ITPP1/443-447/13/KM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2013 r. (data wpływu 16 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia podmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 16 maja 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia podmiotowego.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jest Pani osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, która w poprzednich latach, jak i w bieżącym roku nie przekroczyła limitu, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, tytułem wynagrodzenia zarządcy tymczasowego, tymczasowego nadzorcy sądowego, syndyka.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy osoba fizyczna, która "nie prowadzi działalności gospodarczej", powołana przez sąd jako zarządca tymczasowy, tymczasowy nadzorca sądowy, syndyk masy upadłości jest zobowiązana do naliczania podatku VAT od przyznanych wynagrodzeń za pełnienie wyżej wymienionych funkcji.

Pani zdaniem, do wypłaconego osobie fizycznej (która nie prowadzi działalności gospodarczej) wynagrodzenia z tytułu wykonywania obowiązków tymczasowego nadzorcy sądowego, zarządcy tymczasowego, syndyka - w przypadku, gdy osoba ta nie otrzymała wynagrodzenia w poprzednim roku podatkowym wyższego od 150.000 zł - nie nalicza się podatku od towarów i usług, gdyż od tego wynagrodzenia jest potrącana należna zaliczka na podatek dochodowy, odprowadzana do Urzędu Skarbowego przez płatnika wynagrodzenia. Ponadto syndycy, tymczasowi nadzorcy sądowi i zarządcy tymczasowi mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z przepisem, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł (do wartości sprzedaży nie wlicza się podatku VAT). A zatem, jeżeli osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej działająca jako syndyk, tymczasowy nadzorca sądowy i zarządca tymczasowy nie otrzymała z tytułu wynagrodzenia za pełnienie wyżej wymienionych funkcji w poprzednim roku kwoty wyższej od 150.000 zł może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, to w takich przypadkach nie nalicza VAT od przyznanych wynagrodzeń oraz nie ma obowiązku zgłoszenia się jako podatnik VAT i zapłaty podatku VAT. W razie przekroczenia ww. limitu lub "chęci rozliczania VAT", syndyk, tymczasowy nadzorca sądowy i zarządca tymczasowy, będą zobowiązani do rejestracji dla celów VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem, każda czynność wykonywana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi, bowiem usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

Do czynności wykonywanych przez zarządcę, nadzorcę sądowego, czy syndyka masy upadłości zastosowanie znajduje przepis art. 13 pkt 6 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiący, iż za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym sąd zlecił na podstawie właściwych przepisów wykonanie określonych czynności.

Powołany wyżej przepis wyłącza zatem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności zleceniobiorcy są związani ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy nimi, co do:

* warunków wykonania tych czynności,

* wynagrodzenia,

* odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zasady powoływania syndyka, zarządcy oraz nadzorcy sądowego określa ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1112).

Przepis art. 156 ust. 1-3 tej ustawy wskazuje, że syndyka powołuje się w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. Nadzorcę sądowego powołuje się w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu. Zarządcę powołuje się w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, gdy odebrano zarząd majątkiem upadłemu. Zarządcę ustanawia się także, gdy ustanowiono nad częścią majątku zarząd własny upadłego. W sprawach objętych tym zarządem zarządca pełni czynności zastrzeżone dla nadzorcy sądowego.

Natomiast w myśl art. 162 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca mają prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadającego wykonanej pracy.

Według art. 162 ust. 6 ww. ustawy, wynagrodzenie syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy obowiązanych do rozliczenia podatku od towarów i usług, o którym mowa w ust. 2, 2a, 5 i art. 163, oraz wstępną wysokość wynagrodzenia i zaliczki na wynagrodzenie podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie z obowiązującą stawką tego podatku.

Ponadto wskazać należy, ze pomiędzy sądem upadłościowym a syndykiem, czy zarządcą lub nadzorcą nie istnieje również stosunek prawny, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, w zakresie odpowiedzialności za powierzone funkcje. Sąd jako organ władzy powołuje syndyka, zarządcę lub nadzorcę sądowego i określa jego wynagrodzenie, nie pokrywa jednak kosztów wynagrodzenia i nie ponosi odpowiedzialności za działania i ewentualne szkody wynikające z prowadzonych przez syndyka (nadzorcę sądowego, zarządcę) czynności.

Zatem syndyk, zarządca czy nadzorca sądowy wykonując swoje czynności w ramach postępowania upadłościowego, do którego został powołany, wykonuje szeroko pojętą działalność usługodawcy, zaliczaną do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Ponieważ działalność tę wykonuje samodzielnie zgodnie z nakazami wynikającymi z przepisów prawa upadłościowego i sądu, otrzymując za to wynagrodzenie, świadczy odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według zasad ogólnych.

Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

W myśl art. 113 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Artykuł 113 ust. 5 stanowi, iż jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. (...)

Stosownie zaś do art. 113 ust. 13 cyt. ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz podatników:

Minister Finansów w § 27 rozporządzenia z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), określił listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku, określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, stanowiącą załącznik do rozporządzenia. Pod pozycją 12 tego załącznika wskazano, że wyłączenie ze zwolnienia od podatku dotyczy "doradztwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z uprawą roślin i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego".

Z powyższego wynika, że ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa. W potocznym rozumieniu termin "doradztwo" obejmuje szereg usług doradczych, tj.: podatkowe, prawne, finansowe. Zakres znaczeniowy pojęcia "usługi w zakresie doradztwa" jest szerszy niż termin "usługi w zakresie doradztwa podatkowego". Wobec braku w ustawie definicji doradztwa należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z Małym Słownikiem Języka Polskiego PWN, Warszawa 1994 "doradzać" znaczy udzielić porady, podać, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie. Tak więc doradztwo jest udzieleniem fachowych zaleceń, porad, zwłaszcza ekonomicznych. Zatem użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin "usługi w zakresie doradztwa" należy rozumieć szeroko. Jednym z rodzajów doradztwa jest doradztwo podatkowe.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że jako osoba fizyczna (powołana przez sąd) otrzymuje Pani wynagrodzenie z tytułu pełnionych funkcji zarządcy tymczasowego, tymczasowego nadzorcy sądowego i syndyka. Jednocześnie wskazuje Pani, że w poprzednich latach, jak i w bieżącym roku - z tytułu wykonywania obowiązków tymczasowego nadzorcy sądowego, zarządcy tymczasowego i syndyka nie przekroczyła "limitu", o którym mowa w przepisie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc przedstawione okoliczności sprawy do obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, że jeżeli świadczy Pani jedynie ww. usługi na zlecenie sądu, a jednocześnie z wniosku nie wynika, że dochodzi do wykonania usług o charakterze doradczym, to biorąc pod uwagę, że wartość sprzedaży opodatkowanej w danym roku nie przekroczyła łącznie kwoty 150.000 zł, może Pani korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie cytowanego art. 113 ust. 1 ustawy. W sytuacji natomiast, gdy wartość sprzedaży tych usług w ciągu roku przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.