ITPP2/443-523/08/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 czerwca 2008 r. (data wpływu 19 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sporządzenia przez następcę prawnego spisu z natury i obowiązku opodatkowania towarów objętych tym spisem w sytuacji, gdy zaprzestanie działalności gospodarczej nastąpiło na skutek śmierci podatnika - jest prawidłowe.

W dniu 19 czerwca 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sporządzenia przez następcę prawnego spisu z natury i obowiązku opodatkowania towarów objętych tym spisem w sytuacji, gdy zaprzestanie działalności gospodarczej nastąpiło na skutek śmierci podatnika.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Małżonek Wnioskodawcy, który zmarł w dniu 31 maja 2008 r., prowadził jednoosobowo działalność gospodarczą, będąc jednocześnie podatnikiem podatku od towarów i usług. W skład masy spadkowej weszło przedsiębiorstwo składające się z: nieruchomości, amortyzowanych samochodów oraz towarów na sprzedaż. Na mocy testamentu Wnioskodawca jako jedyny spadkobierca powołany został do całości spadku. Po śmierci małżonka dokonany został spis z natury, celem wniesienia wszystkich składników majątkowych do prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadził działalność w zakresie stomatologii, 2 czerwca 2008 r. rozszerzył jednak swoją działalność na działalność prowadzoną dotychczas przez małżonka, dokonując stosownej zmiany w ewidencji działalności gospodarczej oraz rejestrując się jako podatnik podatku od towarów i usług (zgłoszenie VAT-R), w celu kontynuowania takiej działalności gospodarczej, jaką dotychczas prowadził małżonek, we własnym jednak imieniu i na własny rachunek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy na mocy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca jako jedyny spadkobierca po mężu, kontynuujący prowadzone przez zmarłego przedsiębiorstwo, ale w swoim imieniu i na swoją rzecz, jest zobowiązany do sporządzenia spisu z natury na dzień śmierci męża, celem opodatkowania podatkiem od towarów i usług towarów, które po nabyciu ich przez męża nie były przedmiotem dostawy, czyli czy jest zobowiązany do zapłaty kwoty podatku należnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa o podatku od towarów i usług nie nakłada na spadkobiercę obowiązku sporządzenia spisu z natury w przypadku śmierci męża (podatnika), gdyż obowiązek taki istniał wyłącznie wobec niego samego, a nie wobec jego następców prawnych. Sporządzenie spisu z natury w takiej sytuacji skutkowałoby powstaniem zobowiązania podatkowego u męża (podatnika) po jego śmierci, czyli u podmiotu już nieistniejącego. Zgodnie bowiem z przepisem art. 14 tejże ustawy, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury jedynie na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zatem wśród wymienionych okoliczności, powodujących powstanie obowiązku sporządzenia spisu z natury, nie wymienia się śmierci podatnika. Dlatego też należy stwierdzić, iż obowiązujące przepisy nie przewidują obowiązku sporządzenia spisu z natury w związku z zaprzestaniem wykonywania czynności opodatkowanych w wyniku śmierci podatnika i następca prawny nie jest zobowiązany do sporządzenia spisu z natury celem odprowadzenia należnego podatku. Również przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa ustanawiają odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania spadkodawcy, ale jedynie tych, które powstały za życia. Natomiast za zobowiązanie, które zaistniało dopiero po śmierci spadkodawcy, spadkobiercy nie mogą ponosić odpowiedzialności. Z uwagi na powyższe zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy kontynuuje działalność gospodarczą po zmarłym mężu, nie jest zobowiązany do zapłaty podatku należnego od towarów objętych spisem z natury.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Regulacje ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), nie precyzują wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług, jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Przepis art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowi, iż w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów.

Zgodnie z art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Natomiast § 2 ww. artykułu przewiduje, że jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługują prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Przepis art. 99 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług określa, że jeśli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, jest obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego, a w przypadku gdy zaprzestanie działalności nastąpiło w wyniku śmierci podatnika, zgodnie z art. 97 ust. 7 tejże ustawy, zawiadomienia o zaprzestaniu działalności dokonuje jego następca prawny. Zatem po śmierci podatnika spadkobierca winien złożyć formularz VAT-Z, na podstawie którego organ podatkowy wykreśli zmarłego podatnika z rejestru podatników VAT.

W sytuacji, gdy działalność ma być kontynuowana przez następcę prawnego ma on obowiązek zarejestrowania się jako odrębny podmiot gospodarczy, gdyż przepisy ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 z późn. zm.) nie przewidują możliwości kontynuowania działalności z wykorzystaniem numeru identyfikacji podatkowej zmarłego podatnika, który prowadził działalność jednoosobowo.

W odniesieniu do składania na potrzeby podatku od towarów i usług remanentu likwidacyjnego - spisu z natury towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, to zgodnie z art. 14 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, do sporządzenia i złożenia przedmiotowego spisu obowiązani są podatnicy, którzy zaprzestali wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu w okolicznościach wymienionych w art. 14 ust. 1 i 3 tejże ustawy. Wśród wymienionych okoliczności, powodujących powstanie obowiązku sporządzenia spisu z natury, nie wymienia się jednak śmierci podatnika. Wobec powyższego następca prawny nie jest obowiązany do sporządzenia remanentu likwidacyjnego i tym samym odprowadzenia z tego tytułu podatku należnego. Również na mocy przepisów Ordynacji podatkowej spadkobierca nie jest obowiązany tego uczynić, gdyż przepisy te przewidują jedynie odpowiedzialność spadkobiercy za zobowiązania spadkodawcy, ale tylko tych powstałych za jego życia, zaś obowiązek sporządzenia remanentu powstaje po zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych, czyli po śmierci podatnika.

Reasumując stwierdzić należy, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku Wnioskodawca, jako kontynuujący działalność po zmarłym współmałżonku, nie ma obowiązku sporządzenia spisu z natury przewidzianego w art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług i opodatkowania towarów objętych tym spisem, a tym samym nie jest zobowiązany do odprowadzenia należnego podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.