ITPP2/443-272b/09/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2009 r. (data wpływu 2 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 czerwca 2009 r. (data wpływu 29 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 kwietnia 2009 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismem z dnia 25 czerwca 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku, oraz piśmie stanowiącym jego uzupełnienie, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie art. 7 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.), w latach 2006-2008, w celu rozbudowy dróg powiatowych i gminnych, Prezydent Miasta wszczął procedury dotyczące wywłaszczenia gruntów własnych oraz gruntów będących w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni.

Niektóre z działek wchodziły w skład pieszych ciągów komunikacyjnych (chodników) przynależnych do nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi. Proces wywłaszczania przebiega wieloetapowo i jest rozłożony w czasie.

W jednym przypadku rozpoczęto procedurę wywłaszczania w roku 2008. Prezydent Miasta wydał w dniu 8 września 2008 r. decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi. Decyzja stała się ostateczna w dniu 14 października 2008 r. Decyzja ta nie określa wysokości odszkodowania, lecz zawiera stwierdzenie "odszkodowanie za nieruchomości zostanie ustalone w odrębnej decyzji Prezydenta Miasta, przy zastosowaniu przepisów o gospodarce nieruchomościami". W dniu 24 lutego 2009 r. pomiędzy Wnioskodawcą a Gminą podpisano protokół przekazania wywłaszczonych nieruchomości objętych ww. decyzją.

Dnia 3 marca 2009 r. Prezydent Miasta wydał postanowienie, w którym stwierdził, iż "decyzja administracyjna w zakresie ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania wydana może być dopiero w terminie, gdy wyjaśnione zostaną wszelkie istotne okoliczności w prowadzonej sprawie".

Do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Spółdzielnia nie otrzymała decyzji Prezydenta Miasta o terminie wypłaty i wysokości odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jakiej dacie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) wywłaszczenie nieruchomości w zamian za odszkodowanie Spółdzielnia traktuje jako dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zasady określające moment powstania obowiązku podatkowego wynikają z przepisów art. 19 ww. ustawy. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi.

W związku z tym, że czynność wywłaszczenia nieruchomości następuje wieloetapowo, Spółdzielnia nie jest w stanie dokładnie określić wartości dostawy towarów (wysokości przyznanego odszkodowania), ani momentu powstania obowiązku podatkowego.

Spółdzielnia wskazała, iż w dniu 4 czerwca 2009 r. otrzymałam indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego nr ITPB3/423-167/09/AW z dnia 27 maja 2009 r., z której wynika, że z tytułu odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości pod budowę dróg publicznych obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób prawnych powstanie w dacie faktycznego otrzymania środków pieniężnych.

W związku z ww. interpretacją Spółdzielnia stoi na stanowisku, że obowiązek w podatku od towarów i usług, tak jak w podatku dochodowym, z tytułu odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości pod budowę dróg publicznych, powstanie w dacie faktycznego otrzymania środków pieniężnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Jak rozstrzygnięto w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-272a/09/AK, w sytuacji przedstawionej we wniosku, ma miejsce dostawa towarów (gruntu) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jednocześnie w ust. 4 powołanego artykułu zaznaczono, iż w przypadku, gdy dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Podmiot dokonujący dostawy towarów, będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, wydanie nieruchomości gruntowej za odszkodowaniem, powinien udokumentować fakturą VAT. Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 19 ust. 4 cyt. ustawy obowiązek podatkowy z tytułu dostawy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu licząc od dnia wydania nieruchomości. Decydujące znaczenie ma zatem data wystawienia faktury. Jeżeli została ona wystawiona w terminie, obowiązek podatkowy powstaje w dniu wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy faktura nie została wystawiona w terminie, obowiązek podatkowy powstaje w 7. dniu od dnia wydania towaru.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż przedmiotem dostawy były działki wchodzące w skład pieszych ciągów komunikacyjnych (chodników) przynależnych do nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi, zatem obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej dostawy powstaje według zasad określonych w art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Data zapłaty za przeniesienie prawa własności miałaby znaczenie dla ustalenia obowiązku podatkowego tylko wówczas, gdyby przed wydaniem nieruchomości, dokonujący dostawy otrzymał zaliczkę. W takim przypadku bowiem - zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy - obowiązek podatkowy powstałby z chwilą jej otrzymania. Zawarty we wniosku opis stanu faktycznego na to jednak nie wskazuje.

Jednym z elementów, który winna zawierać decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest - stosownie do dyspozycji przepisu art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych - Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.) - oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

Ponadto zaznaczyć należy, iż data wydania decyzji i wypłaty tego odszkodowania nie ma w tym przypadku znaczenia, bo zdarzeniem, z którym ustawa o podatku od towarów i usług wiąże obowiązek zapłaty tego podatku, jest moment przeniesienia z mocy prawa własności towarów (gruntu) w zamian za odszkodowanie, w tym przypadku dokonany - jak wskazuje Wnioskodawca - z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi dotycząca nieruchomości stała się ostateczna, a więc w miesiącu październiku 2008 r. Ustawa o podatku od towarów i usług nie wiąże natomiast tego obowiązku z momentem wypłaty odszkodowania.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie, przeniesienie z mocy prawa własności nieruchomości przeznaczonych na drogi powiatowe i gminne w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Momentem, w którym dostawę należało wykazać w deklaracji VAT-7 jest miesiąc wystawienia faktury (jeżeli została ona wystawiona w terminie) lub też miesiąc, w którym przypada 7 dzień od dnia wydania nieruchomości (jeśli faktury w tym terminie nie wystawiono). Za dzień wydania nieruchomości uznać należy dzień, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi dotycząca nieruchomości stała się ostateczna, a więc 14 października 2008 r.

Końcowo wskazać należy, iż kwestia dotycząca opodatkowania transakcji wydania nieruchomości w ramach wywłaszczenia, rozstrzygnięta została w interpretacji nr ITPP2/443-272a/09/AK.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.