ITPP1/443-328/14/AP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2014 r. (data wpływu 31 marca 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 31 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług i zobowiązany do składania właściwych deklaracji w tym podatku. Wnioskodawca posiada siedzibę i prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest m.in. finansowa działalność usługowa określona jako "pozostałe formy udzielania kredytów" (PKD 64.92.Z). Wnioskodawca zamierza udzielić w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pożyczki osobie fizycznej, osobie prawnej, bądź jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, w tym spółce osobowej prawa handlowego. Niewykluczone, iż zostanie dokonanych kilka czynności polegających na udzielaniu pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem, zadano następujące pytanie:

Czy czynność udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, wyłączając tym samym opodatkowanie tej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych na mocy przepisu art. 2 ust. 4 pkt a i b ustawy z dnia 9 września 200 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy udzielenie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i korzysta jednocześnie ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Warunkiem opodatkowania danej czynności, w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, jest spełnienie przesłanki podmiotowej i przedmiotowej.

Przesłanka podmiotowa wymaga, by czynność została dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług katalog podmiotów będących podatnikami, którymi są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, oraz osoby fizyczne, pod warunkiem, ze dokonują samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. W rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmioty pozyskujące zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przesłanka przedmiotowa z kolei wymaga, by czynność, która ma zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług, zawierała się w katalogu określonym w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, który w punkcie 1 stanowi, że opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Istota odpłatności świadczenia usług z kolei wyraża się w konieczności wypłaty wynagrodzenia przez usługobiorcę za świadczoną usługę. Zatem czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie (odsetki), zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, stanowi odpłatne świadczenie usług.

Usługi udzielania pożyczek (przedmiot działalności gospodarczej Wnioskodawcy) zostały zwolnione od opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Zgodnie z tym przepisem od opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwolnione są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Niniejsze zwolnienie ma charakter przedmiotowy, tj. zwalnia od podatku m.in. czynność udzielania pożyczek, bez względu na to, kto jej udziela.

W świetle przedstawionych okoliczności Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż udzielanie pożyczek będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, korzystają zarazem ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie opodatkowanie podatkiem od towarów i usług wyłącza, na mocy art. 2 ust. 4 pkt a i b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowanie przedmiotowej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnej, w szczególności, gdy przedmiotowa czynność wchodzi w zakres czynności dokonywanych przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje poparcie w licznych interpretacjach organów podatkowych tj.:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 listopada 2013 r. (nr ILPP2/443-776/13-4/Akr),

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 maja 2013 r. (nr ITPP2/443-191/13/AK),

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 kwietnia 2013 r. (nr ITPP2/443-75/13/AP),

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 kwietnia 2013 r. (nr ITPP2/443-66/13/AW),

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 kwietnia 2013 r. (nr ITPP1/443-39/13/TS).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w ust. 2 ww. artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

I tak, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L Nr 347, str. 1 z późn. zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest m.in. finansowa działalność usługowa, określona jako "pozostałe formy udzielania kredytów". Wnioskodawca zamierza udzielić w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pożyczki osobie fizycznej, osobie prawnej, bądź jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, w tym spółce osobowej prawa handlowego.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane regulacje prawne należy stwierdzić, że czynność udzielania pożyczek przez Wnioskodawcę, będącego czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, stanowi czynności wykonywaną w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem udzielając pożyczek Wnioskodawca będzie działać jako podatnik, o którym mowa w ust. 1 ww. artykułu. Przedmiotowa usługa - stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym - biorąc pod uwagę treść art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzystać będzie ze zwolnienia od podatku.

Jednocześnie wskazać należy, że w zakresie dotyczącym opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.