ITPP1/443-1340/11/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 28 września 2011 r. (data wpływu 29 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z otrzymanym odszkodowaniem - jest prawidłowe.

W dniu 29 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z otrzymanym odszkodowaniem.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka, której następcą prawnym jest Wnioskodawca, była użytkownikiem wieczystym nieruchomości, oznaczonej jako działka nr 15/5.

Decyzją Wójta Gminy z dnia 14 lipca 2009 r. zatwierdzony został podział przedmiotowej działki (nr 15/5) na pięć działek geodezyjnych, przy czym jedna z wyodrębnionych działek oznaczona numerem 15/10 przeznaczona została na poszerzenie drogi powiatowej. Na działce nr 15/10 znajdowały się utwardzenia terenu wykonane z kostki betonowej i z asfaltobetonu (rok budowy 1998) oraz nasadzenia roślinne (drzewa i krzewy ozdobne w wieku około 10 lat).

Z dniem 1 sierpnia 2009 r., tzn. z dniem uprawomocnienia się wymienionej decyzji Wójta Gminy z dnia 14 lipca 2009 r., właścicielem działki nr 15/10 oraz właścicielem naniesień budowlanych i nasadzeń roślinnych znajdujących się na tej działce został z mocy prawa Powiat. Dla działki powstałej w wyniku podziału, oznaczonej numerem 15/10 założona została w dniu 20 stycznia 2010 r. księga wieczysta.

Spółka domagała się odszkodowania za przejętą działkę nr 15/10 w wysokości 50.710 zł, tj. w kwocie określonej w operacie sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego w marcu 2009 r. Powiat proponował natomiast odszkodowanie w kwocie 24.000,00 zł.

Na przeprowadzonych w dniu 6 stycznia 2010 r. negocjacjach w sprawie uzgodnienia wysokości odszkodowania strony nie doszły do porozumienia. W związku z powyższym Zarząd Spółki złożył wniosek o przeprowadzenie postępowania administracyjnego, celem ustalenia wysokości odszkodowania. Decyzją ostateczną z dnia 11 lipca 2011 r. Starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej ustalił i przyznał Wnioskodawcy (następcy prawnemu Spółki) odszkodowanie za przedmiotową nieruchomość (w wysokości ogółem 105.976,00 zł), zobowiązując jednocześnie Powiat do wypłaty odszkodowania w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna. Wysokość odszkodowania określona została na podstawie nowego operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego w grudniu 2010 r. W dniu 12 sierpnia 2011 r. Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie w kwocie 105.976,00 zł.

Zgodnie z powołaną wyżej decyzją Starosty z dnia 11 lipca 2011 r., a zarazem zgodnie z treścią operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego w dniu 10 grudnia 2010 r., który stanowił podstawę ustalenia wysokości odszkodowania i do którego strony postępowania nie zgłosiły uwag i zastrzeżeń, kwota odszkodowania obejmuje następujące pozycje:

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji przedstawionej w niniejszym wniosku obowiązek podatkowy należy rozpoznać w miesiącu sierpniu 2011 r., tj. z chwilą otrzymania odszkodowania. Według Wnioskodawcy, w sprawie zastosowanie powinien znaleźć przepis § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.

Spółka podkreśla również, że pomimo, iż przejęcie działki nr 15/10 (wraz z naniesieniami i nasadzeniami), nastąpiło w sierpniu 2009 r., to powstały co do wysokości odszkodowania spór uniemożliwia uznanie tej czynności za czynność spełniającą przesłanki określone art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w miesiącu przejęcia nieruchomości, tj. za "przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie". Zdaniem Spółki, dopiero faktyczne przyznanie odszkodowania, w tym przypadku decyzją Starosty z dnia 11 lipca 2011 r., należy uznać za czynność określoną we wskazanym przepisem ustawy o VAT. Wnioskodawca wskazał, iż z uwagi na fakt, że do przejęcia nieruchomości przez Powiat doszło w sierpniu 2009 r. - do otrzymanego odszkodowania należy stosować stawki obowiązujące przed 1 stycznia 2011 r.

Jednocześnie, według Wnioskodawcy należy mieć na uwadze, że w chwili przejęcia nieruchomości (tekst jedn.: sierpień 2009 r.) kwota odszkodowania nie była znana, a obligowanie Spółki do opodatkowania tej czynności w rozliczeniu za miesiąc sierpień 2009 r. z podstawą opodatkowania określoną dopiero przez rzeczoznawcę majątkowego oraz Starostę w związku z czynnościami przeprowadzonymi w grudniu 2010 r. i lipcu 2011 r. (tekst jedn.: znacznie później w stosunku do terminu przejęcia nieruchomości), przeczyłoby zasadom "zdrowego rozsądku", w sposób oczywisty naruszałoby również zasady sprawiedliwości i współżycia społecznego. Tego rodzaju stanowisko, przesądzałoby bowiem jednoznacznie o obowiązku zapłaty odsetek za zwłokę za okres prawie dwóch lat z przyczyn w żadnej mierze niezależnych od Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

Przez dostawę towarów na terytorium kraju rozumie się - w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Stosownie do § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 1392 z późn. zm.) w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 cyt. ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca, w zamian za wydaną nieruchomość otrzymał w miesiącu sierpniu 2011 r. odszkodowanie. Działka nr 15/10 (wraz z nasadzeniami i naniesieniami), została przeznaczona na poszerzenie drogi powiatowej, na podstawie decyzji Wójta z dnia 14 lipca 2009 r. Z dniem uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji tj. z dniem 1 sierpnia 2009 r. właścicielem prawa użytkowania wieczystego działki został z mocy prawa Powiat. Pomiędzy stronami powstał spór co do wysokości przyznanego odszkodowania w zamian za przejętą działkę. Ponieważ strony nie doszły do porozumienia w wyniku podjętych negocjacji, Spółka w celu ustalenia wysokości odszkodowania, wystąpiła z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania administracyjnego.

W oparciu o nowy operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego w grudniu 2010 r. - kwota odszkodowania została określona w decyzji z dnia 11 lipca 2011 r.

W przedmiotowej decyzji zobowiązano powiat do wypłaty odszkodowania w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji (Spółka otrzymała odszkodowanie w dniu 12 sierpnia 2011 r.).

W tym miejscu wskazać należy, iż na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl art. 12 ust. 4 cyt. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

Stosownie do treści ust. 4a powołanego przepisu, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Na podstawie art. 18 ust. 1 cyt. ustawy, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Natomiast na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Z kolei, na podstawie art. 98 ust. 3 tej ustawy, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem (...).

Natomiast art. 138 ust. 1a ww. ustawy stanowi, iż w sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.

Mając zatem na uwadze okoliczności sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy powstał z chwilą otrzymania odszkodowania przez Wnioskodawcę stosownie do § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 1392 z późn. zm.).

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie w związku z pozytywną oceną stanowiska odnoszącego się do zagadnienia zawartego w pierwszym zapytaniu (w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego), wydanie interpretacji w przedmiocie zagadnienia zawartego w drugim pytaniu dotyczącym ustalenia podstawy opodatkowania stało się bezprzedmiotowe.

Końcowo informuje się również, iż w niniejszej interpretacji nie odniesiono się do stwierdzenia Wnioskodawcy, iż "do otrzymanego odszkodowanie należy stosować stawki obowiązujące przed 1 stycznia 2011 r." bowiem kwestia ta nie była przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń