ITPP1/443-1181/13/MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2013 r. (data wpływu 18 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności polegającej na poborze opłaty targowej z tytułu której pobierane jest wynagrodzenie - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności polegającej na poborze opłaty targowej z tytułu której pobierane jest wynagrodzenie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym czynnym "płatnikiem" od podatku od towarów i usług.

Gmina - zgodnie z art. 15 ust. 6 - wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana spoza zakresu VAT, jak również czynności podlegające VAT na podstawie umów cywilnoprawnych, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Gmina dokonuje poboru opłaty targowej. Pobór opłaty normuje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613). Zgodnie z art. 1c ww. ustawy organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w ustawie jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Opłata targowa stanowi źródło dochodów własnych gminy. Na podstawie art. 19 pkt 1 i pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych Rada Miejska ustala w drodze uchwały zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłaty targowej. W Gminie opłatę targową reguluje Uchwała Rady Miejskiej z dnia 27 września 2007 r. w sprawie wysokości stawek opłaty targowej i poboru tej opłaty. Jako inkasenta wyznacza się w Uchwale Sp. z o.o., ustalając prowizję dla inkasenta w wysokości 35% kwoty zainkasowanej. Zgodnie z art. 9 Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2012 r. poz. 749), inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna zobowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do pobrania od podatnika podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Opłata targowa jest daniną publicznoprawną i nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług. Obowiązek wykonywania funkcji inkasenta powstaje wyłącznie na skutek zaistnienia okoliczności, z którymi przepis prawa łączy powstanie takiego obowiązku. Nie następuje w drodze umowy cywilnoprawnej, lecz uchwały. Wykonywanie czynności inkasenta nosi znamiona czynności jednostronnej o charakterze władczym, typowym dla czynności publicznoprawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wynagrodzenie za pobór opłaty targowej ustanowione Uchwałą Rady Miejskiej dla wyznaczonego w niej inkasenta (Sp. z o.o.), która ma charakter należności publicznoprawnej, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie dla inkasenta z tytułu poboru opłaty targowej, która jest daniną publicznoprawna nie podlega podatkowi od towarów i usług.

Opłata targowa jest daniną publicznoprawną. Pobór następuje na podstawie Uchwały, a nie na podstawie umowy cywilnoprawnej między Gminą a Sp. z o.o. Inkasent działa na podstawie uchwały jednostki stanowiącej samorządu terytorialnego, więc jego wynagrodzenie ma charakter publicznoprawny. Nie ma tu miejsca "swoboda kontaktowania" typowa dla umowy cywilnoprawnej. Pomiędzy obydwoma podmiotami powstaje stosunek administracyjnoprawny. Powyższe stanowisko potwierdza m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 września 2007 r., zgodnie z którym "pobór i wpłata opłaty targowej, która jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym przez inkasenta, nie jest świadczeniem usługi. Wykonywanie czynności inkasenta (pobór opłaty targowej) nosi znamiona czynności jednostronnie zleconej o charakterze władczym. Dla uznania zaś danej czynności za usługę na gruncie przepisów podatku od towarów i usług niezbędne jest natomiast istnienie węzła obligacyjnego, wiążącego osobę wykonującą daną czynność z osobą będącą beneficjentem tej czynności".

Reasumując, pobór opłaty targowej i inkaso od niej mające swe odzwierciedlenie w przepisach prawa miejscowego i jako danina publicznoprawna nie podlega ustawie od podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT należy uznać, że celem tej regulacji jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący ten organ, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy. Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, że organy nie są podatnikami w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - stosownie do treści art. 15 ust. 2 ww. ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem wyłączenie z kategorii podatników podatku od towarów i usług dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy, a ponadto czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług, na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca (Sp. z o.o.) jest inkasentem opłaty targowej. Wynagrodzenie za pobór tej opłaty stanowi prowizja w wysokości 35% kwoty zainkasowanej z tytułu opłaty targowej.

Wnioskodawca dokonuje poboru opłaty targowej na podstawie Uchwały Rady Miejskiej z dnia 27 września 2007 r. w sprawie wysokości stawek opłaty targowej i poboru tej opłaty. Jak wskazano, obowiązek wykonywania funkcji inkasenta nie następuje w drodze umowy cywilnoprawnej, lecz uchwały.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Do zakresu działania gminy należą - na mocy art. 6 ust. 1 ww. ustawy - wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Natomiast, zgodnie z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty (...).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Zagadnienia dotyczące opłaty targowej normuje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.).

I tak, zgodnie z art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach (...).

Na mocy art. 19 pkt 1 ww. ustawy rada gminy, w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że:

W myśl art. 19 pkt 2 ww. ustawy rada gminy, w drodze uchwały może zarządzić pobór tych opłat w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Do opłaty targowej zastosowanie mają przepisy Ordynacji podatkowej, gdyż jak stanowi art. 2 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, przepisy ustawy stosuje się do opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

W myśl art. 9 Ordynacji podatkowej, inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania podatku od podatnika i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Natomiast, zgodnie z art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalić wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, powiatu lub województwa.

Wynagrodzenie płatników i inkasentów pobierających podatki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego jest, w świetle art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, fakultatywne.

Ustalenie takiego wynagrodzenia odbywa się w drodze uchwały rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują możliwość lub obowiązek określenia wynagrodzenia w drodze uchwały organu stanowiącego, ten właśnie organ jest wyłącznie właściwy do określenia wynagrodzenia za podatki wpłacone na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Podsumowując powyższe przepisy stwierdzić należy, iż podmiot, któremu powierzono pobór opłaty targowej, ma status inkasenta w rozumieniu art. 9 Ordynacji podatkowej, czyli jest obowiązany do pobierania od podatnika podatku (opłaty) i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. W przypadku opłaty targowej pobór tych opłat i wysokość wynagrodzenia za inkaso, zgodnie z art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zarządzana jest uchwałą rady gminy.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że - jak słusznie wskazuje Wnioskodawca - opłata targowa stanowi daninę publicznoprawną, niepodlegającą opodatkowaniu, niemniej jednak czynność poboru tej opłaty dokonywana przez odrębny od Gminy podmiot, działający w formie spółki kapitałowej, za którą pobierane jest wynagrodzenie, spełnia definicję świadczenia usług, o którym mowa w cyt. wyżej art. 8 ustawy, a ponadto inkasent - w tym przypadku Wnioskodawca będąca Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie czynności poboru ww. opłaty działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, wynagrodzenie tytułem wykonywania czynności poboru opłaty targowej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż wyłączenie z opodatkowania dotyczy ściśle określonych podmiotów, tj. organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy. Wnioskodawca wykonując czynności poboru opłaty targowej w imieniu jednostki samorządu terytorialnego sam nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą, przy czym ani cel ani rezultat prowadzonej działalności nie wykluczają go z kategorii podatników podatku od towarów i usług.

Reasumując, wynagrodzenie za pobór opłaty targowej stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez Spółkę usługę na rzecz Gminy, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska Nr 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.