ITPP2/443-343/10/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2010 r. (data wpływu 13 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 29 czerwca. 2010 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów handlowych i pawilonów - jest prawidłowe.

W dniu 13 kwietnia 2010 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 29 czerwca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów handlowych i pawilonów.

W przedmiotowym wniosku, oraz jego uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od dnia 1 marca 2010 r. rozpoczął Pan prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie handlu artykułami przemysłowymi. Od tego dnia jest Pan też podatnikiem VAT czynnym, zobowiązanym do składania deklaracji miesięcznych. Do dnia 3 marca 2010 r. był Pan również wspólnikiem spółki cywilnej, która jest podatnikiem VAT czynnym. W dniu 1 marca 2010 r. nabył Pan od wyżej wymienionej spółki, na podstawie ustnej umowy, towary handlowe na kwotę około 300.000,00 zł. Nabycie przedmiotowych towarów zostało udokumentowane fakturami VAT, które zostały Panu doręczone w dniu 8 marca 2010 r. Przedmiotowe faktury VAT zostały ujęte w ewidencji prowadzonej dla celów podatku od towarów i usług. W dniu 3 marca 2010 r. wspólnicy spółki cywilnej zrezygnowali na Pana rzecz z prawa dzierżawy nieruchomości, na której są pobudowane pawilony nietrwale związane z gruntem. Na podstawie ustnej umowy nabył Pan od spółki cywilnej nakłady na budowę wyżej wymienionych pawilonów, na kwotę 1.525,00 zł, co zostało udokumentowane fakturą VAT, doręczoną w dniu 8 marca 2010 r.

W dniu 22 marca 2010 r. pełnomocnicy wspólników spółki cywilnej zwrócili się do Pana o zwrot nabytych towarów handlowych lub uiszczenie na rzecz spółki między innymi następujących kwot:

* za towary handlowe 390.528,86 zł,

* za wyroby ze złota 1.223.574,60 zł.

Odmówił Pan zwrotu towarów oraz zapłacenia ceny sprzedaży przekraczającej kwoty wymienione na fakturach VAT dokumentujących nabycie, stwierdzając m.in., iż nabył od spółki tylko 5 kg wyrobów ze złota, a nie jak twierdzi spółka 20 kg.

Nadto spółka zażądała zapłaty za będące w Pana posiadaniu od dnia 3 marca 2010 r. pawilony, kwoty 48.756,74 zł lub ich wydania uznając, iż kwota sprzedaży w wysokości 1.525,00 zł jej nie satysfakcjonuje. Odmówił Pan wydania przedmiotowych pawilonów oraz zapłaty kwoty 48.756,74 zł stwierdzając, iż żądanie powyższe jest sprzeczne z zawartą ustną umową sprzedaży.

Wskazał Pan, iż od dnia 1 marca 2010 r. dokonuje sprzedaży nabytych od spółki cywilnej towarów handlowych, ewidencjonując między innymi sprzedaż za pośrednictwem kas fiskalnych oraz użytkuje przy prowadzeniu działalności pawilony handlowe, które zostały ujęte w ewidencji środków trwałych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przysługuje Panu - mając na względzie treść wezwania pełnomocników wspólników spółki cywilnej z dnia 22 marca 2010 r. - prawo do odliczenia od podatku należnego za miesiąc marzec 2010 r. podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących nabycie od wyżej wymienionej spółki cywilnej w miesiącu marcu 2010 r. towarów handlowych oraz pawilonów na dzierżawionym gruncie obcym.

W Pana ocenie, jest Pan bezspornie w posiadaniu nabytych od spółki cywilnej, na podstawie umów ustnych, towarów handlowych oraz pawilonów, która to spółka powyższego faktu nie neguje, gdyż w piśmie z dnia 22 marca 2010 r. żąda między innymi wyższej ceny za ich nabycie. Swobodnie dokonuje Pan sprzedaży przedmiotowych towarów handlowych, a spółka nie wystąpiła do sądu powszechnego o ich zabezpieczenie lub wydanie zakazu ich sprzedaży. Przedmiotowe dostawy zostały udokumentowane fakturami VAT, a do dnia złożenia niniejszego wniosku sąd powszechny nie orzekł o nieważności posiadanych przez Pana faktur VAT lub też nie stwierdził pozorności zawartych ustnych umów sprzedaży. Reasumując stwierdził Pan, iż przysługuje mu prawo do odliczenia od podatku należnego za miesiąc marzec 2010 r. podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących nabycie od wyżej wymienionej spółki cywilnej, w miesiącu marcu 2010 r., towarów handlowych oraz pawilonów na dzierżawionym gruncie obcym. Natomiast bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest fakt, iż w przyszłości, w wyniku ugody lub też wyroku sądowego, zostanie Pan zobowiązany do zapłaty dodatkowych kwot z tytułu podwyższenia ceny za nabyte towary handlowe oraz pawilony handlowe, co może skutkować wystawieniem przez spółkę cywilną faktur VAT korygujących.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 Ordynacji podatkowej). Zgodnie zaś z § 3 art. 14b Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

W tym kontekście wskazać należy, iż przepisy podatkowe nie regulują zasad zawierania umów cywilnoprawnych między kontrahentami (kwestie te zostały zawarte w przepisach Kodeksu cywilnego), a treść umowy cywilnoprawnej jest indywidualną sprawą stron tych umów, które ją zawierają i zależy od ich wzajemnych uzgodnień. Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych umów i przyjęty w nich sposób rozliczeń pomiędzy kontrahentami, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy podatkowe, co może być stwierdzone jedynie w trakcie postępowania podatkowego przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji. Organy podatkowe nie są również właściwe do rozstrzygania sporów zaistniałych pomiędzy kontrahentami w zakresie stosunków cywilnoprawnych.

Ponadto - co wymaga podkreślenia - stosownie do przepisów art. 199a § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności, a jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.

Przy czym przepis ten w postępowaniu o wydanie interpretacji indywidualnej nie ma zastosowania, zgodnie bowiem z art. 14h Ordynacji podatkowej, przepisy dotyczące jurysdykcyjnego postępowania stosuje się w ograniczonym zakresie. Wobec tego niniejsza interpretacja została udzielona przy założeniu, że zawarte umowy są zgodne z odpowiednimi przepisami prawa cywilnego i wywołują skutki prawne.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem podlega:

Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6 ustawy).

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do czynności podlegających opodatkowaniu, podatnikowi o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje zatem wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług i dotyczy podatku naliczonego wynikającego z zakupów towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które w ogóle nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tj. wykorzystywane są do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

W myśl ust. 2 pkt 1 powołanego artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Stosownie do art. 86 ust. 10 pkt 1 ww. ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Zgodnie natomiast z ust. 11 tego artykułu, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

I tak stosownie do przepisu art. 88 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

Z analizy zarówno przywołanych regulacji prawnych, jak i całokształtu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż podatek od towarów i usług, ze względu na jego konstrukcję, tzn. opodatkowanie wartości dodanej na poszczególnych etapach obrotu gospodarczego, jest podatkiem sformalizowanym i prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest nieograniczone. Podstawę do odliczenia podatku naliczonego mogą stanowić bowiem wyłącznie dokumenty wymienione w ustawie, przy czym dokumenty te muszą spełniać wymogi określone w ustawie i rozporządzeniu wykonawczym do niej. Podstawowym dokumentem wystawianym przez podatników VAT, zgodnie z art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług, są faktury. Są one dokumentami, którymi czynni podatnicy tego podatku dokumentują swoją sprzedaż, przez którą - stosownie do art. 2 pkt 22 ww. ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie jest jednak związane tylko z otrzymaniem faktury, choćby od strony formalnej poprawnej, bowiem przysługuje ono w związku z nabyciem towarów i usług. Uprawnienie to może dotyczyć wyłącznie tych czynności, które faktycznie zostały dokonane. Samo posiadanie faktury nie tworzy bowiem prawa do odliczenia podatku na niej wykazanego. Przysługuje ono tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów stwierdzić należy, że samo posiadanie faktur VAT nie eliminuje negatywnych skutków wystąpienia jednej z przesłanek, o których mowa w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług, powodujących utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż w dniu 1 marca 2010 r. nabył Pan od spółki cywilnej, na podstawie ustnej umowy, towary handlowe na kwotę około 300.000,00 zł. co zostało udokumentowane fakturami VAT, które zostały Panu doręczone w dniu 8 marca 2010 r. W dniu 3 marca 2010 r. wspólnicy spółki cywilnej zrezygnowali na Pana rzecz z prawa dzierżawy nieruchomości, na której są pobudowane pawilony nietrwale związane z gruntem. Na podstawie ustnej umowy nabył Pan od spółki cywilnej nakłady na budowę wyżej wymienionych pawilonów na kwotę 1.525,00 zł, co zostało udokumentowane fakturą VAT, doręczoną w dniu 8 marca 2010 r. Z treści wniosku wynika ponadto, iż pomiędzy Panem, a wspólnikami spółki cywilnej zaistniał spór co do wartości nabytych towarów i samego charakteru transakcji. Od dnia 1 marca 2010 r. dokonuje Pan sprzedaży nabytych od spółki cywilnej towarów handlowych, ewidencjonując między innymi ich sprzedaż za pośrednictwem kas fiskalnych oraz użytkuje przy prowadzeniu działalności pawilony handlowe, które zostały ujęte w ewidencji środków trwałych.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że o ile podatnik w wyniku dostawy uzyskał prawo do dysponowania towarami jak właściciel, przy założeniu, iż są one wykorzystywane wyłącznie do działalności opodatkowanej i nie występują wyłączenia, o których mowa w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturach VAT dokumentujących nabycie. Z prawa tego można skorzystać w rozliczeniu za okres, w którym otrzymano przedmiotowe faktury, lub w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

W sytuacji jednak, gdyby przedmiotowe faktury dokumentowały czynności, które nie zostały dokonane, lub potwierdzały czynności, co do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego, czego - z uwagi na brak możliwości prowadzenia postępowania dowodowego - nie jest w stanie ocenić organ wydający interpretację, faktury te nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.

Końcowo należy wskazać, iż zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych do niego dokumentów, w związku z czym nie były one przedmiotem merytorycznej analizy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.