ITPP1/443-1522a/11/AT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2011 r. (data wpływu 10 listopada 2011 r.), uzupełnionym w dniach 12 i 19 grudnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku w odniesieniu do wierzytelności nieściągalnych z uwzględnieniem terminu, o którym mowa w art. 89a ust. 2 pkt 5 ustawy o VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 listopada 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku w odniesieniu do wierzytelności nieściągalnych z uwzględnieniem terminu, o którym mowa w art. 89a ust. 2 pkt 5 ustawy o VAT.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadził Pan działalność gospodarczą od 1994 r. do 2008 r. Z chwilą wystawienia faktur był Pan czynnym podatnikiem VAT. Kontrahent, dla którego świadczył Pan usługę budowlaną "wraz z materiałami" był i jest czynnym podatnikiem VAT, dla którego wystawił Pan 26 faktur na łączną kwotę 96.579 zł netto. Faktury te wystawiono z datą 31 października 2007 r. oraz 20 faktur z datą 26 listopada 2007 r. Dla firmy kontrahenta wystawiono również inne faktury w ilości 4 sztuk, które były częściowo opłacone w formie zaliczek, lecz kontrahent ich nie rozliczył na kwotę 26.400 zł, w efekcie czego wytoczył Pan powództwo do sądu. Na skutek błędu w "interpretacji pozwu" oraz niedopatrzenia Pana obrońcy przegrał Pan sprawę.

Nadmienia Pan, że sprawa, która dotyczyła 4 faktur, została tak poprowadzona przez stronę przeciwną, że wszystkie 26 faktur "było w rozprawie poruszone". Na rozprawie powołano biegłego sądowego. Podejrzewa Pan, iż założeniem firmy kontrahenta było wyłudzenie podatku VAT od urzędu skarbowego oraz niezapłacenie za zużyte materiały i prace budowlane wykonane przez Pana. Ten stan rzeczy spowodował po Pana stronie duże straty finansowe. Nie miał Pan pieniędzy na opłacenie adwokata i złożenie pozwu o zapłatę na kwotę 96.579 zł netto (117.826,48 zł brutto).

W dniu 31 sierpnia 2008 r. zakończył Pan swoją działalność. Natomiast na koniec sierpnia 2008 r. sprzedał Pan również część materiałów dla firm, w tym dla firmy Pana ojca, co zostało uwidocznione w deklaracji VAT-7 za miesiąc sierpień 2008 r. i rozliczone. Jednocześnie, w tym samym czasie, poszukiwał Pan kancelarii prawnej, która podjęłaby się złożenia pozwu w Pana sprawie, dotyczącego przedmiotowych 26 faktur, lecz koszt złożenia takiego pozwu przekracza Pana możliwości.

W dniu 26 października 2011 r. ponownie złożył Pan wniosek wzywający do ugodowego załatwienia sprawy za pośrednictwem kancelarii prawnej. Będąc obecnie bezrobotnym bez prawa do zasiłku, chciałby Pan ponownie założyć swoją firmę o tej samej nazwie, by móc zarobić na własne utrzymanie i płacić podatki, a w przyszłości uzbierać pieniądze na złożenie pozwu na kwotę dotyczącą 26 przedmiotowych faktur. Czytając interpretacje doradców podatkowych według "nowych zasad", przed 1 grudnia 2008 r., ma Pan wrażenie, że zasady dotyczą także Pana wierzytelności przed nowelizacją.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Pana zdaniem, nie minął jeszcze okres 5 lat od czasu wystawienia tych 26 faktur.

W Pana przekonaniu, wyrażonym w uzupełnieniach wniosku, przed nowelizacją ustawy wierzyciel miał 5 lat na korektę, licząc od początku roku, w którym została wystawiona faktura, tak że 31 grudnia 2011 r. jest w Pana przypadku ostatecznym terminem dokonania korekty z zachowaniem wcześniejszych procedur o zawiadomieniach i bycia czynnym podatnikiem VAT, prowadzącym swoją działalność.

Według Pana, nowelizacja ustawy bez przepisów przejściowych pozwala na skorzystanie ze "starych zasad", ponieważ przedmiotowa ustawa o VAT nie zabrania tego.

Wskazuje Pan i o możliwości takiego rozwiązania informował Pan biuro rachunkowe, z którego usług korzystał, lecz biuro to nie podjęło działań mających na celu dokonanie tej korekty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Przy czym, w myśl dodanego od dnia 1 grudnia 2008 r. art. 89a ust. 1a ustawy, nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Należy zauważyć, iż możliwość skorzystania z tzw. "ulgi na złe długi" powstaje wówczas, gdy spełnione są warunki dotyczące zarówno samej wierzytelności, warunków jej powstania, jak i dłużnika i wierzyciela, określone w art. 89a ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., tj.:

Zgodnie z ust. 3 wskazanego artykułu, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

W myśl ust. 4 ww. artykułu, w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Stosownie do ust. 5 ww. artykułu, podatnik obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego określonej w ust. 1, zawiadomić o korekcie, o której mowa w ust. 1, właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego.

Zgodnie z ust. 6 ww. artykułu, podatnik w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty podatku należnego wymienionej w ust. 1 obowiązany jest również zawiadomić dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego.

W myśl ust. 7 ww. artykułu przepisów ust. 1-6 nie stosuje się, jeżeli pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4.

Powołane wyżej przepisy dopuszczają zatem możliwość dokonania przez podatnika korekty podatku należnego, który powstał w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług na terytorium kraju, w sytuacji gdy nabywca towaru bądź usługi, nie dokonał zapłaty na rzecz dostawcy, przy czym, aby podatnik mógł dokonać korekty określonej w art. 89a ust. 1, warunki określone w art. 89a ust. 2-7 ustawy o podatku od towarów i usług muszą być spełnione łącznie. Brak któregokolwiek z wymienionych warunków stanowi przesłankę do braku takiego prawa.

Natomiast, w stanie prawnym obowiązującym w okresie od dnia 1 czerwca 2005 r. do dnia 30 listopada 2008 r., wskazany przepis art. 89a ust. 1 brzmiał następująco:

"Podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, stanowiących koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z zastrzeżeniem ust. 2-7. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna."

Przepis ust. 1 stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:

W myśl art. 89a ust. 3 ustawy w brzmieniu funkcjonującym od 1 czerwca 2005 r. do 30 listopada 2008 r., korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy następujący po miesiącu, w którym dłużnik otrzymał zawiadomienie, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

W tym miejscu należy zauważyć także, iż wskazana nowelizacja wprowadzona ustawą z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320) nie zawierała przepisów przejściowych, regulujących w sposób szczególny kwestię podatkowoprawną wierzytelności powstałych przed dniem 1 grudnia 2008 r., w tym normujących granice czasowe powstania wierzytelności mogących być objętych "ulgą za złe długi". Tym samym, stwierdzić należy, że w momencie korzystania z "ulgi za złe długi" podatnik może skorzystać z tej ulgi, na podstawie przepisów obowiązujących od dnia 1 grudnia 2008 r. Odmienna wykładnia tych przepisów stoi w sprzeczności z zasadą prawa lex posterior derogat legi priori, tym bardziej, że przepis art. 89a ust. 2 pkt 5 w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r. utracił moc obowiązującą.

W złożonym wniosku poinformował Pan, że do 31 sierpnia 2008 r. prowadził działalność gospodarczą oraz był czynnym podatnikiem VAT. Kontrahent, dla którego świadczył Pan usługę i wystawił na tę okoliczność 26 faktur był i jest czynnym podatnikiem VAT. Faktury te wystawiono w następującym okresie: 6 faktur z datą 31 października 2007 r. oraz 20 faktur z datą 26 listopada 2007 r. Dla firmy kontrahenta wystawiono również inne faktury w ilości 4 sztuk, które były częściowo opłacone w formie zaliczek, lecz kontrahent ich nie rozliczył, w efekcie czego wytoczył Pan powództwo do sądu, jednakże powództwo oddalono. W dniu 26 października 2011 r. ponownie złożył Pan wniosek wzywający do ugodowego załatwienia sprawy za pośrednictwem kancelarii prawnej. Przy tej okazji powziął Pan wątpliwość, czy może skorzystać z "ulgi za złe długi".

A zatem, odnosząc powyższe do przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy, stwierdzić należy, że skoro ustawodawca dla przedmiotowego rodzaju spraw nie uregulował w przepisach przejściowych kwestii wierzytelności powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzonej na mocy przepisów powołanej ustawy z dnia 7 listopada 2008 r., to tym samym brak jest prawnej możliwości skorzystania przez Pana z "ulgi za złe długi" m.in. w oparciu o dyspozycję przepisu art. 89a ust. 2 pkt 5 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r. w odniesieniu do wierzytelności powstałych przed dniem 1 grudnia 2008 r. Wobec tego, do przedmiotowych wierzytelności, których dotyczy ww. 26 faktur należy stosować przepis art. 89a ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu funkcjonującym od dnia 1 grudnia 2008 r., co oznacza, że jeżeli od daty wystawienia faktur dokumentujących wierzytelności upłynęły - jak w przedmiotowej sprawie - 2 lata, to nie została spełniona jedna z kumulatywnych przesłanek niezbędnych dla możliwości skorzystania przez Pana z "ulgi za złe długi". W konsekwencji, analiza, czy zostały ziszczone pozostałe przesłanki skorzystania z przedmiotowej ulgi jest bezprzedmiotowa.

Z powyższych względów prezentowane we wniosku stanowisko uznano za nieprawidłowe.

Końcowo, informuje się, iż w zakresie pytań: "Czy istnieje możliwość założenia własnej działalności, żeby skorzystać z tej ustawy o VAT" oraz "Może istnieje inna możliwość, polegająca na sporządzeniu umowy lub cesji z firmą Pana ojca, która by pozwoliła od nieuczciwego kontrahenta na odzyskanie VAT bez zakładania działalności gospodarczej, ponieważ Pana ojciec i tak ponosi wszelkie koszty związane z tą transakcją" w dniu 23 grudnia 2011 r. wydano postanowienie znak ITPP1/443-1522b/11/AT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.