ITPP2/443-272a/09/AK - Opodatkowanie transakcji wydania nieruchomości w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2009 r. (data wpływu 2 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 czerwca 2009 r. (data wpływu 29 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji wydania nieruchomości w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie - jest prawidłowe.

W dniu 2 kwietnia 2009 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismem z dnia 25 czerwca 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji wydania nieruchomości w ramach wywłaszczenia.

W przedmiotowym wniosku, oraz piśmie stanowiącym jego uzupełnienie, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie art. 7 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczegółowych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn. zm.), w latach 2006-2008, w celu rozbudowy dróg powiatowych i gminnych, Prezydent Miasta wszczął procedury dotyczące wywłaszczenia gruntów własnych oraz gruntów będących w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni.

Niektóre z działek wchodziły w skład pieszych ciągów komunikacyjnych (chodników), przynależnych do nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi.

Proces wywłaszczania przebiega wieloetapowo i jest rozłożony w czasie.

W jednym przypadku rozpoczęto procedurę wywłaszczania w roku 2008. Prezydent Miasta wydał w dniu 8 września 2008 r. decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi. Decyzja stała się ostateczna w dniu 14 października 2008 r. Decyzja ta nie określa wysokości odszkodowania, lecz zawiera stwierdzenie "odszkodowanie za nieruchomości zostanie ustalone w odrębnej decyzji Prezydenta Miasta, przy zastosowaniu przepisów o gospodarce nieruchomościami". W dniu 24 lutego 2009 r. pomiędzy Wnioskodawcą, a Gminą podpisano protokół przekazania wywłaszczonych nieruchomości objętych ww. decyzją.

Dnia 3 marca 2009 r. Prezydent Miasta wydał postanowienie, w którym stwierdził, iż "decyzja administracyjna w zakresie ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania wydana może być dopiero w terminie, gdy wyjaśnione zostaną wszelkie istotne okoliczności w prowadzonej sprawie".

Do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Spółdzielnia nie otrzymała decyzji Prezydenta Miasta o terminie wypłaty i wysokości odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie za wywłaszczone grunty zabudowane budowlami (chodniki) przynależnymi budownictwu mieszkaniowemu oddanemu do użytkowania przed dniem obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) wywłaszczenie nieruchomości w zamian za odszkodowanie należy traktować jako dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca wskazał, iż część wywłaszczonych gruntów zajęta była pod piesze ciągi komunikacyjne (chodniki). Grunty te były przynależne do nieruchomości stanowiących zasoby mieszkaniowe Spółdzielni i pełniły funkcję infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu. Pierwsze zasiedlenie tychże zasobów mieszkaniowych nastąpiło przed dniem obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług. Spółdzielni nie przysługiwało zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów (zasobów mieszkaniowych i towarzyszącej jej infrastruktury). W stosunku do budowli (chodników), którymi zabudowane są grunty podlegające wywłaszczeniu, nie były ponoszone wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej tych obiektów.

Wnioskodawca przytoczył treść art. 29 ust. 5 i 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzając, że oba przepisy będą miały zastosowanie w przypadku gdy wywłaszczane są grunty zajmowane pod ciągi komunikacyjne, wchodzące w skład infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W art. 7 ust. 1 ww. ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

W myśl art. 29 ust. 5 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. A zatem sprzedaż gruntów zabudowanych podlega w chwili sprzedaży opodatkowaniu według stawki właściwej dla budynków lub budowli posadowionych na nich.

W świetle powołanych przepisów należy stwierdzić, że w sytuacji przedstawionej we wniosku, ma miejsce dostawa towarów (gruntu zabudowanego budowlami - chodnikami) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Co do zasady stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z treścią przepisu art. 43 ust. 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

W przypadku dostawy nieruchomości zabudowanej możliwość zwolnienia od podatku uzależniona jest od spełnienia warunków wynikających z art. 43 ust. 1 pkt 10-10a oraz ust. 7a.

Stosownie do treści ust. 1 pkt 10 ww. artykułu, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Natomiast pkt 10a tego artykułu stanowi, iż zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Z kolei w myśl przepisu art. 43 ust. 7a ww. ustawy, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b), nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Ustawodawca w art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług określił, co należy rozumieć pod pojęciem pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z tym przepisem przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Żeby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekroczą 30% jego wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę. Zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa są bowiem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że część wywłaszczonych gruntów zajęta była pod piesze ciągi komunikacyjne (chodniki). Grunty te były przynależne do nieruchomości stanowiących zasoby mieszkaniowe Spółdzielni i pełniły funkcję infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu. Wnioskodawca wskazał, iż pierwsze zasiedlenie tychże zasobów mieszkaniowych nastąpiło przed dniem obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług. Spółdzielni nie przysługiwało zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów (zasobów mieszkaniowych i towarzyszącej jej infrastruktury). W stosunku do budowli (chodników), którymi zabudowane są grunty podlegające wywłaszczeniu nie były ponoszone wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej tych obiektów.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz treść wskazanych przepisów prawa, stwierdzić należy, iż niezależnie od tego, czy dostawa przedmiotowych budowli została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług, transakcja korzysta ze zwolnienia o którym mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, Wnioskodawcy nie przysługiwało bowiem w stosunku do tych obiektów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jak również nie ponosił On wydatków na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiących co najmniej 30% ich wartości początkowej.

Końcowo wskazać należy, iż kwestia dotycząca momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości, rozstrzygnięta została w interpretacji Nr ITPP2/443-272b/09/AK.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.