ITPP2/443-967/09/AW - Możliwość wystawienia faktur korygujących zmniejszających podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego w związku z zawarciem ugody sądowej z dłużnikiem.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2009 r. (data wpływu 12 listopada 2009 r.), uzupełnionym w dniu 8 lutego 2010 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawienia faktur korygujących, zmniejszających podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego, w związku z zawarciem ugody sądowej z dłużnikiem - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 listopada 2009 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 8 lutego 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawienia faktur korygujących, zmniejszających podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego, w związku z zawarciem ugody sądowej z dłużnikiem.

W przedmiotowym wniosku, oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Realizując postanowienia umów zawartych w 2005 r. i 2006 r. ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, wystawił Pan na jej rzecz następujące faktury VAT:

Kwoty wynikające z wystawionych faktur VAT zaewidencjonował Pan w ewidencji sprzedaży i ujął do rozliczenia w deklaracjach VAT-7, a podatek należny odprowadził do urzędu skarbowego. Łącznie należności brutto (wraz z podatkiem) wyniosły 146.531,76 zł i uległy zmniejszeniu o kwotę brutto (wraz z podatkiem) 1.378,60 zł, wynikającą z faktury VAT z dnia 24 lipca 2006 r., wystawionej przez dłużnika za wykonaną usługę transportową. Po dokonaniu wzajemnej kompensaty spółka była Panu dłużna 145.153,16 zł. W dniu 27 lipca 2006 r. skierował Pan do spółki wezwanie do zapłaty należności wynikających z faktur, zaś w dniu 16 sierpnia 2006 r. - wezwanie dotyczące faktury. Ponieważ dłużnik nie dokonał płatności, w dniach 18 sierpnia 2006 r. i 16 października 2006 r. złożył Pan pozwy do sądu rejonowego o zapłatę przedmiotowych należności wraz z odsetkami. Sąd w dniach 30 sierpnia 2006 r. oraz 25 października 2006 r. wydał nakazy zapłaty w postępowaniu upominawczym, którymi nakazał spółce dokonanie zapłaty za ww. faktury wraz z odsetkami. W związku z faktem, że spółka wniosła sprzeciw od powyższych nakazów zapłaty, doszło do rozprawy przed sądem powszechnym. W wyniku postępowania sądowego, w dniu 7 czerwca 2007 r., zawarł Pan ugodę, w której postanowiono, że dłużnik zobowiązuje się zapłacić Panu kwotę 80.000 zł. Z ugody tej wynika również, że wyczerpuje ona wszelkie roszczenia obu stron wynikające z ww. umów. Ponieważ w treści ugody nie wskazano, czy kwota 80.000 zł zawiera w sobie podatek od towarów i usług, przyjął Pan, iż stanowi ona - w oparciu o art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - wartość brutto, zawierającą podatek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie art. 29 ust. 4a ustawy o podatku od towarów i usług, ma Pan prawo wystawić faktury korygujące, zmniejszające podstawę opodatkowania i kwoty podatku należnego, wynikające z faktur pierwotnych, do wysokości należności wynikającej z zawartej ugody sądowej, tj. wysokości należności w kwocie brutto 80.000 zł...

Zdaniem Wnioskodawcy, w rozpatrywanej sprawie znajdą zastosowanie przepisy art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 29 ust. 1 i ust. 4a ustawy o podatku od towarów i usług. Wskazał Pan, że bezspornie wystawione faktury VAT dokumentowały odpłatną usługę wykonaną na terytorium kraju. Podstawa opodatkowania wynikająca z tych faktur stanowiła obrót, od którego naliczył Pan i odprowadził należny podatek od towarów i usług. W wyniku ugody sądowej zawartej z dłużnikiem wartość wykonanych i zafakturowanych usług określono na kwotę brutto (tj. wraz z podatkiem) 80.000 zł.

Uwzględniając fakt, że do rozliczenia podatku w 2006 r. zostały zadeklarowane wartości wyższe od kwoty wynegocjowanej w drodze ugody sądowej, uznał Pan, iż przysługuje prawo do wystawienia faktury korygującej, zmniejszającej obrót i kwoty podatku należnego wynikające z faktur VAT z dnia 29 kwietnia 2006 r., z dnia 31 maja 2006 r. oraz z dnia 12 lipca 2006 r. Wobec tego z chwilą, gdy będzie Pan posiadać potwierdzenie, iż nabywca usług otrzymał korekty tych faktur, będzie mógł dokonać zmniejszenia podstawy opodatkowania i kwot podatku należnego w odpowiednich okresach rozliczeniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Za świadczenie usług - w świetle art. 8 ust. 1 ustawy - uznaje się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Artykuł 29 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Przez sprzedaż należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, iż obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, tj. z tytułu dokonanej dostawy towarów lub świadczenia usług, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Przez kwotę należną należy rozumieć cenę za dany towar lub usługę, ustaloną przez strony transakcji. Całość świadczenia należnego od nabywcy to kwota, jaką sprzedawca żąda w zamian za dostawę określonych towarów lub wykonanie usług po ustalonej cenie. Ustawa nie definiuje obrotu jako kwoty płatności faktycznie dokonanej przez nabywcę.

W myśl postanowień art. 29 ust. 4 ustawy, obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.

Wskazać należy, iż rabat to zniżka od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażona procentowo lub kwotowo. Jest ściśle związany z ceną towaru (usługi), jest bowiem elementem kształtującym tę cenę. Rozróżnia się rabaty przyznane przed ustaleniem ceny oraz udzielane po jej ustaleniu. Rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny) nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota należna od nabywcy już go uwzględnia. Rabat udzielony po sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wymaga wystawienia faktury korygującej. Jest on również związany z konkretną dostawą, ma bezpośredni wpływ na wartość tej dostawy i w efekcie prowadzi do obniżenia wartości (ceny) dostawy.

W świetle art. 29 ust. 4a ustawy, w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia korekty faktury do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna - art. 29 ust. 4c ustawy.

Stosownie do zapisu art. 106 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Faktura jest więc dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji sprzedaży. Kwestie dotyczące wystawiania faktur, w tym faktur korygujących oraz zasady ich rozliczania reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.).

Uregulowania zwarte w § 13 i § 14 ww. rozporządzenia określają przypadki, w których dopuszczalne jest wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej. I tak, zgodnie z § 13 ust. 1, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą.

W ust. 3 powołanego paragrafu wskazano, że przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:

Natomiast § 14 ust. 1 powołanego rozporządzenia wskazuje, iż fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Z opisu zawartego we wniosku wynika, że na podstawie umów zawartych w latach 2005-2006 wykonał Pan roboty budowlane w zakresie wykonania nawierzchni z kostki betonowej i robót brukarskich, co udokumentował 3 fakturami VAT o łącznej wartości brutto 146.531,76 zł. Po dokonaniu kompensaty spółka była Panu dłużna 145.153,16 zł. Po uprzednim wezwaniu kontrahenta do zapłaty, wniósł Pan pozwy do sądu, w następstwie czego w dniach 30 sierpnia i 25 października 2006 r. wydano nakazy zapłaty należności za ww. faktury wraz z odsetkami za zwłokę. Ponieważ spółka wniosła sprzeciw od powyższych nakazów zapłaty, doszło do rozprawy przed sądem powszechnym. W wyniku postępowania sądowego, w dniu 7 czerwca 2007 r. zawarto ugodę, w której postanowiono, że dłużnik zobowiązuje się zapłacić Panu kwotę 80.000 zł.

Powyższe wskazuje, iż w wyniku zawarcia układu wyraził Pan zgodę na zmniejszenie wierzytelności, tzn. sumy płatności, jakie kontrahent zobowiązany był zapłacić za wyświadczone usługi. Ponadto we wniosku nie wskazano, że zawarcie układu nastąpiło w związku z nienależytym wykonaniem usług przez Pana. W tej sytuacji nie doszło do obniżenia ustalonej wcześniej ceny usług, a jedynie do redukcji części płatności (długu) z tytułu wykonania tych usług.

Zatem w rozpatrywanej sprawie nie wystąpiły okoliczności wymienione w powołanych wyżej przepisach rozporządzenia, uzasadniające wystawienie faktur korygujących. Jak sam Pan podkreślił we własnym stanowisku, dokonał odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, co prawidłowo udokumentował fakturami VAT. Wystawione faktury dokumentowały prawdziwe zdarzenia gospodarcze, w kwotach odpowiadających rzeczywistości. Jednocześnie z treści wniosku nie wynika, aby powodem zmniejszenia kwoty długu było nienależyte wykonanie robót budowlanych, w związku z czym mogłoby dojść do obniżenia ceny określonej w wystawionych przez Pana fakturach.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz treść powołanych przepisów prawa stwierdzić należy, iż jeżeli ugodę zawarto wyłącznie z powodu niepłacenia przez spółkę należności za wykonane usługi, to zredukowanie wierzytelności o uzgodnioną kwotę, nie stanowi rabatu, w rozumieniu w art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji nie jest Pan uprawniony do obniżenia obrotu i kwot podatku należnego z tytułu wykonanych usług, poprzez wystawienie faktur korygujących, na podstawie cytowanych wyżej przepisów rozporządzenia Ministra Finansów. Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.