ITPP1/4512-341/16/MS - Podatek od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług pośrednictwa finansowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2016 r. (data wpływu 18 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług pośrednictwa finansowego - jest prawidłowe.

W dniu 18 maja 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług pośrednictwa finansowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży usług finansowych. Usługa, którą Wnioskodawca świadczy, to pośrednictwo w pozyskiwaniu finansowania dla swoich przyszłych klientów. Usługa ta polega na pośrednictwie Wnioskodawcy pomiędzy bankami i innymi instytucjami finansowymi, w tym dystrybutorami środków finansowych pochodzącymi ze środków unijnych, tak w postaci kredytów czy też dotacji, a klientami Wnioskodawcy. Celem tej usługi jest pozyskiwanie produktów finansowych takich jak np. bankowe, kredyty i pożyczki hipoteczne, gotówkowe, itp. (dalej "produkty"). Po zgromadzeniu przez Wnioskodawcę od swojego klienta wymaganych dokumentów bank bada zdolność kredytową klienta i podejmuje decyzję kredytową według własnego uznania. Z tytułu świadczonych usług na rzecz swoich klientów Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne za efekt podejmowanych działań w postaci zawartych przez klientów umów, czyli pośredniczeniu w skutecznym pozyskaniu finansowania na rzecz klientów Wnioskodawcy. Wynagrodzenie jest ustalane prowizyjnie w wysokości zależnej od wartości produktów (np. wartość wypłaconych w danym okresie kredytów) pozyskanych na rzecz klientów Wnioskodawcy. Wnioskodawca zawiera z klientem umowę, której przedmiotem jest kompleksowa usługa pośrednictwa finansowego, której celem jest zawarcie umowy kredytowej z bankiem lub innymi instytucjami finansowymi w ramach której należne jest wynagrodzenie, o którym mowa powyżej.

W ramach umowy z klientem Wnioskodawca zobowiązuje się do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu umożliwienia klientowi uzyskania odpowiedniej dla niego oferty kredytowej, przy uwzględnieniu potrzeb klienta oraz wymagań podmiotu finansującego co do sytuacji finansowej i wypłacalności klienta ubiegającego się o kredyt, w tym celu Wnioskodawca dokonuje poniższych czynności:

* sprawdza wstępną ocenę zdolności kredytowej klienta w celu określenia właściwej strategii pozyskania kredytu,

* informuje klienta o warunkach zawarcia poszczególnych umów kredytowych oferowanych przez banki,

* przekazuje informacje na temat warunków, jakie klient powinien spełnić, by móc skorzystać z wybranego produktu finansowego z oferty banku,

* gromadzi i udostępnienia klientowi obowiązujące druki i formularze niezbędne do zawarcia umowy kredytowej,

* udziela wszelkich niezbędnych informacji związanych z kompletowaniem dokumentów niezbędnych celem złożenia w banku wniosku o uzyskanie kredytu,

* udziela fachowej pomocy przy sporządzaniu wniosku kredytowego dla klienta, uwzględniając szczegółowe wytyczne banku w przypadku ubiegania się o wybrany produkt kredytowy,

* pośredniczy w relacjach klient-bank, w szczególności poprzez przekazanie wniosku kredytowego i innych wymaganych dokumentów do banku oraz o konieczności uzupełnienia dokumentacji niezbędnej do podjęcia decyzji przez bank,

* wykonuje wszelkie niezbędne czynności w celu umożliwienia bądź wskazania okazji klientowi do zawarcia przez niego umowy kredytowej.

Wszelkie podejmowane czynności mają na celu zawarcie umowy kredytowej między klientem a bankiem i w tym celu Wnioskodawca podejmuje wszelkie możliwe czynności.

Wynagrodzenie za usługi świadczone na rzecz klienta jest należne dopiero po pozytywnej decyzji kredytowej banku i w formie prowizyjnej jest wypłacane przez klienta na rzecz Wnioskodawcy. Klient zapewnia Wnioskodawcy wyłączność na realizację niniejszej umowy. W szczególności klient nie może zawrzeć ze wskazanym przez Wnioskodawcę bankiem żadnej umowy o podobnym charakterze, bez udziału Wnioskodawcy.

Powyższe czynności świadczone przez Wnioskodawcę nie mają charakteru i nie obejmują usług doradztwa wskazanego w art. 43 ust. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opisana w stanie faktycznym kompleksowa usługa pośrednictwa finansowego, którą Wnioskodawca świadczy na rzecz klienta zwolniona jest od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana w stanie faktycznym kompleksowa usługa pośrednictwa finansowego, którą Wnioskodawca świadczy na rzecz klienta korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38, przedmiotowej ustawy, zwolnione od podatku VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Biorąc pod uwagę, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje usług pośrednictwa, aby określić czy przedmiotowe usługi stanowią usługi pośrednictwa finansowego należy "sięgnąć" do przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz wypracowanego w tym zakresie orzecznictwa Trybunatu Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 135 (1) (b) Dyrektywy 112 państwa członkowskie zwalniają usługi udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, jak i art. 135 (1) (b) Dyrektywy 112 wyraźnie wynika, iż intencją ustawodawcy, tak krajowego jak i unijnego, było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów. Tym samym usługi pośrednictwa finansowego/kredytowego mogą być świadczone zarówno dla banku, jak i dla klienta banku, który jest zainteresowany uzyskaniem konkretnego produktu kredytowego. Taki też jest cel usługi pośrednictwa, która polega na łączeniu dwóch stron umowy, nie będąc jednocześnie żadną z tych stron.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Dataconter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), gdzie Trybunał stwierdził, iż "zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem". Konkludując, można stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci w przedmiotowej sytuacji przymiotu takiej usługi. Natomiast w orzeczeniu z dnia 13 grudnia 2001 r. (w sprawie C-235/00, między Commissioners of Customs Excise a CSC Financial Services Ltd.) TSUE uznał, że "pośrednictwo" w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 1-5 VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: jednolita podstawa opodatkowania, dalej jako VI. Dyrektywa, to działalność, która może obejmować między innymi: wskazywanie okazji do zawarcia umowy, kontaktowanie się ze stronami transakcji, negocjowanie warunków świadczeń wzajemnych. Zdaniem Trybunału, pośrednik powinien uczynić wszystko co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a w zamian za swoje usługi powinien otrzymywać odrębne wynagrodzenie. Kolejnym ważnym wyrokiem jest orzeczenie z dnia 21 czerwca 2007 r. (w sprawie C-453/05, Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde), w którym Trybunał podkreślił, że zwolnienie z VAT na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 1 VI Dyrektywy ma charakter przedmiotowy, czyli niezależny od podmiotu świadczącego te usługi, a model organizacyjny, w ramach którego podatnik świadczy usługi, nie ma wpływu na możliwość jego zastosowania. Biorąc pod uwagę powyższe nie powinno budzić wątpliwości, że charakter świadczonych przez Wnioskodawcę usług spełnia definicję usług pośrednictwa finansowego wypracowaną przez TSUE. Podejmowane przez Wnioskodawcę czynności mają tylko jeden cel - doprowadzenie do zawarcia umowy kredytowej i wszystkie podejmowane przez Wnioskodawcę czynności służą i są podporządkowane temu głównemu celowi. Usługa opisana w stanie faktycznym jest usługą kompleksową, a więc całe świadczenie podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, jakie dotyczą świadczenie głównego. Pogląd taki został przedstawiony przykładowo w orzeczeniu TSUE w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd. (CRP), w którym TSUE wskazał, że "pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej" (podobnie w orzeczeniu w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV).

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle powyższych orzeczeń czynności wykonywane na rzecz klienta, opisane w stanie faktycznym, stanowią jedną kompleksowa usługę pośrednictwa w świadczeniu przez bank określonych usług finansowych. Z perspektywy banku, jak i klienta, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności stanowią jednolite świadczenie, dotyczące pośrednictwa pomiędzy bankiem a jego klientami. Przy czym fakt, że część wynagrodzenia Wnioskodawcy jest pokrywana przez klienta nie powinno wpływać na opodatkowanie przedmiotowych usług. Wnioskodawca podkreślił, że wszystkie podejmowane czynności mają na celu zawarcie umowy kredytowej między klientem a bankiem, a żadna z tych czynności nie może funkcjonować samodzielnie. Świadczy o tym fakt, że wynagrodzenie za usługi świadczone na rzecz klienta należne jest dopiero po uruchomieniu kredytu przez bank, a ponadto klient zapewnia Wnioskodawcy wyłączność na realizację niniejszej umowy. W szczególności klient nie może zawrzeć ze wskazanym przez Wnioskodawcę bankiem żadnej umowy o podobnym charakterze, bez udziału Wnioskodawcy. Ponadto poszczególne czynności wchodzące w skład usługi świadczonej przez Wnioskodawcę, świadczone samodzielnie nie miałyby ekonomicznego uzasadnienia z perspektywy klienta, który zainteresowany jest uzyskaniem kredytu. W konsekwencji usługa świadczona przez Wnioskodawcę stanowi jedną kompleksową usługę, w ramach której podejmowane są poszczególne czynności zmierzające do zawarcia umowy kredytowej między klientem a bankiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.