ITPP1/443-830/10/KM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 23 sierpnia 2010 r. (data wpływu 25 sierpnia 2010 r.) uzupełnionym w dniu 10 września i 15 listopada 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przelewu własnych wierzytelności oraz świadczonych usług najmu - jest prawidłowe.

W dniu 25 sierpnia 2010 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 15 listopada 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przelewu własnych wierzytelności oraz świadczonych usług najmu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych rokiem podatkowym dla Spółki jest rok kalendarzowy. Na dzień składnia przedmiotowego wniosku jest to okres od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. Zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych Spółka jest zobowiązana opłacać miesięcznie. Aktualnie Spółka prowadzi działalność gospodarczą przede wszystkim w zakresie wynajmu lokali użytkowych oraz prowadzi targowisko.

Właścicielem udziałów w Spółce w 100,00% do dnia 5 stycznia 2010. był Skarb Państwa. Od dnia 5 stycznia 2010 r. właścicielem 85,00% udziałów Spółki jest osoba fizyczna Pani Anna P., która też jest prezesem jej zarządu. Na dzień sporządzenia niniejszego pisma 15,00% udziałów posiada nadal Skarb Państwa. W dniu 2 sierpnia 2010 r. Spółka podpisała z bankiem P. z siedzibą W., dwie umowy kredytowe tj.:

* umowę kredytu inwestycyjnego na kwotę 2.000.000,00 (dwa miliony) złotych, kredyt otrzymany na podstawie niniejszej umowy zostanie przeznaczony na finansowanie przebudowy budynku biurowego w B. przy ul. Z. ze zmianą sposobu użytkowania części tego budynku na funkcję handlowo - usługowo - gastronomiczną,

* umowę kredytu obrotowego na kwotę 440.000,00 (czterysta czterdzieści tysięcy) złotych, z przeznaczeniem na sfinansowanie podatku od towarów i usług związanego z realizacją opisanego powyżej zadania inwestycyjnego.

Środki finansowe z wyżej wymienionych umów są uruchamiane i przekazywane pożyczkobiorcy zgodnie z harmonogramem. Między innymi jako zabezpieczenie powyżej opisanych kredytów są ustanowione w dniu 2 sierpnia 2010 r. nieodpłatnie w trybie art. 95 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) następujące hipoteki:

Spółka jawna nie jest powiązana kapitałowo z Wnioskodawcą ani też nie jest spółką zależną. Jedynym powiązaniem jest fakt, iż prezes zarządu Wnioskodawcy Pani Anna P. jest też wspólnikiem spółki jawnej prowadzącej działalność pod firmą: " A." Andrzej P. z siedzibą w W. Spółka jawna nie jest uprawniona do odpłatnego zabezpieczania kredytów bankowych na rzecz innych podmiotów oraz nie prowadzi odpłatnej działalności gospodarczej w tym zakresie. W ramach opisanych powyżej umów kredytowych, w celu ich zabezpieczenia, Spółka w dniu 2 sierpnia 2010 r. zawarła umowy o przelew wierzytelności z tytułu należnego czynszu od szeregu podmiotów za wynajem lokali użytkowych. Po otrzymaniu środków finansowych z banku Spółka w miesiącu sierpniu 2010 r. wykorzystała je w części niezgodnie z umową - bank zastrzegł w umowie kredytowej, iż środki finansowe mogą być przeznaczone tylko na inwestycję - finansując wydatki na remont budynku biurowego. Z tytułu uzyskania kredytów Spółka ponosi szereg prowizji bankowych oraz zgodnie z umową opłaca należne odsetki, które to wydatki są aktualnie w całości ewidencjonowane w księgach rachunkowych jako zwiększenie wartości inwestycji. Spółka zwróciła się do Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego o udzielenie pisemnej informacji, czy przekazywane od dnia 2 sierpnia 2010 r. w ramach umowy przelewu czynsze należy zaliczyć do usług finansowych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.). Na dzień składania wniosku Spółka nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie przelewu wierzytelności własnych lub też handlu wierzytelnościami własnymi czy też obcymi. Spółka jest podatnikiem VAT czynnym, w zakresie podatku od towarów i usług zobowiązanym do składania miesięcznych deklaracji dla podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 9 września 2010 r. wskazano dodatkowo, iż zgodnie z otrzymaną interpretacją urzędu statystycznego usługi przelewu przez stronę na rzecz banku, w ramach zabezpieczenia kredytu inwestycyjnego i obrotowego, wierzytelności z tytułu uzyskiwanego czynszu za wynajem lokali mieszczą się dla celów podatkowych w grupowaniu PKWiU 65.23.10-00.00 "Usługi pośrednictwa finansowego, gdzie indziej nie sklasyfikowane".

Ponadto w odpowiedzi na wezwanie tut. organu, Spółka - w uzupełnieniu z dnia 10 listopada 2010 r. - wyjaśniła, iż Jej intencją było uzyskanie pisemnej interpretacji także w zakresie opodatkowania na gruncie podatku od towarów i usług świadczonych usług najmu lokali użytkowych, za które należny czynsz jest przekazywany w ramach umowy przelewu dla banku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (doprecyzowane w uzupełnieniu).

Czy Spółka jako podatnik VAT czynny od dnia 2 sierpnia 2010 r. ma obowiązek uznać, iż przekazywane dla Banku w ramach umów przelewu wierzytelności czynsze za wynajem lokali użytkowych są usługą finansową zwolnioną od podatku od towarów i usług, która to usługa winna być udokumentowana fakturą VAT, zaewidencjonowana przez stronę w ewidencji prowadzonej dla celów podatku od towarów i usług oraz wykazana w deklaracji dla podatku od towarów i usług jako sprzedaż zwolniona.

Czy wartość przekazanych dla Banku w ramach zawartych umów przelewu wierzytelności czynszów za wynajem lokali użytkowych Spółka ma obowiązek uwzględnić przy wyliczaniu proporcji za rok podatkowy 2010 r., o której to proporcji mowa w art. 90 § 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Czy świadczone przez Spółkę usługi najmu lokali użytkowych, za które należny czynsz jest przekazywany w ramach umowy przelewu dla banku podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej 22%.

Zdaniem Wnioskodawcy na Spółce jako podatniku VAT czynnym od dnia 2 sierpnia 2010 r. nie spoczywa obowiązek uznania, iż przekazywane dla Banku w ramach umów przelewu wierzytelności czynsze za wynajem lokali użytkowych są usługą finansową zwolnioną od podatku od towarów i usług, o której to usłudze mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Mając powyższe za podstawę należy uznać, iż na Spółce od dnia 2 sierpnia 2010 r. nie spoczywa obowiązek udokumentowania fakturą VAT przekazanego dla Banku w ramach umowy przelewu czynszu za wynajem lokali użytkowych, zaewidencjonowania wartości tegoż czynszu w ewidencji prowadzonej dla celów podatku od towarów i usług oraz wykazania w deklaracji dla podatku od towarów i usług jako sprzedaży zwolnionej od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy Spółka nie ma obowiązku uwzględnienia przy wyliczaniu proporcji za rok podatkowy 2010 r., o której to proporcji mowa w art. 90 § 3 ww. ustawy, przekazanych dla Banku w ramach zawartych umów przelewu wierzytelności czynszów za wynajem lokali użytkowych.

Zdaniem Wnioskodawcy świadczone przez Spółkę usługi najmu lokali użytkowych, za które należny czynsz jest przekazywany w ramach umowy przelewu, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej 22%. Bez znaczenia w przedmiotowej sprawie należy uznać fakt, iż należny czynsz za wykonywane usługi najmu jest przekazywany w ramach umowy przelewu do banku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Kierując się § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...).

Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

W myśl z art. 8 ust. 3 cyt. ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zgodnie natomiast z art. 41 ust. 1 powołanej ustawy, podstawowa stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy.

W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi. Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności własnej nie stanowi u zbywcy również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi).

Jak wynika z wniosku, Spółka, w celu zabezpieczenia umów kredytowych, zawarła z bankiem umowy o przelew wierzytelności własnych z tytułu należnego czynszu od szeregu podmiotów za wynajem lokali użytkowych.

Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż transakcja dokonywana przez Spółkę, której przedmiotem działalności gospodarczej nie jest obrót wierzytelnościami, polegająca na zbyciu wierzytelności własnych nie stanowi u zbywcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Pozostaje ona poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Zasady dotyczące odliczenia częściowego podatku regulują przepisy art. 90 i art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.

Przepis art. 90 ust. 1 i 2 ustawy o VAT stanowi, że w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku, z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku, z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami w stosunku, do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1. podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej (art. 90 ust. 4).

W art. 90 ust. 5-8 wskazano szczegółowe zasady ustalania ww. proporcji.

W odpowiedzi na pytanie drugie stwierdzić należy, iż powyżej cytowane przepisy art. 90 ust. 1-4 wskazują, iż proporcję ustala się na podstawie obrotu uzyskiwanego z tytułu wykonywania czynności objętych przepisami ustawy o VAT. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy. Definicja sprzedaży została zawarta w art. 2 pkt 22 ustawy, zgodnie z którą sprzedażą jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że przedmiotowe czynności przelewu wierzytelności nie powinny być uwzględniane w proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy.

Wobec wyrażonego w niniejszej interpretacji poglądu, że zbycie wierzytelności własnej stanowi dla zbywcy czynność pozostającą poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, Spółka nie ma obowiązku uwzględnienia tych czynności przy wyliczaniu proporcji za rok podatkowy 2010 r., o której to proporcji mowa w art. 90 § 3 ww. ustawy.

Z kolei przechodząc do kwestii opodatkowania usługi najmu lokali użytkowych, z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka zawarła z innymi podmiotami umowy o najem lokali użytkowych, za które należny czynsz jest przekazywany w ramach umowy przelewu dla banku.

Zatem świadczone przez Spółkę - jako czynnego podatnika VAT - usługi najmu lokali użytkowych podlegają na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatkowej 22%.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.