ITPP2/443-976/12/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2012 r. (data wpływu 14 sierpnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 8 listopada 2012 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania gruntu w celu realizacji umowy powierniczej - jest prawidłowe.

W dniu 14 sierpnia 2012 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 8 listopada 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania gruntu w celu realizacji umowy powierniczej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka w organizacji, w 2007 r. zawarła umowę powierniczą z osobami fizycznymi, na mocy której zobowiązała się do zakupu na rzecz wskazanych osób nieruchomości położonych w mieście T. Umowa nie była realizowana w ramach działalności gospodarczej, a jedyną podstawą dla zlecenia nabycia nieruchomości była relacja zaufania łącząca strony. Spółka w dniu 12 lipca 2007 r. zakupiła nieruchomości. Środki na ich zakup zostały przekazane bezpośrednio na rachunek zbywających nieruchomości przez osoby fizyczne - żadne środki nie zostały przekazane na rachunek Spółki w organizacji. Przy zakupie został pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych. Nie powstał obowiązek zapłaty VAT. Spółka nie dokonała odliczenia podatku naliczonego od tej transakcji. Spółka, zgodnie z umową powierniczą, gdy otrzyma wezwanie od osób fizycznych, będzie zobowiązana dokonać nieodpłatnego transferu nieruchomości na ich rzecz.

Spółce nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu realizacji umowy powiernictwa.

Przeniesienie własności nieruchomości na rzecz zleceniodawców nastąpi w wyniku wykonania umowy powierniczego zlecenia nabycia nieruchomości w formie transakcji nieodpłatnego przekazania gruntu w wykonaniu zlecenia powierniczego w celu realizacji umowy powierniczej. Transakcja zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. Nie będzie to umowa darowizny, tylko realizacja umowy powierniczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z planowanym dokonaniem nieodpłatnego transferu nieruchomości na rzecz osób fizycznych powstaną jakiekolwiek zobowiązania podatkowe w podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powstaną żadne zobowiązania podatkowe w związku z planowanym nieodpłatnym transferem nieruchomości.

Spółka wskazała, iż w myśl art. 7 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, w szczególności:

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 3 ww. ustawy, przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

Ze wskazanych przepisów wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nie tylko nieodpłatne przekazanie towarów na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem, ale także nieodpłatne przekazanie wszelkich towarów związanych bezpośrednio z prowadzonym przedsiębiorstwem, niestanowiących jednak próbek, prezentów o małej wartości, czy też drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Dla opodatkowania danej czynności nieodpłatnego przekazania istotne jest jednak to, czy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub w części.

Jak zostało wskazane, Spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy zakupie nieruchomości więc dokonując nieodpłatnego transferu nieruchomości na rzecz osób fizycznych również nie powstanie obowiązek podatkowy w VAT.

W związku z powyższym z planowaną transakcją nieodpłatnego transferu nieruchomości nie będzie się wiązać obowiązek zapłaty przez Spółkę podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Stosownie do art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii - art. 2 pkt 6 ww. ustawy.

Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (tj. towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

* jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Zatem, aby nieodpłatne przekazanie towarów stanowiło dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy, podatnikowi musiało przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części, przy czym istotny jest fakt posiadania prawa do odliczenia podatku w momencie nabycia towaru, a nie skorzystanie z tego prawa.

W obrocie gospodarczym podmioty nie muszą działać osobiście, dopuszczalne jest działanie przez przedstawiciela. Istota przedstawicielstwa w prawie cywilnym polega na tym, że pewna osoba dokonuje w imieniu i na rzecz innego podmiotu czynności prawnych. Osoba, która dokonuje czynności, określana jest mianem przedstawiciela, natomiast osoba, w imieniu której czynność jest dokonywana - reprezentowanym.

Jeżeli czynność dokonana przez przedstawiciela mieści się w granicach umocowania udzielonego przez reprezentowanego, wywołuje ona bezpośredni skutek dla podmiotu, który udzielił pełnomocnictwa. Powszechnie wskazuje się, iż prawu cywilnemu znane są także inne podobne instytucje, które pełnią funkcje zbliżone do przedstawicielstwa, przy czym nie należy ich utożsamiać z przedstawicielstwem.

Wskazać tu należy powiernika, który na zewnątrz działa jako samodzielny podmiot prawa, jednak z mocy wewnętrznego porozumienia z inną osobą, na rzecz której działa, nie występuje we własnym interesie.

Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Podstawą do skonstruowania umowy powierniczej najczęściej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.

Zgodnie z art. 734 § 1 k.c., przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

W myśl § 2 tego artykułu, w braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.

Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie (art. 735 § 1 k.c.).

Wszelkie nabycie praw lub rzeczy w takim przypadku ma charakter powierniczy (fiduicjalny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zd. 2 Kodeksu cywilnego).

Władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie powiernicze, jest ograniczone poprzez:

* ograniczenie czasowe - zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa na pierwsze żądanie zleceniobiorcy;

* ustawowo wyłączoną możliwość rozporządzania tymi prawami na rzecz kogoś innego niż zleceniodawca lub wskazany przez niego podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniobiorcy o prawa nabyte w wykonaniu powiernictwa;

* nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw - prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie - zgodnie z art. 742 Kodeksu cywilnego dający zlecenie zwraca przyjmującemu zlecenie jedynie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, oraz zwalnia go od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym, natomiast w przypadku przenoszenia powierniczo nabytych praw na wskazaną przez zlecającego osobę trzecią cena zbycia stanowi należność zleceniodawcy (art. 740 Kodeksu cywilnego).

Z treści wniosku wynika, iż Spółka w organizacji, w 2007 r. zawarła umowę powierniczą z osobami fizycznymi, na mocy której zobowiązała się do zakupu na rzecz wskazanych osób nieruchomości położonych w mieście T. Umowa nie była realizowana w ramach działalności gospodarczej, a jedyną podstawą dla zlecenia nabycia nieruchomości była relacja zaufania łącząca strony. Spółka w dniu 12 lipca 2007 r. zakupiła nieruchomości. Środki na ich zakup zostały przekazane bezpośrednio na rachunek zbywających nieruchomości przez osoby fizyczne - żadne środki nie zostały przekazane na rachunek Spółki w organizacji. Przy zakupie został pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych. Nie powstał obowiązek zapłaty VAT. Spółka nie dokonała odliczenia podatku naliczonego od tej transakcji. Spółka, zgodnie z umową powierniczą, gdy otrzyma wezwanie od osób fizycznych, będzie zobowiązana dokonać nieodpłatnego transferu nieruchomości na ich rzecz. Spółce nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu realizacji umowy powiernictwa. Przeniesienie własności nieruchomości na rzecz zleceniodawców nastąpi w wyniku wykonania umowy powierniczego zlecenia nabycia nieruchomości w formie transakcji nieodpłatnego przekazania gruntu w wykonaniu zlecenia powierniczego w celu realizacji umowy powierniczej. Transakcja zostanie zawarta w formie aktu notarialnego. Nie będzie to umowa darowizny, tylko realizacja umowy powierniczej.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz powołane przepisy, należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, iż Spółce nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem nieruchomości, jak również nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu realizacji umowy powiernictwa, nieodpłatne przekazanie ww. nieruchomości w celu realizacji umowy powierniczej na rzecz osób fizycznych nie będzie stanowiło dostawy towarów w rozumieniu ustawy i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Końcowo zaznaczyć należy, iż niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, co oznacza, iż w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.