ITPP1/443-1009/13/IK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko #61485; przedstawione we wniosku z dnia 27 września 2013 r. (data wpływu 1 października 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zwrotu kosztów obsługi inkasa opłaty targowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 1 października 2013 r. został złożony wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zwrotu kosztów obsługi inkasa opłaty targowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktycznego.

Ośrodek Sportu i Rekreacji jest samorządowym zakładem budżetowym. Jest też czynnym podatnikiem VAT. Na podstawie § 2 uchwały Nr....... Rady Miasta z dnia....... r. w sprawie ustalenia dziennych stawek opłaty targowej oraz sposobu jej poboru, Ośrodek otrzymuje zwrot kosztu obsługi inkasa opłaty targowej w wysokości 25% wpływów pobranych opłat targowych. Opłata ta wpłacana jest do kasy Urzędu Miasta. Następnie Urząd ten dokonuje zwrotu kosztów obsługi inkasa opłaty targowej na podstawie faktur wystawionych przez Ośrodek. Obsługa inkasa opłaty targowej opodatkowana jest stawką podatku w wysokości 23%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zwrot kosztu za inkaso opłaty targowej, które Miasto wypłaca swojej jednostce organizacyjnej, tj. Ośrodkowi na podstawie uchwały Rady Miasta, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zadania własne gminy obejmują m.in. sprawy targowisk i hal targowych (art. 7 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy). Przedmiotem działania Ośrodka jest m.in. inkaso opłaty targowej, a także administrowanie targowiskiem. Ośrodek, wykonując powierzone przez Miasto zadania, nie świadczy na jego rzecz usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Relacje między Miastem, a Ośrodkiem nie ma charakteru cywilnoprawnego, zaś sama opłata jest typowym podatkiem. Brak jest podstawy do opodatkowania podatkiem zwrotu kosztu dla Ośrodka za inkaso opłaty targowej na rzecz Miasta. Należność z tytułu powierzonych przez Miasto zadań nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług. Rozliczenie zwrotu kosztu za obsługę inkasa powinno odbywać się na podstawie noty księgowej. Podstawą do wyrażonego wyżej stanowiska jest wyrok NSA z dnia 11 września 2013 r. (syng. akt I FSK 1385/12), który uchylił wyrok WSA w Olsztynie, a także interpretację indywidualną Ministra Finansów w bardzo podobnej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy - należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Należy zauważy, iż generalnie - poza wyjątkami wskazanymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności odpłatne.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Na mocy art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższego zauważyć należy, iż zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak również przepisy wykonawcze do niej nie definiują terminu "samorządowy zakład budżetowy", wobec czego należy posiłkować się definicją legalną zawartą w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.).

W świetle art. 9 ww. ustawy, sektor finansów publicznych tworzą m.in.:

(...).

Na podstawie art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, iż zarówno Gmina, jak utworzony przez nią samorządowy zakład budżetowy (Jednostka), wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działają w charakterze podatników podatku VAT.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Ośrodek świadczy na rzecz Gminy usługi poboru opłaty targowej, za które otrzymuje wynagrodzenie w postaci 25% kwoty pobranych opłat targowych. Ośrodek wystawia fakturę na rzecz Gminy z tytułu świadczonej usługi.

Zagadnienia dotyczące opłaty targowej normuje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.).

Do opłaty targowej zastosowanie mają przepisy Ordynacji podatkowej, gdyż jak stanowi art. 2 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, przepisy ustawy stosuje się do opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

W myśl art. 9 Ordynacji podatkowej, inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania podatku od podatnika i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Natomiast, zgodnie z art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa może ustalić wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z tytułu poboru podatków stanowiących dochody, odpowiednio, budżetu gminy, powiatu lub województwa.

Wynagrodzenie płatników i inkasentów pobierających podatki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego jest, w świetle art. 28 § 4 Ordynacji podatkowej, fakultatywne.

Ustalenie takiego wynagrodzenia odbywa się w drodze uchwały rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa. Jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują możliwość lub obowiązek określenia wynagrodzenia w drodze uchwały organu stanowiącego, ten właśnie organ jest wyłącznie właściwy do określenia wynagrodzenia za podatki wpłacone na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez inkasenta (Wnioskodawcę) spełniają definicję świadczenia usług, w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy wykonywaną czynnością w zakresie inkasa opłaty skarbowej, a otrzymywanym wynagrodzeniem.

W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, wynagrodzenie tytułem wykonywania czynności poboru opłaty skarbowej, o którym mowa we wniosku, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że w Ośrodek z tytułu poboru opłaty skarbowej działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność poboru ww. opłaty wykonywana przez Ośrodek spełnia definicję świadczenia usług, o którym mowa w cyt. wyżej art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W opisanym przypadku występuje bowiem bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy działaniami Ośrodka (czynnościami polegającymi na przyjmowaniu opłaty skarbowej na rzecz Gminy), a świadczeniem wzajemnym, tj. otrzymaniem wynagrodzenia w wysokości 25% wpływów z tytułu poboru ww. opłat.

W przedmiotowej sprawie mamy więc do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych, określonych w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

Na zmianę niniejszej interpretacji nie może wpłynąć powołany przez Ośrodek wyrok NSA z dnia 11 września 2013 r. (syng. akt I FSK 1385/12). Nie można bowiem zgodzić się z argumentacją przedstawioną przez Sąd, że gdyby przyjąć jak chce Minister Finansów to gmina jako "konsument" obciążona byłaby podatkiem VAT od czynności z zakresu zadań własnych, które wykonuje w jej imieniu samorządowy zakład budżetowy. Samorządowy zakład budżetowy, pobierając opłaty skarbowe świadczy usługi na rzecz gminy, a potrącenie w wysokości 50% tej kwoty (jak to miało miejsce w spornej sprawie) stanowi wynagrodzenie za świadczenie tej usługi. Brak odpłatności za wykonaną usługę wystąpi tylko w sytuacji, gdy gmina "samodzielnie" będzie pobierać opłaty skarbowe.

W wyroku tym Sąd pominął również aspekt naruszenia zasad konkurencji poprzez uprzywilejowanie pozycji zakładów budżetowych, w przypadku traktowania wykonywanych przez nie czynności na rzecz gminy jako nieopodatkowanych, pozostałych poza przedmiotem regulacji art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy poboru opłaty skarbowej dokonuje osoba fizyczna, nie ma wątpliwości, że 50% kwoty pobranej opłaty targowej stanowi odpłatność za świadczoną usługę. Zatem różnicowanie skutków podatkowoprawnych w zależności od podmiotu wykonującego dane czynności narusza zasadę neutralności opodatkowania oraz zakłóca zasady konkurencji. Świadczenie tożsamych usług (poboru opłaty skarbowej) winno prowadzić do identycznych konsekwencji podatkowych. Oczywistym jest bowiem fakt, że jeśli jeden z podmiotów funkcjonujących na rynku z mocy prawa nie płaci za świadczoną usługę podatku, to zachwiana jest podstawowa zasada konkurencji.

Interpretacja dotyczy opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.