ITPP1/443-131/09/KM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2009 r. (data wpływu 11 lutego 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 25 marca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawienia przez wykonawcę robót budowlanych faktury korygującej w sytuacji potrącenia zobowiązania inwestora na podstawie wyroku sądu z tytułu powstałych wad - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 lutego 2009 r. został złożony wniosek uzupełniony pismem z dnia 25 marca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wystawienia przez wykonawcę robót budowlanych faktury korygującej w sytuacji potrącenia zobowiązania inwestora na podstawie wyroku sądu z tytułu powstałych wad.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, jako osoba fizyczna prowadząca działalność, poniósł nakłady w zakresie robót budowlanych na nowy budynek przetwórni miodu i produktów pszczelich. Po zakończeniu inwestycji i dokonaniu odbioru końcowego tego budynku, przyjęto go do użytkowania i wprowadzono do ewidencji środków trwałych. W niedługim czasie zgłoszono wykonawcy robót usterki i wady, które nie zostały naprawione, w związku z czym firma Wnioskodawcy dokonywała zapłaty za wykonane roboty budowlane z opóźnieniem. Wstrzymanie płatności spowodowało skierowanie sprawy "o zapłatę" przez kontrahenta do sądu. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego sąd wydał wyrok "pomniejszając z ostatniej faktury kwotę do zapłaty" na rzecz kontrahenta (spółki), uznając wniesione zarzuty pozwanego na potrącenie równowartości szkody spowodowanej wadami w wykonywanych robotach. Wartość potrącenia zobowiązania na rzecz spółki została uznana przez sąd na podstawie kosztorysu wyceny kosztów na usunięcie usterek w budynku. Potrącona kwota z tytułu powstałych wad na budynku została zasądzona w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego (art. 498 k.c. w związku z art. 471).

W uzupełnieniu wniosku z dnia 25 marca 2009 r. wskazano, iż ostatnia faktura wystawiona przez wykonawcę robót budowlanych w dniu 8 marca 2006 r. została ujęta do ewidencji księgowej - środki trwałe w budowie - inwestycje - budynek przetwórni. Następnie w miesiącu czerwcu 2006 r. wartość robót budowlanych w inwestycji - budynek przetwórni rozliczono i przyjęto w całości do ewidencji środków trwałych. Od momentu wprowadzenia budynku do ewidencji środków trwałych do chwili obecnej dokonywane są odpisy amortyzacyjne. W związku z tym, że na budynek przetwórni udzielono pomocy przez ARiMR w ramach SPO "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006" część kosztów podatkowych pokryta dotacją jest wyłączona z kosztów podatkowych.

Według ustaleń Wnioskodawcy usterki w ramach rękojmi i gwarancji usuwane będą przez inny podmiot, a odnośnie kwestii pokrycia kosztów związanych z usuwaniem usterek na budynku przetwórni dochodzenie roszczeń nastąpi na drodze postępowania sądowego (Sąd rozstrzygnie kto będzie ponosił koszty dotyczące usuwania usterek).

Ponadto wskazano, iż rozliczenie finansowe (i fakturowanie) wykonanych robót obywało się na podstawie kosztorysu powykonawczego, sporządzanego w okresach miesięcznych i zatwierdzanego przez inspektora nadzoru, a więc fakturę częściową wystawiono każdorazowo raz w miesiącu za wykonane roboty na podstawie sporządzonego kosztorysu powykonawczego, natomiast fakturę końcową wystawiono na podstawie odbioru końcowego, który nastąpił komisyjnym protokołem z dnia 30 stycznia 2006 r. Wynikało z tego, że z czynności odbioru końcowego wyłączono roboty nie zakończone, które miały być kontynuowane, gdy pozwolą warunki klimatyczne. Roboty, za które wykonawca dochodził zapłaty zostały wykonane i odebrane protokólarnie, co dawało podstawę do wystawienia faktury. Strony ustaliły 30 dniowy termin płatności faktur od daty wystawienia faktury. Zapłata za wykonane roboty budowlane na podstawie otrzymanej faktury dokonywana była w formie przelewu.

Jednocześnie na podstawie § 10 umowy na roboty budowlane w sprawie odbioru i reklamacji ustalono, że w razie stwierdzenia wad lub usterek, w okresie gwarancji zamawiający zawiadomi wykonawcę na piśmie w ciągu 10 dni od ich ujawnienia z podaniem realnego i możliwego do wykonania terminu ich usunięcia. Okres gwarancji liczony był od daty końcowego odbioru robót. Natomiast w pkt 6 umowy ustalono, że jeżeli wykonawca nie przystąpi do usunięcia wad lub usterek w ustalonym terminie zamawiający może powierzyć ich usunięcie osobie trzeciej na koszt i ryzyko wykonawcy bez utraty gwarancji udzielonej przez wykonawcę.

Według umowy strony ustaliły, że wykonawca wniesie zabezpieczenie na okres realizacji umowy oraz gwarancji i rękojmi w formie gwarancji ubezpieczeniowej w wysokości 5% wartości zleconych robót netto. Gwarancję ubezpieczeniową wykonawca miał przekazać dla zamawiającego w terminie 15 dni od daty podpisania umowy. Z zabezpieczenia miały być pokrywane ewentualne roszczenia powstałe podczas okresu gwarancji i rękojmi. Zgodnie z § 9 pkt 4 umowy w sprawie zabezpieczenia wykonawca na roboty udziela 3 lat gwarancji, w tym na urządzenia na podstawie gwarancji udzielonej przez producentów od daty końcowego odbioru robót. To zabezpieczenie (gwarancja) nie zostało przekazane dla zamawiającego.

Wskazano, że wstrzymanie płatności przez inwestora okazało się zasadne, co znalazło potwierdzenie w orzeczeniu Sądu Okręgowego który obniżył cenę wynikającą z wystawionej przez wykonawcę faktury. Podstawą wstrzymywania zapłaty było przekonanie inwestora o złej jakości robót i wadach ukrytych budynków i budowli, będących przedmiotem umowy. Potwierdzeniem przypuszczeń inwestora jest orzeczenie sądowe, które w sposób jednoznaczny potwierdziło występowanie wad w wykonanym przez firmę R. dziele, co skutkowało obniżeniem ogólnej kwoty należnej wykonawcy od inwestora.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy potrąconą kwotę ze zobowiązania Wnioskodawcy (na podstawie wyroku sądowego) można uznać jako rabat i powinna być wystawiona faktura korygująca przez spółkę (kontrahenta).

Zdaniem Wnioskodawcy brak jest podstaw, aby spółka (kontrahent) wystawiła - na podstawie wyroku sądowego - fakturę korygującą "jako rabat". Fakturę korygującą wystawia się w przypadku, gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. W sytuacji, gdy sąd uznał potrącenie zobowiązania na skutek poniesionej szkody w wyniku powstałych wad (art. 471 k.c.) nie ma podstaw prawnych na wystawienie faktury korygującej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W ust. 4 powołanego art. 29 ustawodawca przewidział możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Zgodnie z art. 91 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. U.E. L. Nr 347, poz. 1 z późn. zm.) (wcześniej art. 11C ust. 1 Szóstej Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku), państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić podatnikom możliwość skorygowania podstawy opodatkowania w przypadku odwołania, odmowy, całkowitego lub częściowego braku zapłaty, obniżki ceny po dokonaniu dostawy towarów lub wykonaniu usługi.

Artykuł 106 ust. 1 ustawy określa, iż podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (...).

Zgodnie z ust. 8 powołanego artykułu, minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia:

* określi szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać, oraz sposób i okres ich przechowywania;

* może określić wzory faktur dla wszystkich lub niektórych rodzajów czynności;

* może określić przypadki, w których faktury mogą być wystawiane przez inne przedmioty niż wymienione w ust. 1 i 2, oraz szczegółowe zasady i warunki wystawiania faktur w takich przypadkach.

Zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych - w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r. - uregulowane zostały szczegółowo w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 z późn. zm.).

W myśl § 16 ust. 1 cyt. rozporządzenia, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą.

Na podstawie § 16 ust. 3 rozporządzenia, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:

* zwrotu sprzedawcy towarów oraz zwrotu nabywcy kwot nienależnych, o których mowa w art. 29 ust. 4 ustawy;

* zwrotu nabywcy zaliczek, przedpłat, zadatków lub rat, podlegających opodatkowaniu.

Zgodnie z § 17 ust. 1 rozporządzenia, fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Tut. organ pragnie zauważyć, iż z dniem 1 grudnia 2008 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337). Zasady wystawiania faktur korygujących zostały określone w przepisach § 13 i § 14 tego rozporządzenia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca, jako inwestor, po dokonaniu odbioru końcowego przedmiotowego budynku przetwórni miodu i produktów pszczelich, zgłosił - w trakcie jego użytkowania - wykonawcy robót usterki i wady, które nie zostały usunięte. Z kolei wstrzymanie płatności przez Wnioskodawcę spowodowało skierowanie do sądu sprawy o "zapłatę" przez kontrahenta (spółkę). Roboty, za które wykonawca dochodził zapłaty zastały wykonane i odebrane protokólarnie, co dawało podstawę do wystawienia faktury, a jednocześnie strony ustaliły 30 dniowy termin płatności faktur od daty wystawienia faktury.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazano, iż na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego właściwy sąd okręgowy wydał orzeczenie, które "w sposób jednoznaczny potwierdziło występowanie wad" w wykonanym przez spółkę dziele, co skutkowało obniżeniem ogólnej kwoty należnej wykonawcy od inwestora. Mimo zawartych w umowie ustaleń o wniesieniu przez wykonawcę robót zabezpieczenia na okres realizacji umowy oraz gwarancji i rękojmi w formie gwarancji ubezpieczeniowej w wysokości 5% wartości zleconych robót netto, z której miały być pokrywane ewentualne roszczenia powstałe podczas okresu gwarancji i rękojmi, gwarancji takich nie przekazano zamawiającemu.

Jednocześnie wskazać należy, iż odbiór końcowy przedmiotowego budynku zamknął określony etap prac wynikający z umowy i powinien skutkować rozliczeniem w tym sensie, iż wykonawca winien usunąć stwierdzone wady, czy też zastosować obniżenie wynagrodzenia w odniesieniu do konkretnego rodzaju robót (opusty).

Mając zatem na uwadze przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż o ile faktycznie miało miejsce nienależyte wykonanie przedmiotowych robót budowlanych, a wykonawca nie usunął stwierdzonych wad, skutkiem czego doszło do obniżenia ceny wynikającej z wystawionej przez wykonawcę faktury, co znalazło potwierdzenie - jak wskazano we wniosku - w orzeczeniu sądowym, kontrahent Wnioskodawcy powinien wystawić faktury korygujące.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.