenia działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przy sprzedaży w drodze licytacji w postępowaniu egzekucyjnym zajętej nieruchomości położonej pod adresem XXX, dla której Sąd Rejonowy w M. prowadzi księgę wieczystą XXX, komornik sądowy jako płatnik podatku od towarów i usług będzie zobowiązany do naliczenia i odprowadzenia do Urzędu Skarbowego podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji w postępowaniu egzekucyjnym nie powstanie obowiązek naliczenia i odprowadzenia do "Pierwszego Urzędu Skarbowego w B." podatku od towarów i usług. W ocenie organu egzekucyjnego, ewentualny obowiązek naliczenia i zapłaty podatku od towarów i usług mógłby powstać jedynie w sytuacji, gdyby dłużnicy lub jeden z nich prowadził działalność gospodarczą, natomiast w sytuacji, gdy żaden z dłużników nie prowadzi działalności gospodarczej i zajęta nieruchomość nie jest od grudnia 2013 r. wykorzystywana do prowadzenia tej działalności, obowiązek ten nie powstanie i bez znaczenia w tej sytuacji jest możliwość ewentualnego zwolnienia z art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami podatku od towarów i usług są jedynie podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Wobec czego dalsze rozpatrywanie stanu faktycznego w kontekście ewentualnych zwolnień w trybie art. 43 ww. ustawy jest zbędne, gdyż nie jest już istotne w jakiej wysokości dokonano ulepszeń, czy przy nabyciu powstało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług, czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie oraz czy minęły dwa lata od daty oddania do użytkowania nieruchomości w ramach czynności opodatkowanej tym podatkiem, gdyż to wszystko mogłoby być badane jedynie w sytuacji, gdyby dłużnicy prowadzili działalność gospodarczą. Natomiast ustalono, że żaden z dłużników nie prowadzi już działalności i nie są zarejestrowani jako podatnicy podatku od towarów i usług. Nawet gdyby zupełnie niepotrzebnie, rozpatrzyć mającą nastąpić sprzedaż w kontekście art. 43 ust. 10 i 10a, to mająca nastąpić sprzedaż nieruchomości nie byłaby dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, a od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres dwóch lat, gdyż po dokonaniu ulepszeń nieruchomość była wynajmowana do prowadzenia imprez okolicznościowych. Jednakże, w ocenie organu egzekucyjnego, rozpatrywanie mającej nastąpić sprzedaży w kontekście ewentualnego zwolnienia jest całkowicie nieuzasadnione, z uwagi na fakt, że dłużnicy nie prowadzą działalności gospodarczej. Dłużnik oświadczył, że przy nabyciu nieruchomości nie powstało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług, z uwagi na fakt, że czynność nabycia nieruchomości nie była opodatkowana tym podatkiem, nie naliczono tego podatku i nie zapłacono podatku, nabycie nie zostało udokumentowane fakturą. Dłużnik oświadczył, że remont nieruchomości i dokonywanie ulepszeń trwało od miesiąca sierpnia 2007 r. do miesiąca czerwca 2008 r., gdzie kwota ulepszeń przekroczyła 30% wartości początkowej nieruchomości. Po dokonaniu ww. ulepszeń nieruchomość była wielokrotnie oddana do użytku w ramach czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Ponadto, zgodnie z portalem podatkowym MF, dłużnicy nie figurują jako zarejestrowani podatnicy podatku od towarów i usług.

W interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2016 r., sygn. ITPP2/4512-1154/15/PS stanowisko Pana oceniono jako nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, złożył Pan skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 19 lipca 2016 r. sygn. akt I SA/Bd 258/16 uchylił zaskarżoną interpretację.

W dniu 13 października 2016 r. wpłynęło do tutejszego organu ww. orzeczenie WSA, opatrzone klauzulą prawomocności, w którym Sąd podniósł, że zasadny jest zarzut naruszenia art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług. WSA wyjaśnił, że stwierdzenie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik VAT, wymaga każdorazowo oceny dokonanej na gruncie stanu faktycznego konkretnej sprawy, albowiem odmienność stanów faktycznych zezwala jedynie na sformułowanie pewnych wskazań, bez możliwości tworzenia uniwersalnych wzorców kontroli. W ocenie Sądu, niewątpliwym było to, że na moment sprzedaży nieruchomość nie była wykorzystywana do celów działalności gospodarczej, a badana aktywność dłużniczki miała miejsce nie tylko po formalnej likwidacji działalności gospodarczej, ale i w trybie przymusu egzekucyjnego. Zatem nie można w sprzedaży nieruchomości doszukać się jej działań ani jako producenta, ani handlowca, czy usługodawcy, w tym polegających na wykorzystywaniu nieruchomości w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Jedynym celem tej sprzedaży było zaspokojenie wierzyciela długu, jaki posiadała wraz z mężem. Nie może zmienić tej oceny stanowisko organu, że status podatnika wynikał z tego, że przedmiotem dostawy był budynek w przeszłości wykorzystywany na cele działalności gospodarczej i obecnie jako taki nie może być uznany za jej majątek osobisty. Sąd podniósł, że pojęcie "majątku prywatnego" ("majątku osobistego") funkcjonuje w orzecznictwie jako swojego rodzaju dopełnienie rozważań na tle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W ocenie Sądu, przyjmuje się je w znaczeniu potocznym, a to oznacza, że przymusowe zbycie nieruchomości nabytej przez małżonków, za ich długi w momencie, gdy żaden z nich nie prowadził działalności gospodarczej, następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym (osobistym). Sąd stwierdził, że w sprawie prawidłowo rozpoznaje Pan, że przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji w postępowaniu egzekucyjnym nie powstanie obowiązek naliczenia i odprowadzenia podatku od towarów i usług. "Prawidłowo w jego ocenie, ewentualny obowiązek naliczenia i zapłaty podatku od towarów i usług mógłby powstać jedynie w sytuacji, gdyby dłużnicy lub jeden z nich prowadził działalność gospodarczą w momencie sprzedaży. Można tu jedynie uzupełnić, że nie chodzi tu jedynie o działalność formalną, czy prowadzenia restauracji."

W wyniku ponownej analizy przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w związku z przepisem art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.), stanowiącym, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 19 lipca 2016 r., sygn. akt I SA/Gd 258/16 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Podkreślić należy, że niniejszą interpretację wydano przy założeniu - na co wskazuje treść wniosku - że nieruchomość, o której mowa we wniosku, nie jest obecnie użytkowana, a dłużnicy nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (w tym w zakresie najmu/dzierżawy ww. nieruchomości), co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.