ITPP1/443-423/14/DM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2014 r. (data wpływu 18 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności realizowanych w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ponoszonych wydatków - jest prawidłowe.

W dniu 18 kwietnia 2014 r. został złożony wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności realizowanych w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ponoszonych wydatków.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka posiada siedzibę oraz miejsce zarządu na terytorium Polski oraz podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku CIT, a także jest czynnym podatnikiem VAT. Rokiem podatkowym w Spółce jest rok kalendarzowy.

Spółka w swojej działalności ponosi m.in. wydatki na zakup wieńców pogrzebowych, umieszczanie nekrologów w prasie, kondolencji, wynajem autokaru dla pracowników celem dojazdu na uroczystości pogrzebowe, a także inne zwyczajowe wydatki ponoszone w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta lub rencisty).

Poniesienie przez Spółkę przedmiotowych wydatków jest wyrazem szacunku dla pracownika, podziękowania za pracę i włożony wkład w tworzenie wartości firmy i uzyskiwane przez Spółkę przychody. Takie działanie wzmacnia więzi pomiędzy pracownikami i pracodawcą, a wśród pracowników wzrasta poczucie wartości oraz przynależności do kultury organizacji Wnioskodawcy. Wnioskodawca poprzez ww. działania motywuje pracowników do efektywnej pracy, a tym samym pozytywnie wpływa na poziom osiąganych przychodów.

Dotychczas Spółka kwalifikowała do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione w związku ze śmiercią pracownika lub byłego pracownika. Natomiast wydatki ponoszone w związku ze śmiercią członków rodziny pracownika lub byłego pracownika nie stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Równocześnie Spółka zasadniczo odliczała podatek VAT z faktur dotyczących zakupu wieńców pogrzebowych, umieszczania nekrologów w prasie, kondolencji i wydatków związanych z transportem pracowników w związku z udziałem w uroczystościach pogrzebowych, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty). Dodatkowo w przypadku złożenia wieńców pogrzebowych, umieszczenia nekrologów w prasie, kondolencji Spółka nie wykazywała podatku należnego, z uwagi na fakt, że w tym przypadku nie występuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 2, jak również nieodpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Spółka wykazywała VAT należny w związku z finansowaniem transportu dla pracowników zainteresowanych udziałem w uroczystościach pogrzebowych.

Mając na względzie aktualne stanowisko Ministra Finansów wyrażane w interpretacjach indywidualnych, Spółka powzięła wątpliwości, czy stosowana dotychczas kwalifikacja podatkowa przedmiotowych wydatków była prawidłowa.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy zakup i złożenie wieńców pogrzebowych, umieszczanie nekrologów w prasie, kondolencji, transport zainteresowanych pracowników na uroczystości pogrzebowe i inne zwyczajowe wydatki ponoszone w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty) podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 7 ust. 2 bądź art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

2. Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego Spółka ma prawo odliczać podatek VAT z faktur dokumentujących ww. wydatki ponoszone w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika (emeryta, rencisty) oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty).

Zdaniem Wnioskodawcy, po zapoznaniu się z aktualnym stanowiskiem Ministra Finansów w sprawie kwalifikacji podatkowej wydatków związanych z zakupem wieńców pogrzebowych, umieszczaniem nekrologów w prasie, kondolencji, wynajmem autokaru dla pracowników celem dojazdu na uroczystości pogrzebowe, a także innych zwyczajowych wydatków, ponoszonych w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta lub rencisty), Spółka dokonała weryfikacji własnego stanowiska w przedmiotowej sprawie.

Ad. 1. Zdaniem Spółki zakup i złożenie wieńców pogrzebowych, umieszczanie nekrologów w prasie, kondolencji, wynajem autokaru dla pracowników celem dojazdu na uroczystości pogrzebowe i inne wydatki ponoszone w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika (emeryta, rencisty) oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 7 ust. 2 bądź art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Opodatkowaniu podatkiem VAT, obok odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, podlegają, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, nieodpłatna dostawa towarów i nieodpłatne świadczenie usług. Przez nieodpłatną dostawę towarów rozumie się przekazanie nieodpłatne przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, a w szczególności:

* jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast za nieodpłatne świadczenie usług uznaje się:

Zdaniem Spółki z powołanych powyżej przepisów wynika, że zakup wieńców, nekrologów i wiązanek okolicznościowych, wynajem autokaru dla pracowników celem dojazdu na uroczystości pogrzebowe, a także inne zwyczajowe wydatki, ponoszone w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta lub rencisty) nie dają podstawy, aby twierdzić, że w tym przypadku ma miejsce dostawa towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, gdyż brak jest przekazania czy zużycia na cele osobiste wymienionych osób. Również z uwagi na brak beneficjenta należy stwierdzić, że czynność ta nie może zostać uznana za usługę w rozumieniu ustawy o VAT.

Stanowisko takie potwierdzają organy skarbowe w wydawanych interpretacjach, czego przykładem są interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi znak IPTPP1/443-851/12-4/MG z dnia 28 stycznia 2013 r. oraz znak IPTPP2/443-751/13-4/JN z dnia 18 grudnia 2013 r.

Ad. 2. Zdaniem Spółki zakup wieńców pogrzebowych, nekrologów umieszczanych w prasie, kondolencji i innych związanych z udziałem w uroczystościach pogrzebowych, np. transportu pracowników uczestniczących w pogrzebie w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika (emeryta, rencisty) oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty) daje prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących wyżej wymienione wydatki. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wymienione wydatki ponoszone w związku ze śmiercią pracownika lub byłego pracownika na gruncie funkcjonujących reguł prawa zwyczajowego są związane z działalnością gospodarczą Spółki, a tym samym realizowaną przez Spółkę sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT. Jak wskazano wcześniej i jak zostało to wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 19 grudnia 2013 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi znak IPTPB3/423-359/13-4/GG w analogicznym stanie faktycznym "jednym z podstawowych kanonów polskiej kultury i powszechnie przyjętą normą zwyczajową jest praktyka upamiętniania zmarłych. W przypadku śmierci pracownika, byłego pracownika czy też osób spokrewnionych z nimi podejmowane przez Wnioskodawcę ww. działania są wyrazem szacunku oraz uznania ich wkładu pracy i zaangażowania w wykonywana pracę, co z kolei przyczynia się do zwiększenia efektywności pracy, sprawniejszej realizacji celów biznesowych Spółki, zwiększania wyników finansowych i tym samym sprzedaży opodatkowanej. Zatem bez wątpienia należy uznać, że dokonane wydatki mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Nie bez wpływu na pośredni związek z osiąganymi przychodami, pozostają również ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki w związku z upamiętnieniem śmierci członków rodziny pracownika lub byłego pracownika przez pozytywne kreowanie wizerunku firmy".

W związku z powyższym, Spółka uważa, że przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z zakupem wieńców pogrzebowych, umieszczania nekrologów i kondolencji czy ponoszenia innych kosztów (np. transportu pracowników uczestniczących w pogrzebie w związku ze śmiercią pracownika, byłego pracownika (emeryta, rencisty) i najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika.

Stanowisko takie, poza cytowaną wyżej interpretacją, zostało potwierdzone w interpretacji z dnia 28 stycznia 2013 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi znak IPTPP1/443-851/12-4/MG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z treści przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 oraz w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 7 ust. 2 powołanej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatne przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

* jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Powyższego przepisu nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika (art. 7 ust. 3 cyt. ustawy).

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. W prowadzonej działalności Spółka ponosi wydatki związane ze śmiercią pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty). Są to wydatki związane z zakupem wieńców pogrzebowych, umieszczaniem nekrologów w prasie, kondolencji, wynajmem autokaru dla pracowników celem dojazdu na uroczystości pogrzebowe, a także inne zwyczajowe wydatki. Ponoszone wydatki, zdaniem Spółki, związane są z działalnością gospodarczą Spółki, a tym samym z realizowaną sprzedażą opodatkowaną.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w przypadku złożenia wieńców pogrzebowych, umieszczenia nekrologów w prasie, kondolencji i transportu pracowników w związku z udziałem w uroczystościach pogrzebowych pracownika, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty) nie występuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a zatem czynności tych nie można uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe czynności nie stanowią również świadczenia usług w rozumieniu art. 8 tej ustawy. Tym samym czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ponoszonych wydatków należy wskazać, że zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższej regulacji wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży - towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa; mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika obrotami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością Spółki, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podatnika obrotów.

Wobec powyższego, na zasadach przewidzianych w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających z art. 88 tej ustawy, Spółce, będącej czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących wydatki ponoszone na zakup wieńców pogrzebowych, umieszczanie nekrologów w prasie, kondolencji i wydatki związane z transportem pracowników w związku z udziałem w uroczystościach pogrzebowych, byłego pracownika, emeryta, rencisty oraz najbliższej rodziny pracownika lub byłego pracownika (emeryta, rencisty), ponieważ wydatki te - jak wskazała Spółka - mają związek z czynnościami opodatkowanymi.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.