ITPP2/443-821/13/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 sierpnia 2013 r. (data wpływu 9 sierpnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności nabycia na zlecenie spółki wierzytelności podmiotów trzecich i ich przeniesienia za wynagrodzeniem na zleceniodawcę - jest prawidłowe.

W dniu 9 sierpnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności nabycia na zlecenie spółki wierzytelności podmiotów trzecich i ich przeniesienia za wynagrodzeniem na zleceniodawcę.

W złożonym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan działalność gospodarczą polegającą między innymi na pośrednictwie finansowym i świadczeniu pozostałych usług finansowych. W tym zakresie podjął Pan współpracę ze spółką A, która zleciła zakup wskazanych przez nią wierzytelności. Spółka jest zainteresowana skupem długów podmiotu X, które ten posiada względem różnych wierzycieli. Wierzytelności te są przeterminowane i zwykle są przedmiotem działań egzekucyjnych prowadzonych przez komorników sądowych.

Sposób postępowania w ramach współpracy ze spółką jest następujący: spółka A wskazuje określoną wierzytelność, której nabyciem jest zainteresowana - w rozpatrywanym przypadku jest to dług, jaki ma podmiot X wobec podmiotu Y. Następnie podpisuje Pan umowę zlecenie wykupu wierzytelności ze spółką A, która jest jednocześnie przedwstępną umową przelewu wierzytelności. W umowie tej określona jest między innymi maksymalna cena, za jaką może Pan wykupić wierzytelność od wierzyciela Y oraz wysokość Pana wynagrodzenia, które ustalane jest ryczałtowo albo w proporcji do uzyskanej ceny, po jakiej nabędzie Pan wierzytelność. W umowie tej zobowiązuje się Pan przenieść na spółkę A przedmiotową wierzytelność, a spółka A zobowiązuje się przelew wierzytelności przyjąć po uzgodnionej cenie równej cenie, którą uzyska Pan u wierzyciela Y. Za pomyślną transakcję przysługuje Panu wynagrodzenie. Zawarcie umowy przyrzeczonej przelewu wierzytelności jest uwarunkowane skutecznym nabyciem przez Pana od podmiotu Y przedmiotowej wierzytelności. Umowa zlecenie wykupu wierzytelności określa też obowiązek przekazania Panu przez spółkę depozytu równego maksymalnej cenie nabycia wierzytelności, który to depozyt chroni Pana w sytuacji, gdyby po skutecznym nabyciu wierzytelności spółka nie przystąpiła do realizacji umowy przyrzeczonej. Następnie podejmuje Pan działania, aby nabyć wierzytelność w odpowiedniej cenie. W przypadku sukcesu w tym zakresie zawiera umowę z wierzycielem Y, w wyniku czego wierzytelność przysługująca mu od podmiotu X jest przelewana na Pana rzecz. Następnie zawiera Pan umowę przyrzeczoną ze spółką A, polegającą na przeniesieniu na nią wierzytelności za cenę nabycia tej wierzytelności od pierwotnego wierzyciela. Wystawia Pan też fakturę na umowne wynagrodzenie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługa polegająca na realizacji umowy zlecenia nabycia wierzytelności, w wyniku której nabywa Pan wskazane przez zleceniodawcę wierzytelności osób trzecich i przelewa je na zleceniodawcę za wynagrodzeniem, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa polegająca na nabywaniu wskazanych przez zleceniodawcę wierzytelności osób trzecich i sprzedawaniu ich mu po tym nabyciu, jest zwolniona od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Wskazał Pan, że przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku między innymi usługi w zakresie długów oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Stwierdził Pan, że czynności, które wykonuje stanowią niewątpliwie tego rodzaju usługi. Wskazał, że działając na zlecenie spółki A wykonuje czynności polegające na ustalaniu wierzycieli, osób decyzyjnych u tych wierzycieli w zakresie obrotu wierzytelnościami, prowadzi negocjacje z wierzycielami w sprawie nabycia od nich przedmiotowych wierzytelności. W przypadku pomyślnego efektu tych czynności zleceniodawca staje się właścicielem wierzytelności, a Pan za swoją usługę otrzymuje umówione wynagrodzenie.

Zaznaczył Pan, że do opisanej usługi nie stosuje się wyłączenia z zakresu zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ wykonywane czynności nie są czynnościami ściągania długów. Dodał, że w wyniku tych działań dług cały czas istnieje, zmienia się jedynie wierzyciel, którym jest spółka, na rzecz której świadczy Pan usługę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Stosownie do treści art. 510 § 1 ww. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Podkreślenia wymaga fakt, że wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Jest to prawo jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się, a więc określonego świadczenia. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę, sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować, o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Na podstawie ust. 13 ww. artykułu, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

W ust. 15 powołanego artykułu wskazano, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zatem, w pierwszej kolejności należy określić od spełnienia jakich przesłanek ustawodawca uzależnił przedmiotowe zwolnienie, dotyczące usług finansowych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Z przestawionego stanu faktycznego wynika, że podjął Pan współpracę ze spółką A, która zleciła zakup wskazanych przez nią wierzytelności. Spółka A wskazuje określoną wierzytelność, której nabyciem jest zainteresowana - w rozpatrywanym przypadku jest to dług, jaki ma podmiot X wobec podmiotu Y. Następnie podpisuje Pan umowę zlecenie wykupu wierzytelności ze spółką A, która jest jednocześnie przedwstępną umową przelewu wierzytelności. W umowie tej określona jest między innymi maksymalna cena, za jaką może Pan wykupić wierzytelność od wierzyciela Y oraz wysokość Pana wynagrodzenia, które ustalane jest ryczałtowo albo w proporcji do uzyskanej ceny, po jakiej nabędzie Pan wierzytelność. W umowie tej zobowiązuje się Pan przenieść na spółkę A przedmiotową wierzytelność, a spółka A zobowiązuje się przelew wierzytelności przyjąć po uzgodnionej cenie równej tej, którą uzyska Pan u wierzyciela Y. Za pomyślną transakcję przysługuje Panu wynagrodzenie. Zawarcie umowy przyrzeczonej przelewu wierzytelności jest uwarunkowane skutecznym nabyciem przez Pana od podmiotu Y przedmiotowej wierzytelności. Umowa zlecenie wykupu wierzytelności określa też obowiązek przekazania Panu przez spółkę depozytu równego maksymalnej cenie nabycia wierzytelności, który to depozyt chroni Pana w sytuacji, gdyby po skutecznym nabyciu wierzytelności spółka nie przystąpiła do realizacji umowy przyrzeczonej. Następnie podejmuje Pan działania, aby nabyć wierzytelność w odpowiedniej cenie. W przypadku sukcesu w tym zakresie zawiera umowę z wierzycielem Y, w wyniku czego wierzytelność przysługująca mu od podmiotu X jest przelewana na Pana rzecz. Następnie zawiera Pan umowę przyrzeczoną ze spółką A, polegającą na przeniesieniu na nią wierzytelności za cenę nabycia tej wierzytelności od pierwotnego wierzyciela. Wystawia Pan też fakturę na umowne wynagrodzenie.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że czynności wykonywane przez Pana na podstawie umowy zawartej ze spółką, polegające na nabyciu wierzytelności podmiotów trzecich, a następnie przeniesieniu ich na tę spółkę w zamian za wynagrodzenie (ryczałtowe albo w proporcji do uzyskanej ceny), stanowią odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podlegające opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Charakter wykonywanych czynności wskazuje, że - w tym konkretnym przypadku - są to usługi pośrednictwa w zakresie długów, zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług, do których nie ma zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 40 ust. 15 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, aby działając na rzecz spółki ściągał Pan jej długi.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.