ITPP1/443-857/08/BS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 26 września 2008 r. (data wpływu 30 września 2008 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości gruntowych wchodzących w skład majątku osobistego - jest prawidłowe.

W dniu 30 września 2008 r. został złożony wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy nieruchomości gruntowych wchodzących w skład majątku osobistego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w 1996 r. kupił nieruchomość we wsi B. w gminie S. Nieruchomość o powierzchni 3668 m kw. (działka nr 16/25) została nabyta na współwłasność po #189; części z matką Wnioskodawcy, a poza tym nieruchomość o pow. 3806 m. kw. (działka nr 16/26 na wyłączną własność Wnioskodawcy. Nieruchomości (w tym udział we współwłasności) weszły do majątku osobistego: w momencie nabycia i w kolejnych latach miały przeznaczenie "rolne" oraz jako "grunty rolne pozostałe".

Decyzjami Wójta Gminy zatwierdzono podział geodezyjny przedmiotowych nieruchomości, z przeznaczeniem pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wolnostojącą wraz z ogrodami, wewnętrznymi ulicami dojazdowymi i ciągami dla pieszych. W lipcu 2008 r. przeprowadzono podział geodezyjny. W związku z tym podziałem we współwłasności Wnioskodawcy i jego matki znajdują się: działka nr 16/38 o pow. 773 m. kw., nr 16/39 o pow. 753 m. kw., nr 16/40 o pow. 787 m. kw., nr 16/41 o pow. 800 m. kw. - wszystkie wg decyzji jako "tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wolnostojącą z ogrodami" oraz działka nr 16/37 o pow. 448 m. kw. (zgodnie z decyzją "część składowa ulicy wewnętrznej i stanowić będzie służebność drogową dojścia i dojazdu do wydzielonych działek" i nr 16/87 o pow. 107 m. kw. "ciąg pieszy i stanowi jego część składową"). W majątku Wnioskodawcy wydzielono także działki nr 16/23 o pow. 1736, nr 16/34 o pow. 781 m. kw. i nr 16/35 o pow. 776 m. kw. (wg decyzji o zatwierdzeniu podziału nieruchomości: "teren o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wolnostojącą wraz z ogrodami"), nr 16/36 o pow. 210 m. kw. ("część składowa ulicy wewnętrznej i świadczyć będzie służebność drogową dojścia i dojazdu do wydzielonych działek") oraz nr 16/86 o pow. 184 m. kw. i nr 16/88 o pow. 119 m. kw. (ciąg pieszy i stanowi jego część składową").

Wnioskodawca, ani jego matka, nie prowadzili działalności rolniczej. Także obecnie działalności tej nie prowadzą. Wnioskodawca utrzymuje się z prowadzonej działalności gospodarczej, której przedmiotem są usługi ksero, bindowanie, handel detaliczny art. szkolnymi i biurowymi. Wnioskodawca z tytułu tej działalności jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Obok tej działalności w latach 1990 - lipiec 2008 r. Wnioskodawca był wspólnikiem sp. cyw. (wypożyczalnia kaset wideo płyt DVD). Matka Wnioskodawcy prowadziła od 1994 r. do marca 2008 r. gabinet lekarski, a obecnie będąc emerytem jest wyłącznie zatrudniona w szpitalu i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Wnioskodawca, ani jego matka nie prowadzili i nie prowadzą działalności handlowej w zakresie obrotu nieruchomościami. Nieruchomości będące przedmiotem zapytania zostały nabyte do majątku osobistego w 1996 r. w drodze kupna, nie były w żaden sposób wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, ani nie stanowiły składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą przez Wnioskodawcę i jego matkę. Nieruchomości nabyto na cele rekreacyjne (bliskość jeziora, niedaleko O., okolica o walorach krajobrazowych), przewidując ewentualną budowę domu na potrzeby Wnioskodawcy i jego córki. W każdym razie nie planowano na tych nieruchomościach prowadzenia działalności rolniczej ani gospodarczej. We wrześniu 2008 r. Wnioskodawca wraz z matką sprzedał aktem notarialnym nieruchomość nr 16/40 o pow. 787 m. kw. oraz udziały we współwłasności nieruchomości stanowiącej działki nr 16/1, 16/2, 16/3 niezbędne na drogę dojazdową oraz ciąg pieszy - za łączną kwotę 118.000 zł. Na sprzedaż nie wystawiono faktury VAT. W akcie notarialnym strony uzgodniły zadeklarowanie kwoty VAT 21.278,70 zł w cenie nieruchomości, kierując się przekonaniem o istnieniu takiego obowiązku przy sprzedaży. W dniu 22 września 2008 r. na wyraźne żądanie pracownika Urzędu Skarbowego wskazującego na zagrożenie odpowiedzialnością z Kodeksu karnego skarbowego - Wnioskodawca złożył zgłoszenie aktualizacyjne VAT-R wpisując: "działalność w zakresie handlu działkami budowlanymi" (chodź w ogóle takiej działalności nie prowadzi, ani nie ma takiego zamiaru i uważa to żądanie urzędu za bezpodstawne). W tym urzędzie pouczono też Wnioskodawcę, że VAT od powyższej sprzedaży winien zapłacić do 25 października 2008 r. łącznie z VAT-em od prowadzonej działalności gospodarczej. Pouczono również Wnioskodawcę o możliwości złożenia wniosku o interpretację przepisów w niniejszej sprawie. W dniu 22 września 2008 r. Wnioskodawca sprzedał nieruchomość nr 16/39 o pow. 753 m. kw. wraz z udziałem w drogach i ciągach dla pieszych za cenę 113.890 zł. ale bez podatku od towarów i usług. Obie opisane sprzedaże nastąpiły na rzecz osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej. W nadchodzących latach Wnioskodawca oraz jego matka przewidują sprzedaż kolejnych ze wskazanych nieruchomości, wchodzących do ich majątku osobistego. Środki ze sprzedaży nie będą wykorzystywane do prowadzonej działalności, ani rozpoczęcia działalności rolniczej. Według aktualnych planów Wnioskodawcy oraz jego matki - emerytki środki te zostaną najprawdopodobniej złożone na lokatach bankowych albo podarowane córce Wnioskodawcy, względnie przeznaczone na zakup lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Wnioskodawca uważa, że dla obowiązku podatkowego niezbędne jest spełnienie przesłanek z art. 15 ust. 1, 2, 4-5 ustawy o podatku od towarów i usług. Status podatnika wiąże się z wykonywaniem czynności opodatkowanych przez podmiot wykonujący jeden z rodzajów działalności z art. 15 ust. 2. Jeśli działalność ma obejmować czynności handlowca (np. obrót nieruchomościami pod zabudowę), to cel zarobkowy i zamiar ich częstotliwego wykonywania musi być ujawniony już w momencie nabycia towaru, a nie dopiero wskutek jego sprzedaży. W stanie faktycznym niniejszej sprawy nie było i nie ma zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie handlu nieruchomościami. Nie ma też zawodowego charakteru takich czynności. Sprzedaż dotyczy majątku osobistego, niezwiązanego z prowadzoną działalnością gospodarczą w innej branży. Środki uzyskane ze sprzedaży będą wykorzystane na cele osobiste, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wnioskodawca i jego matka nie prowadzili na sprzedanych i przewidzianych do sprzedaży nieruchomościach działalności rolniczej (art. 15 ust. 4-5 ustawy o VAT), nie byli rolnikami. Uznanie, że w opisanym stanie faktycznym powstaje obowiązek podatkowy w VAT, stanowiłoby naruszenie zasady jego neutralności. Wnioskodawcy (ani jego matce) nie przysługiwało prawo do rozliczania kwot VAT należnego i naliczonego od sprzedaży nieruchomości nabytych w 1996 r. do majątku osobistego. Według wyroku NSA z dnia 29 października 2007 r. I FPS 3/07 przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług winny być rozumiane tak, "że warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód". Wnioskodawca nie występuje w charakterze żadnego z takich podmiotów w odniesieniu do sprzedanych i mających zostać sprzedanymi nieruchomości. Wedle NSA sprzedaż majątku "prywatnego", tj. nabywanego na zaspokajanie własnych potrzeb danej osoby, a nie na działalność handlową, dokonywana w całości czy w częściach, jednemu lub wielu nabywcom, z zyskiem lub bez, nie może być uznana za działalność handlową podatnika. Podobnie, jak stwierdza Wnioskodawca, nie można przyjąć, że prowadzi działalność gospodarczą w obrocie nieruchomościami i ma obowiązek złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego VAT-R (z dopiskiem "sprzedaż działek budowlanych").

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6).

Artykuł 7 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 powołanej wyżej ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

W związku z powyższym, aby dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Na uwagę zasługuje także fakt, iż uznanie osoby za podatnika w myśl ustawy, uzależnione jest od prowadzenia działalności gospodarczej bowiem wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego tylko wtedy, gdy czynność ta została wykonana w ramach działalności gospodarczej. Uzasadnionym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników, nawet jeżeli wykonują czynność dostawy towarów, jeśli zbywają część majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego sprzedaży.

Mając na uwadze powyższe, uzasadnionym jest twierdzenie, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, że działała Pani w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania. Dokonała Pani bowiem sprzedaży majątku osobistego nie związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą i planuje Pani majątek ten jeszcze sprzedać.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Grunty spełniają definicję towarów wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju. Jednakże nic nie wskazuje na to, aby dokonując sprzedaży gruntu działała Pani w charakterze handlowca. Nie można bowiem stwierdzić, że nabyła Pani grunt w celu odsprzedaży, ponieważ pochodzi on z majątku prywatnego. Sprzedając grunt korzysta Pani z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem, a zatem czynność ta nie oznacza wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy przedstawionego stanu faktycznego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia i zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń