ITPP1/4512-7/16/AJ - VAT w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 grudnia 2015 r. (data wpływu 4 stycznia 2016 r.), uzupełnionym w dniach 22 marca i 11 kwietnia 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej - jest prawidłowe.

W dniu 4 stycznia 2016 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniach 22 marca i 11 kwietnia 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest stowarzyszeniem, niebędącym czynnym podatnikiem VAT. Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej, a jedynie działalność nieodpłatną i odpłatną pożytku publicznego (zgodnie z art. 6-10 i następnych ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie), nie uzyskując z tego tytułu żadnego zysku. Swoją działalność koncentruje przede wszystkim wokół aktywizacji osób starszych, pełniąc zadania tzw. uniwersytetu.... Wykonywane usługi sklasyfikowane są wg PKWiU - 94.99 (Usługi świadczone przez pozostałe organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane). Zgodnie ze statutem celami stowarzyszenia jest:

Stowarzyszenie realizuje cele poprzez:

Źródłami majątku Stowarzyszenia są przede wszystkim:

Stowarzyszenie ma prawo pobierać na finansowanie swojej działalności składki od członków oraz przyjmować darowizny także od osób niebędących członkami.

Stowarzyszenie przyjmuje od członków wpłaty gotówkowe i przelewem na rachunek Stowarzyszenia:

Osoba fizyczna lub osoba prawna działająca przez swego przedstawiciela będącego osobą fizyczną staje się członkiem Stowarzyszenia po zobowiązaniu się do systematycznego płacenia składki członkowskiej dobrowolnie ustalonej, bądź do honorowego świadczenia usług potrzebnych do realizacji celów statutowych Stowarzyszenia i złożeniu pisemnej deklaracji członkowskiej.

Członkowie zwyczajni posiadają prawo m.in. do udziału w zebraniach, wykładach oraz imprezach organizowanych przez Stowarzyszenie, korzystania z wszelkich innych form działalności oraz korzystania z pomocy i urządzeń Stowarzyszenia zgodnie z regulaminem. Z prawa tego, z naturalnych względów, każdy członek korzysta w różnym stopniu, co oznacza, iż korzyść (świadczenie) jakie otrzymuje od Stowarzyszenia z tytułu wpłaty składki członkowskiej jest w przypadku każdej osoby inna.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy Stowarzyszenie zobowiązane jest do rejestrowania otrzymywanych wpłat od osób fizycznych za pomocą kasy fiskalnej, jeżeli wpłaty dokonywane w sposób gotówkowy przekroczyły w skali roku kwotę 20.000 zł?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie można stwierdzić, że wpłaty składek członkowskich (podobnie jak opłat wpisowych oraz opłat za legitymacje), które są dokonywane na rzecz Stowarzyszenia mają bezpośredni związek z odpłatnym nabyciem usług, ponieważ wpłaty te nie są przeznaczone na korzystanie z konkretnych świadczeń a jedynie służą uzyskaniu statusu członka stowarzyszenia Osoba posiadająca status członka Stowarzyszenia jest uprawniona do korzystania z usług oferowanych przez stowarzyszenie, przy czym może to robić w dowolnej ilości lub nawet nie korzystać z tych usług zupełnie, kierując się jedynie dobroczynnością i chęcią wsparcia organizacji pożytku publicznego. Świadczenia, które otrzymują członkowie Stowarzyszenia po wniesieniu składki członkowskiej nie mają charakteru ekwiwalentnego i nie są pod tym kątem analizowane. Zatem usługi świadczone przez Stowarzyszenie dla swoich członków w ramach wykonywania nieodpłatnej działalności pożytku publicznego nie mają cech ekwiwalentności i są jedynie pośrednio związane z otrzymywanymi przychodami, tym samym nie spełniają warunków zawartych w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług określających cechy odpłatnego świadczenia usług. W związku z tym nie spełniają one także warunków art. 5 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie dotyczy ich także obowiązek ewidencjonowania na kasie fiskalnej zapisany w art. 111 ustawy o VAT, a ich wartość nie wlicza się do limitu obrotu dokonywanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, jaki określony jest w art. 3 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Za potwierdzeniem stanowiska Wnioskodawcy może świadczyć orzecznictwo sądów administracyjnych m. in wyrok NSA w Gdańsku z 30 sierpnia 2000 r. (sygn. I SA/Gd 947/98).

Stowarzyszenie otrzymuje także dodatkowe wpłaty dokonywane przez członków stowarzyszenia w celu korzystania z usług oferowanych przez Stowarzyszenie w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego (zaliczają się do nich:

Zdaniem wnioskodawcy przychody te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniają warunki określone w art. 5 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Co do zasady podlegają także obowiązkowi ewidencji za pomocą kasy rejestrującej, zgodnie z art. 111 ustawy o VAT. Wpłaty te korzystają jednak ze zwolnienia ze względu na wykonywane czynności, na podstawie art. 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zgodnie z art. 2 ust. 1 oraz załącznikiem do ww. rozporządzenia, zwolnione z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących są m.in.:

W związku z tym, zdaniem Stowarzyszenia, wpłaty z tytułu opłat za:

* korzystają ze zwolnienia, jako usługi świadczone przez organizacje członkowskie.

Kierując się opisem stworzonym przez Główny Urząd Statystyczny oraz wykładnią językową, jako organizacje członkowskie należy rozumieć także stowarzyszenie działające ta podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ponadto wymienione pkt 1 zajęcia nauki języków obcych można także uznać za zwolnione na podstawie sklasyfikowania pod symbolem PKWiU 85.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z treści art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.),

Zgodnie z tym przepisem, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Na podstawie art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (...).

Stosownie do powyższego, kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w tym zakresie.

W obecnym stanie prawnym obowiązują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r. poz. 1544), zwanego dalej rozporządzeniem.

Na mocy § 2 ust. 1 rozporządzenia - zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym, tj. dotyczącym niektórych czynności wykonywanych przez podatnika.

I tak, w części I załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących - w poz. 31 wskazano jako czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania usługi w zakresie edukacji (PKWiU ex 85) - z wyłączeniem:

* usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych (PKWiU 85.51.10.0),

* usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca (PKWiU 85.52.11.0),

* usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy (PKWiU 85.53.11).

W objaśnieniu do tego załącznika zaznaczono, że symbol "ex" dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

Umieszczenie ww. oznaczenia przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania danej stawki preferencyjnej tylko do towarów/usług należących do wymienionego grupowania statystycznego, spełniających określone warunki sprecyzowane przez ustawodawcę w rubryce "nazwa towaru lub usługi (grupy towarów lub usług)".

Z kolei, pod poz. 33 ww. załącznika wskazano jako czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania usługi świadczone przez organizacje członkowskie (PKWiU 94).

Ponadto, w poz. 38 ww. załącznika wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Stosownie do zapisu § 3 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym, roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r., podatników, u których obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Z kolei § 3 ust. 2 rozporządzenia stanowi, że zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania.

W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20.000 zł (§ 5 ust. 1 rozporządzenia).

Z cytowanych wyżej przepisów § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika, że zwolnienie podmiotowe uzależnione jest od osiągniętego obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Kryterium zwolnienia podmiotowego jest wielkość uzyskanych obrotów.

W związku z tym, każda sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych ma wpływ na wielkość obrotu wyznaczającego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Obliczając powyższą kwotę limitu obrotu nie wyłącza się zatem sprzedaży towarów i usług, które na mocy rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących - jako wymienione w załączniku do rozporządzenia - zostały przedmiotowo zwolnione z obowiązku ewidencjonowania.

Do limitu obrotu wlicza się sprzedaż z wszystkich czynności wykonywanych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że wielkość obrotu wyznaczającego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, tj. 20.000 zł, określa się sumując całą sprzedaż dokonywaną na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w tym również sprzedaż z tytułu czynności zwolnionych, wymienionych w załączniku zawierającym wykaz czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania.

We wniosku wskazano, że działalność Stowarzyszenia koncentruje się przede wszystkim wokół aktywizacji osób starszych, a wykonywane usługi sklasyfikowane są według PKWiU - 94.99 (Usługi świadczone przez pozostałe organizacje członkowskie, gdzie indziej niesklasyfikowane).

Stowarzyszenie przyjmuje od członków wpłaty gotówkowe i przelewem na rachunek Stowarzyszenia dotyczące: składek członkowskich, wpisowego, opłat za legitymacje, opłat za prowadzone zajęcia nauki języków obcych, opłat za warsztaty komputerowe w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego, opłat za zajęcia gimnastyki w ramach odpłatnej działalności pożytku publicznego.

Stowarzyszenie powzięło wątpliwość, czy w przypadku przekroczenia obrotu z tytułu wpłat gotówkowych w wysokości 20.000 zł będzie miało obowiązek rejestrować sprzedaż przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa w odniesieniu do przedstawionego opisu sprawy, nie oceniając kwestii, czy otrzymywane składki stanowią odpłatność za dokonywane świadczenia, bowiem kwestia ta nie była przedmiotem zapytania, należy stwierdzić, że w przypadku gdy otrzymywane w formie gotówkowej wszelkie płatności otrzymywane z tytułu korzystania przez członków z oferowanych przez Stowarzyszenie usług, przekroczą kwotę 20.000 zł, to stosownie do zapisu art. 111 ust. 1, wobec Stowarzyszenia powstanie obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Przy czym należy podkreślić, że o ile - jak wskazano we wniosku - dokonywane świadczenia można faktycznie zaliczyć do odpowiednich grupowań PKWiU 85 i 94, a wskazane we wniosku klasyfikacje są prawidłowe, to na podstawie § 2 ust. 1 w powiązaniu z poz. 31 i 33 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, świadczenia te, do dnia 31 grudnia 2016 r., są objęte zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Nadmienia się, że niniejszej interpretacji udzielono wyłącznie w oparciu o grupowania wskazane przez Wnioskodawcę, a w przypadku ustalenia w toku ewentualnego postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej odmiennego od przedstawionego stanu faktycznego interpretacja indywidualna nie wywrze skutków prawnych.

Zaznacza się, że analiza i weryfikacja wskazanej we wniosku klasyfikacji usług do właściwego grupowania statystycznego, nie mieści się w ramach określonych przepisem art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania, informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1 poz. 11) zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej i to jego obciążają ewentualne negatywne konsekwencje z tytułu błędnego zaklasyfikowania towarów i usług.

Końcowo należy wskazać, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie kwestii będącej przedmiotem zapytania. Inne kwestie przedstawione we wniosku, w tym dotyczące zwolnienia bądź opodatkowania podatkiem od towarów i usług otrzymywanych wpłat dodatkowych, składek członkowskich (wpisowych oraz za legitymacje), które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej w niniejszej sprawie rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.