ITPP1/443-1332/11/AJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 września 2011 r. (data wpływu 26 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 września 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

W złożonym wniosku i uzupełnieniu do niego przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zarząd jest zakładem budżetowym Gminy. Zgodnie ze statutem zarządza w imieniu Miasta powierzonym zasobem mieszkaniowym i niemieszkaniowym, świadczy usługi na rzecz osób prawnych oraz fizycznych prowadzących jak i nieprowadzących działalności gospodarczej, w zakresie najmu (czynsz i opłaty za media) lokali mieszkalnych i użytkowych oraz dzierżawy gruntów i reklam, dysponuje majątkiem w zakresie zawierania i rozwiązywania umów najmu, dzierżawy, użyczenia, na dostawy mediów oraz innych umów niezbędnych do prawidłowego użytkowania nieruchomości. W myśl art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są zobowiązani do ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Od ogólnej zasady ustawodawca przewidział wyłączenia dla niektórych grup podatników i niektórych czynności z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia do dnia 31 grudnia 2012 r. Poz. 24 ww. załącznika określa zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania wynajmu usług zarządzania nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi, których świadczenie przez podatnika w całym zakresie jest udokumentowane fakturami.

Zarząd, w zakresie wynajmu lokali użytkowych oraz dzierżawy gruntów i reklam wystawia i dostarcza co miesiąc faktury VAT osobom prawnym oraz osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą. Dla pozostałych użytkowników i najemców lokali mieszkalnych wystawiane są również miesięczne faktury VAT w systemie finansowo-księgowym i automatycznie ewidencjonowane w rejestrze VAT sprzedaży w celu rozliczenia podatku należnego. Lokatorom lokali mieszkalnych nie dostarcza się faktur. Najemcy lokali mieszkalnych otrzymują powiadomienia o opłatach za czynsz i media w przypadku każdorazowej zmiany składnika opłat.

Podstawą do obliczenia obrotu i kwot podatku należnego są wystawiane pierwszego dnia każdego miesiąca faktury VAT dla użytkowników całego zasobu "Z." (mieszkalnego i użytkowego, terenów i reklam) z terminem płatności do 10. dnia każdego miesiąca i automatycznie przesyłane są do rejestru VAT sprzedaży. Na tej podstawie sporządza się deklarację VAT-7, bez względu na fakt, czy najemca uregulował płatność za dany miesiąc, czy też nie. Opłaty za czynsz i media uiszczane są przez najemców zasobu gminnego za pośrednictwem banku i poczty na rachunek "Z.", a także w kasie siedziby "Z.". Prowadzona ewidencja zapewnia kontrolę i rzetelność deklarowanej kwoty obrotu ze sprzedaży oraz podatku należnego z podziałem na sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną bez możliwości zaniżania podstawy opodatkowania. Zapłata z tytułu opłat najmu lokali regulowana za pośrednictwem banku lub w kasie stanowi jedynie sumę wpływów gotówkowych ze sprzedaży brutto.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wpłaty, z tytułu najmu lokali i opłat za media, dokonywane przez najemców lokali mieszkalnych w okienku kasowym w siedzibie Zarządu w formie gotówkowej muszą być dodatkowo ewidencjonowane na kasie rejestrującej, czy też znajdzie zastosowanie zwolnienie ze stosowania kasy fiskalnej w myśl poz. 24 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r., ponieważ Zakład wystawia faktury VAT w systemie finansowo-księgowym, które automatycznie ewidencjonuje w rejestrze sprzedaży VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie wpłaty, zarówno te dokonywane za pośrednictwem banku i poczty na rachunek oraz bezpośrednio w okienku kasowym są zwolnione z obowiązku dodatkowej ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. W ocenie Wnioskodawcy, może korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania usług zarządzania nieruchomościami zgodnie z poz. 24 załącznika do cytowanego rozporządzenia, ponieważ świadczenie przez podatnika w całym zakresie udokumentowane jest fakturami.

Dla użytkowników całego zasobu powierzonego przez Gminę wystawiane są miesięczne faktury VAT z terminem płatności do 10-go każdego miesiąca. Ewidencja, w systemie finansowo-księgowym, obrotu netto oraz podatku należnego stanowi podstawę do rozliczenia się z urzędem skarbowym. W prowadzonej ewidencji przez nie ma możliwości zaniżania wysokości podstawy opodatkowania oraz podatku należnego. Wpłaty dokonywane przez najemców w kasie jednostki, (często nie w pełnej wysokości), stanowią jedynie wpływ należności brutto i nie stanowią przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do zapisu, art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast jak wynika z zapisu art. 106 ust. 4 ustawy, Podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Zasadą jest zatem wystawianie faktur VAT dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, jedynie w przypadku, gdy tego zażądają.

Ponadto w art. 106 ust. 8 ustawodawca zawarł delegację dla Ministra Finansów do określenia zasad wystawiania i przechowywania faktur.

Powyższą delegację w zakresie zasad wystawiania i przechowywania faktur, w obecnym stanie prawnym, regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360).

Zgodnie z dyspozycją zawartą w § 19 ust. 1 powołanego rozporządzenia, faktury i faktury korygujące są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się do faktur i faktur korygujących przesyłanych w formie elektronicznej. W przypadku tych faktur sprzedawca przesyła je, w tym udostępnia, nabywcy, zachowując je jednocześnie w swojej dokumentacji (art. 106 ust. 2).

Zarówno przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jak i przepisy wykonawcze do tej ustawy nie regulują sposobu dostarczenia nabywcy faktury, a zatem sposób przekazania faktur nabywcy może być dowolny np. za pośrednictwem jednostek wyspecjalizowanych lub osobiście. Niemniej jednak z przepisu zawartego w § 19 ust. 1 ww. rozporządzenia jednoznacznie wynika, iż nabywca otrzymuje oryginał faktury. Otrzymanie faktury związane jest niewątpliwie z jej doręczeniem ("doręczać", zgodnie z definicją Współczesnego słownika języka polskiego, Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r. - to dostarczyć coś komuś i oddać do jego rąk, natomiast "dostarczać" - to powodować, żeby coś znalazło się określonym miejscu).

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl przepisu art. 111 ust. 1 tej ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w zakresie kas rejestrujących.

Od 1 stycznia 2011 r. obowiązują w tym zakresie przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. - sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 24 tego załącznika wymieniono wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi (PKWiU ex 68.20.1)- których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturami.

Oznaczenie w załączniku danej grupy "ex" oznacza, że zwolnienie odnosi się tylko do danej usługi z danego grupowania. Umieszczenie tego dopisku przy konkretnym symbolu statystycznym ma na celu zawężenie stosowania zwolnienia tylko do usług należących do wymienionego grupowania statystycznego, spełniającego określone warunki sprecyzowane przez ustawodawcę w rubryce "nazwa usługi". Zatem wynikająca z konkretnego załącznika zwolnienie dotyczy wyłącznie danej usługi z danego grupowania.

Z powyższego przepisu wynika, iż ze zwolnienia tego podatnicy mogą skorzystać pod warunkiem, że każdorazowe świadczenie wymienionych w nim czynności na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, dokumentowane jest fakturą.

W poz. 37 ww. załącznika wymieniono natomiast świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła2).

Z objaśnień zawartych w punkcie 2) wynika, iż zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Korzystanie z powyższego zwolnienia wymaga spełnienia określonych warunków wynikających wprost z zapisu tej regulacji. Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy można zatem stosować jeżeli:

* zapłata za świadczoną usługę w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,

* z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła,

* podatnik nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług za pomocą kasy rejestrującej przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, będący zakładem budżetowym, zarządza w imieniu Miasta powierzonym zasobem mieszkaniowym i niemieszkaniowym, świadczy usługi na rzecz osób prawnych oraz fizycznych prowadzących, jak i nieprowadzących działalności gospodarczej, w zakresie najmu (czynsz i opłaty za media) lokali mieszkalnych i użytkowych oraz dzierżawy gruntów i reklam, dysponuje majątkiem w zakresie zawierania i rozwiązywania umów najmu, dzierżawy, użyczenia, na dostawy mediów oraz innych umów niezbędnych do prawidłowego użytkowania nieruchomości. W zakresie wynajmu lokali użytkowych oraz dzierżawy gruntów i reklam Wnioskodawca wystawia i dostarcza co miesiąc faktury VAT osobom prawnym oraz osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą. Dla pozostałych użytkowników i najemców lokali mieszkalnych wystawiane są również miesięczne faktury VAT w systemie finansowo-księgowym i automatycznie ewidencjonowane w rejestrze VAT sprzedaży w celu rozliczenia podatku należnego. Lokatorom lokali mieszkalnych nie dostarcza się faktur. Najemcy lokali mieszkalnych otrzymują powiadomienia o opłatach za czynsz i media w przypadku każdorazowej zmiany składnika opłat.

Opłaty za czynsz i media uiszczane są przez najemców zasobu gminnego za pośrednictwem banku i poczty na rachunek Wnioskodawcy, a także w kasie siedziby. Prowadzona ewidencja zapewnia kontrolę i rzetelność deklarowanej kwoty obrotu ze sprzedaży oraz podatku należnego z podziałem na sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną bez możliwości zaniżania podstawy opodatkowania. Zapłata z tytułu opłat najmu lokali regulowana za pośrednictwem banku lub w kasie stanowi jedynie sumę wpływów gotówkowych ze sprzedaży brutto.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, iż w tak przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca nie może korzystać ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Powołany przepis § 19 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 marca 2011 r., wskazuje, iż faktury są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca. Z kolei przepis § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w powiązaniu z poz. 24 załącznika warunkuje korzystanie z określonego w nim zwolnienia od dokumentowania w całym zakresie fakturą świadczeń dokonywanych na rzecz osób fizycznych, określonych w art. 111 ust. 1 ustawy.

Jak wskazano w złożonym wniosku, najemcy lokali mieszkalnych otrzymują powiadomienia o opłatach za czynsz i media w przypadku każdorazowej zmiany składnika opłat i nie dostarcza się im faktur, które są wystawiane w systemie finansowo-księgowym.

W świetle powyższego, nie można uznać, iż Wnioskodawca spełnia warunki uprawniające do korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 24 załącznika do rozporządzenia z dnia 26 lipca 2010 r.

Wnioskodawca nie może również skorzystać ze zwolnienia na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, bowiem jak wynika z przedstawionego opisu stanu faktycznego, zapłata za świadczone usługi dokonywana jest przez najemców zarówno na rachunek bankowy, jak i gotówką w kasie znajdującej w siedzibie Wnioskodawcy. Tym samym, Wnioskodawca nie spełnia warunków niezbędnych dla skorzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej określonych w tym przepisie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.