ITPP2/443-306/13/14-S/RS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Gd 1349/13 (data wpływu prawomocnego wyroku 4 marca 2014 r.) - stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2013 r. (data wpływu 2 kwietnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług świadczonych w ramach likwidacji szkód - jest prawidłowe.

W dniu 2 kwietnia 2013 r. złożono ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług świadczonych w ramach likwidacji szkód.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie likwidacji szkód. Jest Pan zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług podatnikiem. Ww. działalność polega na wykonywaniu następujących czynności:

* lustracji miejsca zdarzenia ubezpieczeniowego (np. mieszkania, lokalu użytkowego lub uszkodzonego samochodu), której celem jest ustalenie okoliczności zdarzenia, które spowodowało szkodę w mieniu oraz ustalenie skutków zdarzenia ubezpieczeniowego, niezbędnego z punktu widzenia ustalenia zakresu ewentualnej odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,

* stwierdzeniu ewentualnych uszkodzeń pojazdów i ich opisaniu,

* dokonaniu wstępnej kalkulacji kosztów naprawy pojazdów,

* określeniu wartości pojazdów przed szkodą i po zaistnieniu szkody,

* weryfikacji stanu zabezpieczeń przeciwkradzieżowych pojazdów lub innego mienia,

* sporządzeniu dokumentacji fotograficznej uszkodzonego pojazdu/mienia,

* sporządzeniu fotografii prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego pojazdu (szkody komunikacyjne) oraz dokumentów potwierdzających tytuł prawny do mienia, będącego przedmiotem ubezpieczenia, sporządzenie kopii polisy ubezpieczeniowej,

* wstępnej weryfikacji prawdziwości zdarzeń przedstawionych przez ubezpieczonego, w szczególności pod kątem stwierdzenia ewentualnego oszustwa ubezpieczeniowego,

* sporządzeniu raportu szkodowego na rzecz zakładu ubezpieczeniowego wraz z ustaleniem końcowej wartości szkody, będącej podstawą określenia zakresu odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i wypłaty odszkodowania wraz z rekomendacją co do przyjęcia lub oddalenia roszczeń odszkodowawczych,

* innych czynności niezbędnych w trakcie likwidacji szkód majątkowych.

Wykonuje Pan ww. czynności na rzecz zakładów ubezpieczeń i nie jest stroną umowy z ubezpieczonym lub ubezpieczającym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym usługi wykonywane przez Pana są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym, usługi likwidacji szkód ubezpieczeniowych będą zwolnione od podatku. Zwolnienie takie wynika z art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z ust. 1 pkt 37 powyższego artykułu. Objęcie tego typu usług zwolnieniem przedmiotowym zostało wielokrotnie potwierdzone w orzeczeniach sądowych, przykładowo w wyroku NSA z dnia 8 maja 2012 r., (sygn. akt I FSK 268/12), WSA w Krakowie z dnia 20 czerwca 2012 r., (sygn. akt I SA/Kr 548/12) oraz z dnia 8 marca 2012 r., (sygn. akt I SA/Kr 70/12), WSA w Gdańsku z dnia 21 grudnia 2011 r. (sygn. akt I SA/Gd 885/11), WSA w Łodzi z dnia 27 lutego 2012 r., (sygn. akt I SA/Łd 1626/11) oraz z dnia 20 grudnia 2011 r., (sygn. akt I SA/Łd 1228/11). Wskazał Pan, że w ww. orzeczeniach podkreśla się m.in., że aby ubezpieczony otrzymał odszkodowanie, niezbędne jest ustalenie, czy nastąpiło zdarzenie objęte umową ubezpieczenia, ustalenie rozmiaru szkody i wysokości świadczenia itp. Ponadto usługi lustracji i likwidacji szkód mogą być traktowane jako "dająca się wyodrębnić całość". Składy orzekające wyrażają pogląd, że organ podatkowy nie może zawężać zakresu zwolnienia od opodatkowania z powołaniem się na dyrektywę, w sytuacji gdy ustawodawca krajowy rozszerzył zakres zwolnienia w stosunku do tej dyrektywy. Z podobnych założeń wyszedł NSA w wyroku z dnia 8 maja 2012 r., (sygn. akt I FSK 268/12), uchylając wcześniejszy wyrok WSA w Poznaniu z dnia 1 grudnia 2011 r., (sygn. akt I SA/Po 559/11), którego fragment powołał. Stwierdził Pan, że okoliczność, że polski ustawodawca dokonał niewłaściwej implementacji Dyrektywy VAT, nie może być źródłem nałożenia na podatnika dodatkowego obowiązku.

W dniu 14 czerwca 2013 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wydał interpretację indywidualną nr ITPP2/443-306/13/RS stwierdzając, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 kwietnia 2013 r. jest nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, złożył Pan skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, który wyrokiem z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Gd 1349/13, uchylił zaskarżoną interpretację.

W wyroku tym Sąd wskazał, że " (...) bez znaczenia pozostaje w realiach opisanego przez skarżącego zdarzenia faktycznego związanego ze świadczeniem usług w oparciu o umowy z zakładami ubezpieczeniowymi, że nie pozostaje on w stosunkach prawnych z ubezpieczonym, a wyłącznie z zakładem ubezpieczeń, na rzecz którego wykonuje czynności wskazane we wniosku. W ocenie Sądu, usługi wykonywane przez wnioskodawcę na rzecz zakładu ubezpieczeń stanowią niewątpliwie odrębną całość i są niezbędne do wykonania usługi ubezpieczeniowej przez zakład ubezpieczeń, stanowiąc usługi zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43. ust. 13 ustawy o VAT."

Ponadto w końcowej części uzasadnienia Sąd stwierdził, że "Przy ponownym rozpatrzeniu wniosku o interpretację organ winien dokonać oceny zaprezentowanego we wniosku stanowiska strony z uwzględnieniem oceny prawnej przedstawionej w powołanym orzecznictwie sądowym".

W dniu 4 marca 2014 r. wpłynęło do tut. organu ww. orzeczenie opatrzone klauzulą prawomocności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Gd 1349/13 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Powyższy przepis jest efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym zwolnieniu od tego podatku podlegają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepis ten stanowi odzwierciedlenie tez wynikających z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, odnoszącego się do kwestii możliwości zastosowania, w świetle przepisów ww. Dyrektywy, zwolnienia dla części składowej usługi ubezpieczeniowej lub finansowej wykonywanej przez podmiot trzeci.

W świetle ust. 14 powołanego artykułu, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Stosownie do treści ust. 15 tego artykułu, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych w ramach likwidacji szkód należy stwierdzić, że nie istnieje prawna definicja tego pojęcia.

Z przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 z późn. zm.) - w szczególności z jej art. 16 - wywieść można, że postępowanie likwidacyjne podejmowane przez ubezpieczyciela w przypadku zajścia zdarzenia losowego objętego ochroną ubezpieczeniową, wiąże się z podjęciem przez niego czynności zmierzających do ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości świadczenia. W praktyce rynkowej za usługi likwidacji szkód ubezpieczeniowych uznawane są czynności wykonywane w ramach ustalania przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych, a także ustalania wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań, oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia. Czynności te, zgodnie z przepisem art. 3 ust. 5 pkt 1 i 2 w związku z ust. 6 ww. ustawy o działalności ubezpieczeniowej, są traktowane jako czynności ubezpieczeniowe, w zakresie, w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń. Za czynność wykonywaną w ramach likwidacji szkód uznaje się również wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów ubezpieczenia, która - zgodnie z art. 3 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy o działalności ubezpieczeniowej - również stanowi czynność ubezpieczeniową.

Ze złożonego wniosku wynika, że jest Pan zarejestrowanym podatnikiem na potrzeby podatku od towarów i usług, prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie likwidacji szkód. Ww. działalność polega na wykonywaniu: lustracji miejsca zdarzenia, stwierdzeniu ewentualnych uszkodzeń pojazdów i ich opisaniu, dokonaniu wstępnej kalkulacji kosztów naprawy pojazdów, określeniu ich wartości przed szkodą i po zaistnieniu szkody, weryfikacji stanu zabezpieczeń przeciwkradzieżowych, sporządzeniu dokumentacji fotograficznej, wstępnej weryfikacji prawdziwości zdarzeń przedstawionych przez ubezpieczonego, sporządzeniu raportu szkodowego na rzecz zakładu ubezpieczeniowego wraz z ustaleniem końcowej wartości szkody, będącej podstawą określenia zakresu odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i wypłaty odszkodowania wraz z rekomendacją co do przyjęcia lub oddalenia roszczeń odszkodowawczych oraz innych czynności niezbędnych w trakcie likwidacji szkód majątkowych. Ww. czynności wykonuje Pan na rzecz zakładów ubezpieczeń i nie jest stroną umowy z ubezpieczonym lub ubezpieczającym.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz powołanych regulacji prawnych, przy uwzględnieniu wyroku WSA w Gdańsku z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Gd 1349/13 prowadzi do stwierdzenia, że wykonywane usługi w zakresie likwidacji szkód - jak słusznie wskazał Pan - należy traktować jako "dającą się wyodrębnić całość". Ponadto są to usługi właściwe oraz niezbędne do wykonania usługi podstawowej jaką jest usługa ubezpieczeniowa. W związku z powyższym świadczone usługi korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.