ITPP1/443-362/10/AT - Określenie podatnika podatku VAT w sytuacji świadczenia przez małżonków usług prywatnego najmu kamiennicy objętej wspólnością majątkową.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2010 r. (data wpływu 15 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 29 kwietnia 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zasad rozliczania sprzedaży usług - jest prawidłowe.

W dniu 15 kwietnia 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zasad ewidencji sprzedaży usług, wystawiania faktur VAT oraz rozliczania sprzedaży usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wraz z żoną (pani Małgorzata N.) oraz panią Magdaleną N.-O. jest Pan współwłaścicielem kamienicy (w ???190 stanowi ona własność Pana i żony). Każdy ze współwłaścicieli jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W urzędzie skarbowym złożone zostało oświadczenie, że najem w imieniu małżonków pozostających we wspólnocie majątkowej, będzie rozliczała Pana żona, w zakresie podatku od towarów i usług, jak również z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego. Ponadto, prowadzone będą dwie osobne ewidencje sprzedaży VAT, odrębnie dla Pana żony i odrębnie dla pani Magdaleny N.-O., w których rejestrowane będą kwoty odpowiadające udziałowi we współwłasności kamienicy. Ewidencje te stanowić będą podstawę do sporządzenia deklaracji VAT przez Pana żonę oraz panią Magdalenę N.-O.

W uzupełnieniu wniosku, w dniu 29 kwietnia 2010 r., wskazano, że Pan i pani Magdalena N.-O. są czynnymi podatnikami podatku VAT z tytułu prowadzonej na własne nazwisko działalności gospodarczej, natomiast pani Małgorzata N. jest czynnym podatnikiem VAT z tytułu najmu prywatnego. Nie będzie Pan wystawiał żadnej faktury sprzedaży usług najmu i nie będzie rozliczał w związku z tym należnego podatku VAT, ponieważ będzie to robiła pani Małgorzata N. (małżonka), ujmując w ewidencji sprzedaży VAT kwoty odpowiadające udziałowi małżonków we współwłasności kamienicy, tj. ???190 udziału.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy można zastosować taką zasadę ewidencji wartości sprzedaży usług najmu i wystawiać jedną wspólną fakturę.

W dniu 29 kwietnia 2010 r. uszczegółowiono ww. pytanie, formułując je w następujący sposób: czy Pana stanowisko jest właściwe, iż może nie rozliczać VAT należnego z tytułu najmu, skoro w imieniu obojga małżonków rozliczenia dokonuje żona...

Pana zdaniem, wyrażonym w dniu 29 kwietnia 2010 r., nie trzeba prowadzić ewidencji sprzedaży usług najmu prywatnego, ponieważ w imieniu obojga małżonków rozlicza się pani Małgorzata N.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, o czym stanowi art. 15 ust. 2 powołanej ustawy.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W przepisach art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) ustawodawca wskazał, że przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem, biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że najem wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji prywatny najem kamienicy stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu tym podatkiem na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, iż jest Pan razem z żoną współwłaścicielem kamienicy (w ???190 stanowi ona własność Pana i żony). Każdy ze współwłaścicieli jest podatnikiem podatku od towarów i usług, przy czym Pan i pani Magdalena N.-O. są czynnymi podatnikami podatku VAT z tytułu prowadzonej na własne nazwisko działalności gospodarczej, natomiast pani Małgorzata N. jest czynnym podatnikiem VAT z tytułu najmu prywatnego. Pana żona rozlicza najem prywatny w imieniu obojga małżonków pozostających we wspólnocie majątkowej (w urzędzie skarbowym złożone zostało oświadczenie, z którego wynika wskazana forma rozliczenia przez Pana żonę tego najmu) w zakresie podatku VAT oraz zryczałtowanego podatku dochodowego. Prowadzone również będą dwie osobne ewidencje sprzedaży VAT, odrębnie dla Pana małżonki i odrębnie dla pani Magdaleny N.-O., w których rejestrowane będą kwoty odpowiadające udziałowi we współwłasności kamienicy.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego nie wynika jednocześnie, że umowy najmu zawierane są przez Pana.

Mając na względzie powyższe, stwierdzić należy, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom VAT. Nie ma przy tym wymogu, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

A zatem, jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w powołanym wcześniej art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług będzie ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej).

Należy w tym miejscu stwierdzić, iż złożenie oświadczenia o wyborze opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychodów z najmu w całości przez jednego z małżonków, bądź jego brak, nie rozstrzyga o tym, któremu z małżonków przysługuje przymiot bycia podatnikiem podatku od towarów i usług. Istotny bowiem jest fakt - jak wskazano uprzednio - który z małżonków dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu (w tym przypadku, jest to ten z małżonków, który zawarł umowę najmu), ponieważ tylko on stanie się podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Konkludując, dokonując świadczenia usług wynajmu nieruchomości stanowiącej majątek prywatny, jako prawidłowe należy uznać rozliczanie tej czynności przez podmiot mający status podatnika podatku od towarów i usług, w tym przypadku m.in. przez Pana żonę dokonującą rozliczenia podatku VAT w imieniu obojga małżonków. Przyjmując zatem, iż w opisanym zdarzeniu przyszłym Pana żona rozlicza ww. usługę wynajmu i jest jednocześnie stroną zawartej z tego tytułu umowy cywilnoprawnej (a jako taka strona nie będzie występował Pan), nie będzie Pan z tego tytułu uznany za podatnika, o którym mowa w art. 15 ustawy i ww. czynności (usługi) nie będą u Pana podlegały opodatkowaniu. Tym samym nie będzie ciążył na Panu obowiązek prowadzenia ewidencji w oparciu o art. 109 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.