ITPP2/443-264/08/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2008 r. (data wpływu 18 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy poddasza, będącego częścią wspólną nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 marca 2008 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy poddasza, będącego częścią wspólną nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Właściciele Wspólnoty Mieszkaniowej zawarli dwie przedwstępne umowy sprzedaży poddasza, będącego częścią wspólną nieruchomości.

Planowana do sprzedaży nieruchomość nie jest własnością Wspólnoty Mieszkaniowej, lecz jej członków w częściach ułamkowych. Nieruchomość nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych Wspólnoty Mieszkaniowej. Nabywcy planują zaadaptować nabywane poddasze na mieszkanie.

Na podstawie każdej z dwóch umów przedwstępnych członkowie Wspólnoty otrzymali kwotę 103.877,50 zł, w tym tytułem zadatku 20.000 zł. Kwoty te zostały wpłacone przez przyszłych nabywców lokali, zgodnie z dyspozycją właścicieli, na rachunek bankowy Wspólnoty na podstawie uchwały nr 9/2006 z dnia 2 października 2006 r., w oparciu o którą uzyskane ze sprzedaży środki przeznaczą na fundusz remontowy z wykorzystaniem na remont dachu nieruchomości wspólnej.

Budowę obiektu (budynku mieszkalnego) zakończono w 1956 r. Wszystkie lokale mieszkalne są zasiedlone. Pierwszymi użytkownikami poddasza są zatem dotychczasowi mieszkańcy budynku. Budynek sklasyfikowany jest w PKOB 112. Ze słownika pojęć podstawowych PKOB wynika, że częścią mieszkaniową są również pomieszczenia ogólnego użytkowania, w tym np. poddasza, stąd kupujący nie będą ani pierwszymi nabywcami, ani pierwszym użytkownikami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przychody ze sprzedaży dokonanej przez ogół właścicieli części wspólnej nieruchomości (poddasza), w sytuacji bezpośredniej wpłaty przez nabywcę na rachunek bankowy Wspólnoty, stanowią przychody Wspólnoty i podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10.

Zdaniem Wnioskodawcy, właścicielami części wspólnej nieruchomości (poddasza) są poszczególni właściciele, zgodnie z aktami notarialnymi dotyczącymi umów o ustanowienie odrębnej własności lokali. Zatem poddasze sprzedają właściciele, a nie Wspólnota. Kupujący nie są pierwszymi nabywcami poddasza, ani też jego pierwszymi użytkownikami, w tej sytuacji nie zachodzi więc pierwsze zasiedlenie. Toteż dyspozycja właścicieli o wpłacie przez nabywcę środków uzyskanych za sprzedaży bezpośrednio na rachunek funduszu remontowego Wspólnoty Mieszkaniowej nie będzie objęta podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy).

Pojęcie towarów zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 6 ustawy, zgodnie z którym przez towary należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W obowiązującym stanie prawnym obrót nieruchomościami, lub ich częściami, realizowany przez podatników podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu tym podatkiem, przy czym stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy zwalnia się od podatku od towarów i usług dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Należy jednak zauważyć, że aby dostawa części budynku (np. poddasza) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być dokonana przez podatnika podatku od towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.), ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową, która może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwaną. Tak powstała jednostka posiada określoną strukturę organizacyjną, którą tworzą właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z ustawy. Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczeń, natomiast każdy właściciel lokalu - w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości. Wspólnota, w celu reprezentacji swoich interesów, zobowiązana jest w trybie przepisów ustawy o własności lokali ustanowić zarząd, który może być sprawowany bezpośrednio przez członków wspólnoty (art. 20 powołanej ustawy) lub pośrednio - przez podmiot z zewnątrz (art. 18 ust. 1 tej ustawy).

Z powyższego wynika, że wspólnota mieszkaniowa stanowi wspólnotę interesów właścicieli lokali, zorganizowanych w formie i na zasadach określonych w powołanej wyżej ustawie o własności lokali. Właściciele lokali, w celu należytego ich utrzymania, są obowiązani do ponoszenia wydatków na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością, na które składają się koszty zarządu częściami wspólnymi i koszty związane z utrzymaniem poszczególnych wyodrębnionych lokali.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują występowanie wspólnot mieszkaniowych w roli podatników podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 tej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W art. 15 ust. 2 ustawy postanowiono natomiast, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia "częstotliwości", przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne, było dokonywanie tej czynności wielokrotnie.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług podmiot, który dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Podsumowując, jeśli podmiot dokonuje dostawy wyodrębnionego lokalu znajdującego się w budynku mieszkalnym, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie, w warunkach wskazujących, iż działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że tworzący wspólnotę właściciele lokali mieszkalnych, z własnością których związane są udziały w części wspólnej nieruchomości, dokonali dostawy poddasza, które przez nabywców zostaną zaadaptowane na mieszkania. Budynek, w którym znajdują się lokale mieszkalne członków Wspólnoty oraz będące przedmiotem sprzedaży poddasze, jest budynkiem mieszkalnym, którego budowę zakończono w 1956 r.

Tak więc, w rzeczywistości Wspólnota Mieszkaniowa, jako ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład nieruchomości, dokonuje opisanej we wniosku czynności dostawy pomieszczeń znajdujących się na poddaszu. Zauważyć należy, że opisana we wniosku dostawa pomieszczeń dokonana przez Wspólnotę Mieszkaniową, jako ogół właścicieli, nie była czynnością jednorazową. Zatem stwierdzić należy, że w tej sytuacji Wspólnota działać będzie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a transakcja zbycia części wspólnej nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się z kolei do kwestii zwolnienia od podatku przedmiotowej transakcji na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wskazać należy, iż zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkałe po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.

Definicja pierwszego zasiedlenia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10, sformułowana została przez ustawodawcę w art. 2 pkt 14 ustawy. Zgodnie z tą definicją, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się wydanie pierwszemu nabywcy lub pierwszemu użytkownikowi obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. W ustawie o podatku od towarów i usług brak jest definicji zamieszkania, natomiast słownik języka polskiego definiuje zamieszkanie jako zajęcie lokalu (pomieszczenia) jako miejsca pobytu stałego lub tymczasowego.

Warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku do dostawy obiektu budownictwa mieszkaniowego (lub jego części) jest zasiedlenie (w rozumieniu ustawy) lub zamieszkanie. A zatem transakcje sprzedaży obiektów budownictwa mieszkaniowego (lub ich części) realizowane na rynku pierwotnym są wyłączone ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W sprawie będącej przedmiotem złożonego wniosku - w opinii tutejszego organu - nie nastąpiło dotychczas zasiedlenie lokali znajdujących się na poddaszu. O ich zasiedleniu może być mowa dopiero wtedy, gdy faktycznie lokale te, po adaptacji poddasza i po ich wyodrębnieniu, zostaną przekazane do użytkowania w wyniku dokonanej sprzedaży. Jak wyżej wskazano, intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem dostawy lokali mieszkalnych, które przed datą planowanej sprzedaży były choćby krótkotrwale zamieszkane (wykorzystywane na potrzeby mieszkaniowe) lub zostały zasiedlone. Skoro poddasze, po zaadoptowaniu na mieszkania, zasiedlone będzie po raz pierwszy, oznacza to, że na podstawie cyt. art. 43 ust. 1 pkt 10, sprzedaż tak powstałych lokali mieszkalnych nie korzysta ze zwolnienia.

Reasumując, jeśli planowana dostawa dotyczy lokali mieszkalnych, które mają być po raz pierwszy zasiedlone (w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy) lub zamieszkane, nie znajduje zastosowania zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Przytoczona przez Wnioskodawcę argumentacja, iż pierwszymi użytkownikami poddasza są dotychczasowi mieszkańcy budynku i w związku z tym nie nastąpi pierwsze zasiedlenie sprzedawanych lokali, nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaadaptowane na cele mieszkaniowe pomieszczenia na poddaszu będą zamieszkane (zasiedlone) po raz pierwszy dopiero przez przyszłych nabywców.

Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z brzmieniem cytowanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych (...). Natomiast w myśl postanowień art. 43 ust. 2 pkt 1 ustawy, przez towary używane rozumie się budynki i budowle lub ich części - jeżeli do końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło 5 lat. Jeżeli zatem przedmiotem transakcji będzie poddasze (a nie wyodrębnione lokale mieszkalne) traktowane jako towar używany, to zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2, będzie ona zwolniona od podatku.

Należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 146 § 3 Ordynacji podatkowej, wyczerpujący opis stanu faktycznego winien wynikać z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a nie z załączonych do niego dokumentów, w związku z czym nie były one przedmiotem merytorycznej analizy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.