ITPP2/443-97a/11/EK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. z 2005 r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2011 r. (data wpływu 24 stycznia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 25 marca 2011 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku zajęć społeczno - kulturalnych oraz zajęć i kursów tanecznych - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 stycznia 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 25 marca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku zajęć społeczno - kulturalnych oraz zajęć i kursów tanecznych.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Spółdzielni - zgodnie ze statutem - jest m.in. prowadzenie działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej, w związku z czym posiada w swoich zasobach dwa domy kultury. Ww. działalność jest prowadzona na podstawie:

Działalność ta stanowi wyodrębnioną część działalności innej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi i jest prowadzona z uwzględnieniem wymagań wynikających z merytorycznego programu działalności, w oparciu o roczny plan działalności domów kultury, stanowiący element rocznego planu finansowo - gospodarczego Spółdzielni, zatwierdzonego przez radę nadzorczą.

Działalność społeczna, kulturalna i oświatowa przeznaczona jest dla wszystkich grup wiekowych. Prowadzona jest w formie kół zainteresowań, zajęć o profilu hobbistycznym, zajęć sportowych, itp. Spółdzielcze domy kultury traktowane są jako instytucje kultury i choć nie są podmiotami publicznymi stanowią ważny element działalności kulturalnej.

Domy kultury nie są podmiotem wpisanym do rejestru instytucji kultury oraz nie są finansowane przez Państwo, jak w przypadku podmiotów publicznych. Nie są też placówką komercyjną o zawężonym profilu działalności, jak np. kluby fitness, nastawione na osiąganie zysków. W żadnym wypadku nie są w stanie samofinansować się, co oznacza, że ich działalność jest finansowana przez spółdzielców, choć z prowadzonych zajęć mogą również korzystać osoby niebędące członkami Spółdzielni. Odpłatność za zajęcia nie jest obliczona na osiąganie dochodów, a jej wysokość jest zróżnicowana ze względu na członkostwo w Spółdzielni. Działalność domów kultury nie jest i nigdy nie była nastawiona na osiągnięcie zysków, a więc nie można jej uznać za działalność gospodarczą. Źródłem jej finansowania są: pożytki, przychody z własnej działalności gospodarczej, odpłatność osób korzystających z działalności społecznej, kulturalnej i oświatowej oraz inne przychody, np. darowizny, sponsoring i inne. Domy kultury świadczą usługi związane z różnymi formami rozwoju kulturalnego, obejmujące organizowanie: kół zainteresowań (np. plastycznych, muzycznych, tanecznych, teatralnych), zajęć dla emerytów, zajęć świetlicowych oraz konkursów muzycznych, plastycznych i tanecznych, zajęć i imprez dla dzieci w okresie ferii zimowych i letnich.

Najważniejsze usługi - zajęcia, kursy i warsztaty prowadzone przez domy kultury to:

Świadcząc te usługi Spółdzielnia nie ma na celu systematycznego dążenia do osiągania zysków, a w przypadku ich osiągnięcia są przeznaczane w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług.

Klub Seniora to forma skupiająca ludzi w wieku poprodukcyjnym, którzy raz w tygodniu uczestniczą w spotkaniach, w czasie których mają możliwość nawiązania nowych kontaktów, porozmawiania o swoich problemach. Celem spotkań jest aktywizacja ludzi starszych i zachęcenia ich do aktywności i wyjścia z domu. W ramach programu organizowane są: prelekcje, odczyty, imprezy okolicznościowe, jak np. Dzień Seniora, Dzień Kobiet, Wigilia, Wielkanoc, spotkania z muzyką, chór, potańcówki.

Zajęcia "Senior 55+" są formą zajęć dla emerytów i rencistów, które odbywają się dwa razy w tygodniu. W ramach zajęć realizowane są projekty aktywizujące ludzi starszych: wyjścia plenerowe, spotkania z rehabilitantami, lekarzami, akcje prozdrowotne, nauka tańca, zajęcia edukacyjne, przeprowadzanie wspólnie zaprojektowanych zadań integracyjnych, zajęcia usprawniające. Celem zajęć jest pokazanie, że jesień życia może być aktywna i pogodna.

Joga Klub to zajęcia skupiające sympatyków jogi. W programie zajęć dominują zajęcia nastawione na praktyczne poznawanie i uprawianie technik jogi oraz zajęcia integracyjne.

Wykłady i spotkania edukacyjne z rożnych dziedzin, w ramach których zapraszani są specjaliści z różnych dziedzin, jak np. lekarze, psycholodzy, pedagodzy, wizażyści, dietetycy. Omawiają oni problemy ze swojej dziedziny, jak też udzielają bezpłatnych porad i konsultacji. Bardzo często spotkania te mają charakter profilaktyczny, zapobiegają patologiom, wspierają w problemach rodzinnych.

Zajęcia społeczno - kulturalne prowadzone przez domy kultury są często pierwszym miejscem styczności dzieci i młodzieży ze sztuką artystyczną. Uczestniczenie w zajęciach plastycznych, muzycznych, literackich czy tanecznych jest początkiem drogi artystycznej. Wykłady i spotkania z ludźmi sztuki mają na celu wzbudzenie ciekawości kulturalnej, uwrażliwienie na piękno. Natomiast zajęcia dla seniorów mają zachęcać, aby czas wolny wykorzystywać dla rozwoju własnych zainteresowań i realizowania pasji.

Domy kultury, w tym również spółdzielcze, należą do bardzo rozpowszechnionych instytucji kulturalno - oświatowych w Polsce. Spełniają bardzo istotną rolę w upowszechnianiu sztuki i organizowaniu wychowania pozaszkolnego. Ich zadaniem jest podejmowanie działań kulturalno - oświatowych wśród dzieci i dorosłych, które poprzez uczestnictwo w zajęcia grupowych i kursach pobudzają potrzebę wiedzy, porządkują i poszerzają wiadomości zdobyte w szkole, rozwijają zainteresowania umysłowe, kształtują poglądy, uczucia estetyczne, itp. Wszystkie te zadania są realizowane poprzez kursy i zajęcia w grupach artystycznych. Uczestnicy nie tylko uczą się konkretnych kroków i technik, ale przede wszystkim pracują w grupie, integrują się, współpracują i realizują wspólne projekty, jak udział w konkursach, przeglądach. Zajęcia i kursy taneczne spełniają zarówno rolę edukacyjną, społeczną, jak i rekreacyjną. Przykładem powiązania z kulturą zajęć organizowanych przez domy kultury może być Pracownia Tańca, która skupia młodzież zainteresowaną techniką modern jazz, realizuje małe formy parateatralne, a efekty swojej pracy konfrontuje na przeglądach i spotkaniach tanecznych.

W związku z powyższym zadano pytanie sprowadzające się do kwestii:

Czy zajęcia społeczno - kulturalne oraz zajęcia i kursy taneczne korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zajęcia społeczno - kulturalne oraz zajęcia i kursy taneczne korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a), jako usługi kulturalne świadczone przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Spółdzielnia wskazała, iż jest zdania, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, za podmioty o charakterze kulturalnym uznaje się osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, których podstawowym celem statutowym nie jest prowadzenie działalności kulturalnej, prowadzące taką działalność w formie klubów, świetlic, domów kultury i bibliotek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z brzmienia art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonym art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), którego zdanie wstępne zostało zmienione na podstawie art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne oraz możliwość stosowania zwolnień podatkowych.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku, który w pozycji 11 wymieniał jako zwolnione usługi związane z kulturą (ex 92) - z pewnymi wyłączeniami - i przenoszą uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w przypadku tych usług dodanie do art. 43 ustawy punktu 33.

Ponadto, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych, określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L. Nr 347, str. 1 z późn. zm.).

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 cyt. ustawy, który na podstawie art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476) został uchylony z dniem 1 stycznia 2011 r., usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Natomiast w myśl § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.) - dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2010 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 1 pkt 2 wskazanej ustawy z dnia 29 października 2010 r., do ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza się art. 5a w następującym brzmieniu:

"Towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne".

Stosownie zaś do art. 1 pkt 8 lit. a) nowelizacji z dnia 29 października 2010 r., uchyla się - z dniem 1 stycznia 2011 r. - art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i dodaje pkt 17-41.

W przeciwieństwie zatem do stanu prawnego obowiązującego do dnia 31 grudnia 2010 r., zgodnie z którym wyznaczenie zakresu zwolnienia usługi z opodatkowania podatkiem od towarów i usług następowało poprzez zidentyfikowanie usługi (czynności) w klasyfikacji statystycznej (PKWiU), w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych, określając ich zakres z wykorzystaniem treści przepisów prawa unijnego i krajowego i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 17 cyt. ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia do 31 marca 2011 r., zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a), nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

Wskazany przepis art. 43 ust. 17, od dnia 1 kwietnia 2011 r. na podstawie art. 1 pkt 13 lit. d) ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332), otrzymał brzmienie, zgodnie z którym zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a), nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

Obowiązujący od dnia 1 kwietnia 2011 r. art. 43 ust. 17a ustawy stanowi, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a), mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

W myśl obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r., art. 43 ust. 18 ww. ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 31, 32 i 33 lit. a), stosuje się, pod warunkiem że podmioty wykonujące czynności, o których mowa w tych przepisach, nie osiągają w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia są one przeznaczone w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług.

Wskazać należy, iż ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęć "kultura", czy "usługa kulturalna". Zatem przy dokonywaniu interpretacji art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy, należy się posłużyć wykładnią literalną, odwołując się do językowego znaczenia tych pojęć. Zgodnie z internetowym Słownikiem języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN SA, kultura oznacza "materialną i umysłową działalność społeczeństw oraz jej wytwory", zaś usługa to "pomoc okazana komuś", "działalność gospodarcza służąca do zaspokajania potrzeb ludzi".

Z powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy wynika, iż zwolnienie od podatku ma charakter podmiotowo - przedmiotowy, co oznacza, że korzystają z niego jedynie enumeratywnie określone podmioty świadczące usługi kulturalne. Oznacza to, że zwolnieniem tym nie są objęte usługi kulturalne świadczone przez inne podmioty niż ww.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w Spółdzielni funkcjonują dwa domy kultury, przez które Spółdzielnia realizuje działalność społeczną, oświatową i kulturalną. Działalność ta przeznaczona jest dla wszystkich grup wiekowych. Prowadzona jest w formie kół zainteresowań, zajęć o profilu hobbistycznym, zajęć sportowych, itp. Finansują ją osoby będące członkami Spółdzielni, choć z prowadzonych zajęć mogą również korzystać osoby niezwiązane ze Spółdzielnią. Odpłatność za zajęcia nie jest obliczona na osiąganie dochodów, a jej wysokość jest zróżnicowana ze względu na członkostwo w Spółdzielni. W domach kultury prowadzone są m.in. zajęcia społeczno - kulturalne oraz zajęcia i kursy taneczne. Spółdzielnia wskazała, iż jest zdania, że domy kultury są traktowane jako instytucje kultury i choć nie są podmiotami publicznymi, stanowią ważny element działalności kulturalnej. Domy kultury nie są również podmiotami wpisanymi do rejestru instytucji kultury oraz nie są finansowane przez Państwo.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, że prowadzona przez Spółdzielnię działalność, polegająca na organizacji zajęć społeczno - kulturalnych oraz zajęć i kursów tanecznych, nie może korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe zwolnienie ma zastosowanie do usług kulturalnych świadczonych wyłącznie przez podmioty enumeratywnie wymienione w treści tego przepisu. Wskazanie przez Spółdzielnię, iż domy kultury traktowane są jako instytucje kultury, nie oznacza, że są one podmiotami prawa publicznego lub innymi podmiotami, które na podstawie odrębnych przepisów uznano za instytucje o charakterze kulturalnym lub podmiotami wpisanymi do rejestru instytucji kultury. Ponadto z uwagi na niespełnienie warunków przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 26-29 ustawy o podatku od towarów i usług - pomimo, iż Spółdzielnia wskazała, że zajęcia taneczne spełniają m.in. rolę edukacyjną - ww. usługi nie korzystają ze zwolnienia od podatku. W związku z tym, iż wskazane wyżej usługi nie zostały objęte, na podstawie innych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów wykonawczych, zwolnieniem, ani preferencyjnymi stawkami podatku - podlegają opodatkowaniu stawką 23%.

Końcowo informuje się, iż kwestię dotyczącą zwolnienia od podatku usług świadczonych w ramach zajęć "związanych z profilaktyką zdrowotną" rozstrzygnięto w interpretacji indywidualnej znak ITPP2/443-97b/11/EK, a kwestię dotyczącą stawki podatku obowiązującej do usług sportowo - rekreacyjnych, w interpretacji indywidualnej znak ITPP2/443-97c/11/EK.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.