ITPP1/443-499/13/JJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2013 r. (data wpływu 31 maja 2013 r.), uzupełnionym w dniu 12 sierpnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 maja 2013 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 12 sierpnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka udzieliła w miesiącu lutym 2013 r. spółce jawnej pożyczki na kwotę 17.000,00 zł, oprocentowanej w skali roku 10%. Kwota na udzielenie pożyczki pochodzi ze środków obrotowych posiadanych przez Spółkę. Spółka prowadzi działalność w zakresie wynajmu pomieszczeń i dzierżaw placów, pożyczka natomiast udzielona została innemu podmiotowi pierwszy raz w toku działalności i jest wynikiem uzgodnień pomiędzy spółkami. Spółka nie prowadzi żadnej innej działalności udzielania kredytów i pożyczek, pośrednictwa finansowego ani usług zarządzania kredytami lub pożyczkami, a udzielenie przedmiotowej pożyczki jest jednorazową sytuacją. Spółka nie ma również zamiaru udzielać pożyczek w sposób częstotliwy, powtarzalny i zarobkowy. Na okoliczność udzielenia pożyczki zawarta została w dniu 28 lutego 2013 r. umowa pożyczki, w której Spółka oświadczyła, że udzielenie pożyczki ma charakter incydentalny i nie jest ona udzielona w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług pośrednictwa finansowego. Obie spółki są czynnymi podatnikami VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie pożyczki należy traktować jako czynność niespełniającą wymogów art. 43 ust. 1 pkt 38 i art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, czyli udzieloną poza prowadzoną działalnością gospodarczą, pozostającą poza zakresem ustawy o VAT i w konsekwencji nie ma tu konieczności wystawienia faktury VAT ze "stawką zwolnioną", z tytułu uzyskania odsetek od udzielonej pożyczki.

Spółka wskazuje, że na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT udzielanie pożyczek w ramach działalności gospodarczej jest czynnością zwolnioną od podatku VAT. Przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku VAT usługę udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Spółka cytuje treść art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Zdaniem Spółki warunkiem uznania, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa w charakterze podatnika VAT jest ustalenie, że prowadzi on zawodowo działalność gospodarczą w danym zakresie. Udzielenie przez Spółkę pożyczki miało natomiast na celu wsparcie pożyczkobiorcy, który miał chwilowo zachwianą płynność finansową, a nie czerpanie zysku z dodatkowej działalności w postaci usług pośrednictwa finansowego. Tak jak powyżej wskazano w przedmiotowym przypadku udzielenie pożyczki było sprawą okazjonalną i incydentalną, niemającą cech systematyczności, czy powtarzalności wymaganej przez art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Spółka również w przedmiocie działalności zgłoszonym do Krajowego Rejestru Sądowego nie ma wykazanych usług pośrednictwa finansowego, zwolnionych na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Powyższe oznacza, że w niniejszym przypadku nie powstał obowiązek podatkowy w podatku VAT, gdyż udzielenie pożyczki nie było usługą pośrednictwa finansowego zwolnioną od podatku VAT i nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT ze "stawką zwolnioną" z tytułu uzyskanych odsetek. Stanowisko Spółki jest zgodne z wyrokiem z dnia 30 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2276/10 "Najwyższego Sądu Administracyjnego".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka udzieliła w miesiącu lutym 2013 r. pożyczkę na kwotę 17.000,00 zł, oprocentowanej w skali roku 10%. Spółka nie prowadzi działalności w zakresie udzielania kredytów i pożyczek, pośrednictwa finansowego, ani usług zarządzania kredytami lub pożyczkami, a udzielenie przedmiotowej pożyczki było jednorazową sytuacją. Z uwagi na incydentalny charakter opisanej czynności Spółka uważa, że w niniejszym przypadku nie powstał obowiązek podatkowy w podatku VAT i nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT ze wskazaniem, iż stosuje zwolnienie od podatku od towarów z tytułu uzyskanych odsetek.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W tym miejscu wskazać należy, iż na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, iż udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki stanowić będzie czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Z uwagi jednak na fakt, iż powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Wskazać jednocześnie należy, iż na podstawie art. 106 ust. 1 cyt. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur oraz dane, które powinny one zawierać zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.). Zwrócić należy uwagę na § 5 ust. 2 pkt 6 ww. rozporządzenia, który stanowi, że poza danymi określonymi w § 5 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług dokonywanych przez podatnika, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, lub zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, faktura powinna zawierać dodatkowo wskazanie:

Z uwagi na powyższe Spółka ma obowiązek wystawić fakturę VAT na rzecz pożyczkobiorcy, w oparciu o art. 106 ust. 1 cyt. ustawy, wskazując, iż stosuje zwolnienie od podatku od towarów i usług w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Spółki w zakresie przedstawionego stanu faktycznego, w którym wskazano, że w opisanym stanie faktycznym "nie powstał obowiązek podatkowy w podatku VAT, gdyż udzielenie pożyczki nie było usługą pośrednictwa finansowego zwolnioną z podatku VAT i nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT ze stawką zwolniona z tytułu uzyskanych odsetek" należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Krajowe Biuro Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.