ITPP1/443-68/11/JJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2011 r. (data wpływu 18 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina była właścicielem działek 15/2 o pow. 0,1824 ha, 17/2 o pow. 0,3805 ha i 52 o pow. 4,3494 ha w obrębie 11 miasta, z mocy ustawy z dnia 10 maja 1990 r. przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych. Nabycie przedmiotowych gruntów nastąpiło w trybie decyzji administracyjnych z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Na podstawie ostatecznej decyzji Wojewody o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu z dnia 7 października 2009 r., Wojewoda przeniósł własność przedmiotowych działek, z przeznaczeniem pod inwestycję - na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 700), na rzecz Skarbu Państwa. Następnie Wojewoda decyzją z dnia 13 października 2010 r., wydaną na podstawie art. 23 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. ustalił odszkodowanie na rzecz Gminy za działki. Wysokość odszkodowania została ustalona na podstawie operatu szacunkowego określającego wartość rynkową dla przedmiotowych działek i wyniosła 6.850.011,00 zł Z treści operatu szacunkowego wynika, iż ustalona wartość nie obejmuje podatku o towarów i usług. Również ustalone decyzją Wojewody z dnia 13 października 2010 r. odszkodowanie nie zostało powiększone o podatek. Przedmiotowe działki są niezabudowane o użytku "Bp" i "Lz", a w obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego posiadają zapis "tereny portów i przystani".

Zdaniem Gminy otrzymane odszkodowanie podlega zwolnieniu przedmiotowemu od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wobec przedstawionego stanu faktycznego otrzymane przez Gminę odszkodowanie od Wojewody, za przyjęte (z mocy prawa) nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w stawce 22%.

Gmina wskazuje, iż w zaistniałym stanie faktycznym dokonała dostawy towarów, jednakże dostawa ta nastąpiła z mocy prawa - w trybie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego na podstawie decyzji administracyjnej Wojewody z dnia 7 października 2009 r. Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Mając na uwadze treść art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług można skorzystać z wyłączenia opodatkowania, bowiem Gmina dokonała dostawy nie na podstawie umowy cywilnoprawnej, a w trybie decyzji administracyjnej. Wykazany podatek od towarów i usług przez Gminę nie będzie mógł zostać odliczony, jak to ma miejsce u podmiotów gospodarczych (przedsiębiorców). Zgodnie z art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W zaistniałym stanie faktycznym nie doszło do transakcji - umowy cywilnej, Skarb Państwa nie negocjował z Gminą wysokości odszkodowania i nie powiększył go o podatek od towarów i usług (jak to ma miejsce w transakcjach). W opisanej sytuacji wysokość odszkodowania ulega pomniejszeniu o 1.235.247,89 zł, którą to kwotę Gmina z powrotem odprowadza do Skarbu Państwa tracąc możliwość jej odliczenia. Tym samym nie jest to zgodne z zasadą wyrażoną w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE o treści: Zasada wspólnego systemu podatku od towarów i usług polega na zastosowaniu ogólnego podatku konsumpcyjnego dokładnie proporcjonalnego do ceny towarów i usług, niezależnie od liczby transakcji, które mają miejsce w procesie produkcji i dystrybucji poprzedzającym etap obciążenia tym podatkiem. Podatek obliczony od ceny towaru lub usługi według stawki, która ma zastosowanie do takiego towaru lub usługi, jest wymagalny od każdej transakcji, po odjęciu kwoty podatku poniesionego bezpośrednio w różnych składnikach kosztów. Wspólny system podatku o towarów i usług stosuje się aż do etapu sprzedaży detalicznej włącznie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., rozumie się rzeczy ruchome jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Z kolei w art. 7 ust. 1 ww. ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

W świetle powołanych przepisów, w sytuacji przedstawionej we wniosku, ma miejsce dostawa towarów (gruntu) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W przypadku wywłaszczenia nieruchomości na realizację inwestycji w zakresie terminalu regazyfikacyjnego w roli organu władzy publicznej wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej występuje organ dokonujący wywłaszczenia. Organem jest wojewoda (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego (Dz. U. Nr 84, poz. 700), dokonujący wywłaszczenia w imieniu Skarbu Państwa. Czynność wykonywana przez organy dokonujące wywłaszczenia nie stanowi dostawy towaru, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podmiotem, który realizuje dostawę jest dotychczasowy właściciel nieruchomości, czyli w tym przypadku - Gmina. Zbywając nieruchomość Gmina dokonuje przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej prawa własności towaru w zamian za odszkodowanie. Wykonuje zatem czynność, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. wyżej ustawy, występując w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Należy wskazać, iż organ władzy publicznej wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. Albowiem organy władzy publicznej nie jest uznawany za podatnika w zakresie czynności, które mieszczą się w ramach zadań, dla realizacji których został on powołany, dodatkowo pod warunkiem, iż czynności te nie są wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organ ten został powołany.

Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości gruntowej w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. W sytuacji zatem przeniesienia prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa w zamian za odszkodowanie, ma miejsce dostawa towarów (gruntu) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

W art. 43 ustawy zawarto katalog czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Stosownie do ust. 1 pkt 9 powołanego artykułu, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Opodatkowaniu podlegają zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku sprzedaży gruntów niezabudowanych opodatkowane są tylko te, których przedmiotem są tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących np. gruntami rolnymi, czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że na podstawie decyzji Wojewody o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego z dnia 7 października 2009 r., Gmina przeniosła na rzecz Skarbu Państwa, własność działek nr 15/2 o pow. 0,1824 ha, nr 17/2 o pow. 0,3805 ha i nr 52 o pow. 4,3494 ha. Następnie w decyzji Wojewody z dnia 13 października 2010 r., zostało ustalone odszkodowanie na rzecz Gminy za przedmiotowe działki. Nieruchomość gruntowa, która jest przedmiotem opisywanej transakcji, stanowi - jak wynika z obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego - teren portów i przystani.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opis stanu faktycznego wskazać należy, iż przeniesienie z mocy prawa własności nieruchomości gruntowej w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega bowiem samo odszkodowanie, lecz - stanowiące dostawę towarów w rozumieniu ww. przepisu - przeniesienie własności gruntu w zamian za wynagrodzenie, przyjmujące postać odszkodowania.

W konsekwencji przeniesienie prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie jest czynnością zdefiniowaną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, iż dostawa opisanych we wniosku działek, nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, według stawki podstawowej w wysokości 22%, określonej w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.