ITPP2/443-250A/08/RS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko "A.", przedstawione we wniosku z dnia 6 marca 2008 r. (data wpływu 11 marca 2008 r.) uzupełnionym pismami z dnia 26 marca oraz 8, 23 i 29 kwietnia 2008 r. jak i pismem nr ABK-4/NF/3360-8/08/2590 o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktur dokumentujących obciążenie tytułem kosztów związanych z utrzymaniem lokali użytkowych tj. centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, odprowadzania ścieków oraz wywozu śmieci stałych - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 marca 2008 r. został złożony wniosek uzupełniony pismami z dnia 26 marca oraz 8, 23 i 29 kwietnia 2008 r. jak i pismem nr ABK-4/NF/3360-8/08/2590 o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie w zakresie obowiązku wystawienia faktur dokumentujących obciążenie tytułem kosztów związanych z utrzymaniem lokali użytkowych tj. centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, odprowadzania ścieków oraz wywozu śmieci stałych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

"A." jest podatnikiem podatku od towarów i usług i realizuje zadania w zakresie:

* gospodarki komunalnym zasobem mieszkaniowym Skarbu Państwa (wobec którego Prezydent Miasta wykonuje zadania z zakresu: administracji rządowej, administrowania wspólnotami mieszkaniowymi w ramach zawartych umów oraz budynkami stanowiącymi własność osób fizycznych),

* zaspokajania potrzeb mieszkańców tych zasobów,

* innych zadań związanych z funkcjonowaniem komunalnych zasobów mieszkaniowych, Skarbu Państwa, lokali użytkowych i ich infrastruktury.

Głównym przedmiotem działania "A." jest prowadzenie administracji budynków, lokali mieszkalnych i użytkowych, a także innych nieruchomości stanowiących własność Gminy oraz Skarbu Państwa; utrzymanie sprawności technicznej i użytkowej eksploatowanych budynków, lokali i infrastruktury; zabezpieczenie ich prawidłowej eksploatacji; utrzymanie właściwego stanu sanitarnego zasobów i ich otoczenia oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego; utrzymanie estetyki budynków, budowli i przyległych terenów zieleni. Członkiem Wspólnoty Mieszkaniowej jest Gmina, a "A." w ramach udzielonych pełnomocnictw przez Prezydenta Miasta reprezentuje właściciela w zakresie zwykłego zarządu. Na podstawie otrzymanych dokumentów obciążeniowych regulowane są zobowiązania wobec wspólnoty za utrzymanie części wspólnych nieruchomości oraz koszty związane z utrzymaniem lokali, których właścicielem jest Gmina. Do kosztów dotyczących utrzymania części wspólnych należą koszty eksploatacji, fundusz remontowy i wynagrodzenie zarządu, a do kosztów związanych z utrzymaniem lokali zalicza się: centralne ogrzewanie, ciepłą i zimną wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz nieczystości stałych, domofon, windę itp. Zgodnie z umową podpisaną przez Prezydenta Miasta z najemcą lokalu użytkowego, najemca opłaca czynsz za wynajem lokalu oraz ponosi koszty eksploatacyjne związane z utrzymaniem tego lokalu. Za czynsz najemcę obciąża urząd miasta, a za centralne ogrzewanie, zimna wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci stałych itp. "A.". Za dostarczane usługi kontrahenci wystawiają faktury VAT, na podstawie których "A." lokali użytkowych wystawia refaktury. Zgodnie z zawartą umową pomiędzy Gminą a najemcą, właściciel lokalu użytkowego ma obowiązek dostarczyć media. Problem dotyczy, gdy obciążania za powyższe świadczenia dokonuje Wspólnota Mieszkaniowa nie będąca podatnikiem podatku VAT, która nie wystawia faktur, a jedynie rachunki (noty). Wspólnota mieszkaniowa zawiera umowy z dostawcami mediów. "A." działa w imieniu Gminy w zakresie dostarczania mediów będąc drugim podmiotem pośredniczącym w obciążaniu faktycznego odbiorcy usług.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy "A." ma obowiązek wystawić faktury VAT dla najemców lokali użytkowych za koszty związane z utrzymaniem tych lokali tj. centralne ogrzewanie, ciepłą i zimną wodę, odprowadzenie ścieków, wywóz śmieci stałych, które najemca lokalu zgodnie z podpisaną umową zobowiązany jest ponosić, gdy dokumentem określającym wysokość ponoszonych kosztów jest inny dokument niż faktura.

Zdaniem "A." obciążanie najemców za zużytą energię cieplną, zimną wodę itp. nie stanowi obrotu w rozumieniu ustawy od podatku od towarów i usług, a jedynie partycypację w poniesionych kosztach. Wobec powyższego "A." nie powinna wystawiać faktur VAT najemcom lokali użytkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług - zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

Zgodnie z art. 29 ust. 1 powołanej ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Zatem przedmiotem opodatkowania jest skategoryzowana usługa, nie zaś zbiór wyodrębnionych w jej ramach usług.

Z zapisu art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że podatnicy, o których mowa w art. 15 są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, którą zgodnie z art. 2 pkt 22 jest również odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego jak i najemcę - określone przepisami obowiązki. Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu użytkowego przez jego najemcę.

Zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.), w stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmujący może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, a w wypadku innych tytułów prawnych uprawniających do używania lokalu, oprócz opłat za używanie lokalu, właściciel może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, z zastrzeżeniem ust. 6. Natomiast w myśl art. 9 ust. 6 ww. ustawy, opłaty niezależne od właściciela mogą być pobierane przez właściciela tylko w wypadkach, gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawą mediów lub dostawą usług.

Obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do ustawy nie regulują kwestii refakturowania kosztów, ani nie definiują pojęcia "refakturowania". Jednak przyjęta praktyka i orzecznictwo dopuszczają sytuacje wystawiania tzw. "refaktur" wtedy, gdy:

* przedmiotem refakturowania są usługi, z których nie korzysta podmiot (albo korzysta tylko w części), na który wystawiona jest pierwotna faktura,

* odsprzedaży dokonuje się po cenie zakupu, bez marży doliczonej przez odsprzedającego,

* podmiot, który dokonuje refakturowania, wystawia na rzecz nabywcy fakturę (refakturę) z uwzględnieniem tej samej stawki podatku VAT (bądź stosuje zwolnienie od podatku), która jest na fakturze pierwotnej wystawionej przez usługodawcę,

* strony łączy umowa o charakterze zasadniczym, która zawiera zastrzeżenie o odrębnym rozliczaniu (refakturowaniu) danego rodzaju czynności, które służą realizacji tej umowy.

Celem refakturowania jest przeniesienie poniesionych kosztów przez podmiot refakturujący na podmiot, który z danych usług faktycznie korzystał, pomimo że podmiot refakturujący danej usługi nie wykonał. "Refaktura" jest więc zwykłą fakturą VAT wystawioną przez podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym usługodawcą, a rzeczywistym nabywcą tej usługi.

Regulacje w przedmiotowej kwestii zawarto w VI Dyrektywie Rady z dnia 17 maja 1977 r. jak i w obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywie Rady Nr 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dziennik Urzędowy UE L z 2006 r., Nr 347/1 z późn. zm.). Przepisy te pozwalają w określonych sytuacjach refakturującego traktować jako świadczącego usługę. Stosownie do dyspozycji przepisu art. 28 Dyrektywy z 2006 r. w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca tj. "A." jest zakładem budżetowym (podatnikiem podatku od towarów i usług) powołanym m.in. do administrowania zasobami lokalowymi Gminy. W nieruchomościach Wspólnot Mieszkaniowych "A." reprezentuje Gminę - jednego z właścicieli lokali tworzących Wspólnotę Mieszkaniową. Stroną umowy o dostawę mediów do lokali z dostawcami mediów (zimnej i ciepłej wody, odprowadzenia ścieków, centralnego ogrzewania oraz wywozu śmieci) jest Wspólnota Mieszkaniowa. Odbiorcami mediów są najemcy lokali użytkowych stanowiących własność Gminy. Wspólnota Mieszkaniowa nie będąc podatnikiem podatku od towarów i usług obciąża "A.", wystawiając notę lub rachunek. Powyższe dokumenty określają kwotę, którą "A." powinna zapłacić do Wspólnoty z tytułu partycypacji w kosztach dotyczących m.in. zużycia mediów związanych z utrzymaniem lokali własnych Gminy we Wspólnocie.

W związku z tym, że najemcy lokali, stanowiących własność Gminy, nie mają możliwości zawarcia umowy bezpośrednio z dostawcą mediów, a obowiązek zapewnienia dostawy mediów w takim przypadku spoczywa na właścicielu tych lokali, tj. Gminie, w imieniu której działa Administrator. W efekcie "A." - stosownie do zawartych umów - obciąża najemców tych lokali kosztami dostarczanych mediów w celu odzyskania poniesionych kosztów zużycia mediów we Wspólnocie.

Należy zauważyć, że "A.", która działa w imieniu Gminy została zobowiązana do dostarczenia mediów dla poszczególnych najemców. Wobec powyższego "A." jest podmiotem świadczącym na rzecz najemcy usługi w zakresie rozprowadzania wody, odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, czy centralnego ogrzewania. Z treści wniosku wynika, że wydatki za dostawę mediów do poszczególnych lokali, jak również kwoty utrzymania części wspólnych nieruchomości obowiązani są pokryć korzystający z lokali, czyli najemcy tych lokali. Otrzymywana przez Administratora należność z tytułu dostarczanych mediów stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż jest świadczeniem należnym z tytułu sprzedaży mediów.

Reasumując, w świetle powołanych przepisów prawidłowym sposobem dokumentowania na rzecz najemcy opłat z tytułu centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, odprowadzania ścieków oraz wywozu śmieci stałych, jest wystawienie faktury VAT przez "A.".

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Krajowe Biuro Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.