ITPP1/443-350/13/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 kwietnia 2013 r. (data wpływu 16 kwietnia 2013 r.), uzupełnionym w dniach 28 czerwca 2013 r. oraz 4 lipca 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zasad opodatkowania czynności sprzedaży obiadów w stołówce szkolnej na rzecz uczniów, pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych, dla uczniów innej szkoły oraz dla Środowiskowego Domu Samopomocy - jest prawidłowe.

W dniu 16 kwietnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności dostawy obiadów w stołówce szkolnej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Szkoła jest jednostką budżetową. Organem prowadzącym jest Gmina Miejska. Szkoła realizuje cele i zadania wynikające z przepisów prawa określone w ustawie o systemie oświaty. Umożliwia uczniom przede wszystkim zdobywanie wiedzy i umiejętności, wszechstronny rozwój oraz sprawuje opiekę nad uczniami. W szkole odbywają się zajęcia dydaktyczno-wychowawcze. Jako jednostka oświatowa w celu realizacji zadań opiekuńczych i wspomagania właściwego rozwoju uczniów, Szkoła prowadzi również stołówkę szkolną. Zgodnie ze statutem, Szkoła umożliwia każdemu uczniowi spożycie gorącego posiłku w stołówce szkolnej. Stołówka prowadzona jest bezpośrednio przez personel szkoły i nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym. Zasady korzystania ze stołówki szkolnej oraz opłat wnoszonych za posiłki wydawane w stołówce szkolnej określa Zarządzenie Burmistrza Miasta z dnia 28 maja 2009 r. Zgodnie z ww. zarządzeniem z posiłku w stołówce szkolnej mogą korzystać uczniowie oraz pracownicy szkoły (pedagogiczni i niepedagogiczni). Opłata wnoszona za korzystanie przez ucznia z posiłku jest równa wysokości kosztów surowca zużytego do przygotowania tego posiłku, a pracownika jest równa wysokości kosztów surowca zużytego do przygotowania tego posiłku oraz pozostałe koszty przygotowania posiłku. Wysokość kosztów surowca ustala dyrektor Szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym. Pozostałe koszty, związane z przygotowaniem obiadu dla ucznia pokrywane są z budżetu Szkoły. Sprzedaż posiłków w stołówce szkolnej dokonywana jest na rzecz uczniów i pracowników Szkoły, w celu osobistego spożycia. Za część uczniów, pochodzących z biednych rodzin, obiady opłacane są przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, na podstawie noty księgowej. Szkoła przygotowuje także obiady uczniom i nauczycielom Szkoły Podstawowej oraz domownikom Środowiskowego Domu Samopomocy, na podstawie zawartych umów. Obie umowy są uzgodnione z organem prowadzącym, który jest wspólny dla tych jednostek i Gimnazjum. Do Szkoły zgłaszają się grupy uczniów i ich opiekunów przyjeżdżające na zawody sportowe, konkursy, festiwale itp. z prośbą o przygotowanie i sprzedaż posiłków na czas pobytu w mieście.

Szkoła za obiady sprzedawane uczniom i pracownikom (nauczycielom oraz pracownikom administracji i obsługi) nalicza podatek w wysokości 8% VAT. Za obiady sprzedawane uczniom szkoły, a sfinansowane przez MOPS szkoła wystawia notę księgową i kwota ta jest zwolniona od podatku. Za sprzedawane obiady Szkole Podstawowej oraz dla Środowiskowego Domu Samopomocy Szkoła wystawia fakturę VAT i kwoty te są zwolnione od VAT. Sprzedaż obiadów w stołówce szkolnej uczniom i opiekunom grup spoza szkoły, przyjeżdżającym do miasta na zawody sportowe, konkursy przedmiotowe, festiwale itp. odbywa się na zasadzie pełnej odpłatności, tzn. koszt surowca oraz koszt przygotowania posiłku i jest opodatkowane podatkiem w wysokości 8% VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania, doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku z dnia 28 czerwca 2013 r.

1. Czy sprzedaż obiadów w stołówce szkolnej dla uczniów i pracowników (nauczycieli i pracowników administracji i obsługi) opodatkowana jest podatnikiem od towarów i usług (jeżeli tak to w jakiej wysokości), czy jest zwolniona od tego podatku.

2. Czy sprzedaż posiłków uczniom i pracownikom innych szkół oraz domownikom Środowiskowego Domu Samopomocy (obie Szkoły są jednostkami budżetowymi), dla których organem prowadzącym jest Gmina Miejska korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

3. Czy sprzedaż obiadów uczniom i opiekunom grup przebywających poza terenem swojego codziennego pobytu korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług, a jeśli nie, to jaka stawka VAT obowiązuje.

Zdaniem Wnioskodawcy nie powinno się płacić podatku od sprzedanych uczniom i pracownikom pedagogicznym obiadów. Natomiast powinno się naliczać podatek w wysokości 8% VAT od sprzedaży obiadów na rzecz pracowników administracji i obsługi. Z kolei obiady sprzedawane uczniom Szkoły Podstawowej oraz dla Środowiskowego Domu Samopomocy (obie jednostki są jednostkami budżetowymi) powinny być zwolnione od podatku od towarów i usług. Natomiast obiady sprzedawane uczniom i opiekunom grup spoza szkoły, przyjeżdżającym do miasta na zawody sportowe, konkursy przedmiotowe, festiwale itp. powinny być opodatkowane podatkiem w wysokości 8% VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 5a towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Stosownie do art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ustawy, stawka podatku w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. wynosi 23% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług - zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, wykonywane:

Należy wskazać, iż zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

W myśl § 13 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. Nr z 2013 r., poz. 247 z późn. zm.), zwalnia się od podatku usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy.

Ponadto zgodnie z § 13 ust. 8 ww. rozporządzenia, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 19, 20, 24, 25 i 26, stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Z treści § 13 ust. 9 rozporządzenia wynika iż zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 19, 20, 24, 25 i 26, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

Należy również wskazać, iż jak wynika z § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, stawkę podatku wymienioną w art. 41 ust. 1 ustawy obniża się do wysokości 8% dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia. W poz. 7 tego załącznika wskazano na usługi związane z wyżywieniem (PKWiU ex 56), z wyłączeniem sprzedaży:

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia zwalnia się od podatku usługi świadczone pomiędzy:

- z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej.

Z opisu sprawy wynika, że Gimnazjum prowadzi stołówkę szkolną, w której sprzedaje posiłki dla uczniów, nauczycieli i pracowników administracyjnych Gimnazjum, uczniów innej szkoły oraz na rzecz uczniów i opiekunów grup spoza Gimnazjum przyjeżdżających na zawody sportowe, konkursy przedmiotowe, festiwale itp. a także na rzecz domowników Środowiskowego Domu Samopomocy.

Stosownie do art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), system oświaty zapewnia w szczególności realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju.

Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne (art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty).

Stosownie do art. 67a ust. 3 ustawy o systemie oświaty, warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

Zgodnie z art. 67a ust. 4 ustawy o systemie oświaty, do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki.

Powołane przepisy o systemie oświaty wyraźnie wskazują na możliwość prowadzenia przez szkoły stołówek. Celem ich prowadzenia nie jest świadczenie usług gastronomicznych jako takich, ale wyłącznie funkcje socjalno-bytowe, polegające na zapewnieniu żywienia uczniom szkoły. Ponieważ szkoła nie prowadzi działalności dla zysku, opłaty za korzystanie ze stołówki powinny być kalkulowane na poziomie zapewniającym wyłącznie pokrycie faktycznych kosztów wytworzenia posiłków, a ściślej tzw. wsadu do kotła. Niedopuszczalne jest ustalanie jakichkolwiek narzutów zapewniających szkole zysk lub refundację kosztów, których zgodnie z ustawą nie może ona przerzucać na korzystających z usług stołówki.

Uwzględniając powyższe, możliwość prowadzenia i korzystania ze stołówki szkolnej przez uczniów szkoły jest przykładem realizacji przez jednostki objęte systemem oświaty zadań, do jakich zostały powołane, w szczególności zadań wychowawczych i opiekuńczych. Świadczenie opieki polegać może niewątpliwie na zapewnieniu wyżywienia i dożywiania dzieciom i młodzieży, korzystającym z prawa do kształcenia i wychowania w ramach systemu oświaty, w sytuacji gdy jest to niezbędne dla prawidłowego kształcenia i wychowania w jednostkach organizacyjnych systemu oświaty.

Tym samym, funkcjonowanie stołówek szkolnych zapewnia prawidłową realizację zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że usługi wyżywienia, świadczone na zasadach określonych w ustawie o systemie oświaty, przez stołówki szkolne na rzecz uczniów, spełniają przesłanki do uznania tych czynności za zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, usługi stołówki szkolnej, polegające na wydawaniu posiłków uczniom Gimnazjum oraz dla uczniów innej szkoły mieszczą się w ramach usług opieki nad dziećmi i młodzieżą, wykonywanej w formach i na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty, zatem sprzedaż przez Wnioskodawcę obiadów w stołówce szkolnej uczniom Gimnazjum i uczniom innej szkoły, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy.

Natomiast usługi wyżywienia świadczone przez stołówkę szkolną dla nauczycieli (pracowników pedagogicznych) Szkoły należy uznać za usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, polegające na ich żywieniu, mają one bowiem charakter pomocniczy i są niezbędne w stosunku do prowadzonej działalności opiekuńczej szkoły w tym zakresie, która stanowi świadczenie główne, przy czym, jak już wskazano powyżej, ich głównym celem nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Szkołę. W konsekwencji usługi te będą podlegać zwolnieniu od podatku do towarów i usług, stosownie do § 13 ust. 1 pkt 26 w związku z § 13 ust. 8 i 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.

Odnosząc się zaś do czynności sprzedaży obiadów na rzecz osób przebywających w Środowiskowym Domu Samopomocy, z którym Gmina posiada umowy o wydawanie posiłków stwierdzić należy, iż usługi te jako świadczone pomiędzy jednostkami budżetowymi (Środowiskowy Dom Samopomocy jest bowiem jednostką budżetową), korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie § 13 ust. 1 pkt 13 ww. rozporządzenia.

Natomiast sprzedaż obiadów w stołówce szkolnej na rzecz pracowników administracji i obsługi Gimnazjum (niepedagogicznych) oraz na rzecz uczniów i opiekunów grup spoza Gimnazjum, przyjeżdżających na zawody sportowe, konkursy przedmiotowe, festiwale itp. nie może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu tym podatkiem, według właściwej stawki VAT, tj. 8% - pod warunkiem zakwalifikowania przedmiotowej sprzedaży do grupowania PKWiU 56, jako usług związanych z wyżywieniem. Usługi świadczone na rzecz wyżej wymienionych nie są bowiem usługami ściśle związanymi z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą. Usługi te nie mają charakteru pomocniczego i nie są niezbędne w stosunku do prowadzonej działalności opiekuńczej szkoły w tym zakresie, która stanowi świadczenie główne. Nie mogą zatem te usługi korzystać ze zwolnienia, na podstawie § 13 ust. 1 pkt 26, w związku z § 13 ust. 8 i 9 rozporządzenia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.