ITPP1/443-1516/12/KM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2012 r. (data wpływu 17 grudnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania nieodpłatnego przekazywania członkom Spółdzielni środków do produkcji rolnej - jest prawidłowe.

W dniu 17 grudnia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania nieodpłatnego przekazywania członkom Spółdzielni środków do produkcji rolnej.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielnia wpisana do rejestru grup producentów rolnych prowadzi działalność w zakresie zakupu od swoich członków żywca drobiowego w celu dalszej odsprzedaży dla ubojni drobiu. W związku z prowadzoną działalnością spółdzielnia planuje dokonywanie nakładów inwestycyjnych na środki trwałe oraz nakładów na środki do produkcji (nakłady będą finansowane zarówno z dotacji ARiMR, jak i z wkładów wnoszonych przez członków spółdzielni), które następnie mają być przekazywane do użytkowania członkom niniejszej grupy producenckiej. Środki trwałe i wyposażenie mają pozostać własnością spółdzielni, a korzystającymi z nich nieodpłatnie będą członkowie spółdzielni. Środki do produkcji (pisklęta, pasze) mają być przekazywane nieodpłatnie członkom spółdzielni, którzy przy sprzedaży żywca dla spółdzielni, pomniejszą cenę o wartość udostępnionych przez spółdzielnię środków do produkcji. Od zakupu powyższych środków do produkcji i środków trwałych spółdzielnia planuje odliczać podatek naliczony z tytułu ich nabycia. Przy przekazywaniu członkom spółdzielni środków do produkcji i środków trwałych zostanie zachowane prawo własności w spółdzielni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy spółdzielnia od przekazanych do użytkowania członkom środków do produkcji powinna odprowadzić podatek VAT, a jeśli tak to w jakiej wysokości i od jakiej wartości.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność przekazania środków do produkcji i środków trwałych do użytkowania członkom spółdzielni, będącej grupą producentów rolnych nie będzie stanowiła dostawy towarów w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1, ponieważ nie nastąpi przeniesienie prawa własności i w związku z tym nie będzie podstaw do opodatkowania tej czynności podatkiem VAT przez spółdzielnię. Jednocześnie członkowie grupy producentów rolnych sprzedając własną produkcję dla spółdzielni będą mogli fakturować jedynie te elementy procesu produkcyjnego, które zostały przez nich bezpośrednio poniesione (bez wartości tych środków do produkcji przekazanych nieodpłatnie).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przepis art. 7 ust. 1 cyt. ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2011 r. do 31 marca 2013 r., przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

* jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Natomiast z dniem 1 kwietnia 2013 r. w art. 7 ust. 2 część wspólna otrzymuje brzmienie:

"- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych."

Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek (art. 7 ust. 3 ustawy).

Natomiast z dniem 1 kwietnia 2013 r. przepis ten otrzymuje brzmienie:

"Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika."

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących drukowane materiały reklamowe i informacyjne, bądź spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki.

Z treści przytoczonych wyżej przepisów wynika, że za dostawę towarów uznaje się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Definicja ta wskazuje, iż istotny jest przede wszystkim ekonomiczny, a nie prawny aspekt transakcji, bowiem w przypadku tym nie musi nastąpić przeniesienie własności towarów w rozumieniu prawa cywilnego.

Spośród czynności "przeniesienia prawa rozporządzenia towarami jak właściciel" można wymienić takie czynności jak: sprzedaż, zamianę oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym będzie prowadziła do podobnego rezultatu, tj. nie tylko uprawnienia do korzystania z nabytych towarów, ale i obciążenia oraz wyzbycia się własności.

Z kolei w świetle postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2011 r. do 31 marca 2013 r., za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Natomiast z dniem 1 kwietnia 2013 r. w art. 8 w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

1)"użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych."

Interpretując powyższy przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności m.in. do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów.

Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia zastosowanie fikcji prawnej i objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony Wnioskodawca nie powinien opodatkowywać takiego nieodpłatnego świadczenia usług.

Analizując natomiast treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2, zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Ponadto stwierdzić należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatnie świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Konsekwentnie, czytając powyższy przepis a contrario, należy uznać, iż zgodnie z jego gramatyczną wykładnią nieodpłatne świadczenie usług na cele działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu VAT.

Z wniosku wynika, że Spółdzielnia wpisana do rejestru grup producentów rolnych zamierza dokonać nakładów inwestycyjnych na środki trwałe oraz nakładów na środki do produkcji (finansowanych zarówno z dotacji ARiMR, jak i z wkładów wnoszonych przez członków spółdzielni), które następnie mają być przekazywane do użytkowania nieodpłatnie członkom niniejszej grupy producenckiej. Przy przekazywaniu członkom spółdzielni środków do produkcji i środków trwałych zostanie zachowane prawo własności w spółdzielni.

Biorąc powyższe pod uwagę w kontekście przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego należy wskazać, iż skoro członkowie Spółdzielni nie otrzymują tytułu własności, ani innego tytułu uprawniającego ich do dysponowania środkami do produkcji rolnej jak właściciele, to nieodpłatnie przekazanie członkom Spółdzielni do użytkowania zakupionych przez Spółdzielnię środków do produkcji rolnej (takich jak: pisklęta, pasze) oraz środków trwałych, w sytuacji gdy stanowić one będą własność Wnioskodawcy, nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku gdyby, przekazanie przedmiotowych środków do produkcji rolnej i środków trwałych wiązało się z przeniesieniem prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, to czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie wyżej wskazanych przepisów.

Wyjaśnić należy, iż pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 cyt. ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Jak wynika z wniosku świadczenia wykonywane przez Spółdzielnię na rzecz swoich członków mają charakter wzajemnej współpracy przynoszącej obustronne korzyści. Spółdzielnia udostępnia nieodpłatnie członkom środki do wykorzystania ich przy produkcji żywca drobiowego, natomiast członkowie są zobowiązani do sprzedaży tych produktów do Spółdzielni (jako grupy producenckiej), która następnie dokonuje sprzedaży tych produktów do ubojni drobiu. Zatem Spółdzielnia świadczy usługi (udostępniania środków produkcji), których bezpośrednimi beneficjentami są członkowie Spółdzielni, wykorzystujący te środki do produkcji rolnej w trakcie produkcji i przygotowania sprzedaży żywca drobiowego. Powyższe udostępnienie środków produkcji ma charakter nieodpłatny, gdyż członkowie Spółdzielni - jak wynika z wniosku - nie wnoszą opłat za przedmiotowe świadczenia, a świadczeniem ekwiwalentnym ze strony członków za możliwość użytkowania przedmiotowych środków jest konieczność dokonywania sprzedaży żywca za pośrednictwem Spółdzielni.

Z uwagi na fakt, iż przedmiotowe środki wykorzystywane są wyłącznie przez członków Spółdzielni do produkcji rolnej, ich przekazanie do użytkowania członkom należy potraktować jako związane z prowadzoną przez Spółdzielnię działalnością gospodarczą.

Zatem udostępnianie członkom Spółdzielni nabywanych przez Wnioskodawcę środków do produkcji i środków trwałych uznać należy za nieodpłatne świadczenie usług, które związane jest z działalnością gospodarczą Spółdzielni i w związku z powyższym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując czynność nieodpłatnego przekazania członkom Spółdzielni na podstawie umowy użyczenia lub udostępnienia zakupionych przez Spółdzielnię środków do produkcji rolnej, które pozostają jej własnością i przy nabyciu których Spółdzielnia miała prawo do odliczenia podatku naliczonego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zarówno na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy, jak i na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie wskazać należy, iż tut. organ nie rozstrzygał prawidłowości dokumentowania sprzedaży żywca przez członków na rzecz Spółdzielni, bowiem nie było to przedmiotem zapytania, a także Wnioskodawca nie jest zainteresowanym w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.