ITPB4/4511-72/16/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2016 r. (data wpływu 22 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 18 marca 2003 r. mąż Wnioskodawczyni, ówcześnie stanu wolnego, nabył własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego o pow. użytkowej 50,51 m^2. W dniu 16 sierpnia 2010 r. mąż Wnioskodawczyni dokonał darowizny ww. własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu do majątku wspólnego Wnioskodawczyni i swojego. Wnioskodawczyni wraz z mężem pozostają w ustroju wspólności majątkowej. W dniu 22 października 2010 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem przekształcili ww. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w odrębną własność tego lokalu. W dniu 1 kwietnia 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem zbyli odpłatnie odrębną własność lokalu na rzecz osób trzecich uzyskując w ten sposób przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lokalowej. Taki zaistniały stan faktyczny powoduje u Wnioskodawczyni potrzebę dowiedzenia się czy zdarzenie powoduje w ogóle zaistnienie obowiązku podatkowego, a jeżeli tak to jakie są warunki skorzystania ze zwolnienia podatkowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy darowizna spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego z majątku osobistego współmałżonka podatnika do majątku objętego wspólnością ustawową tego współmałżonka podatnika będącego darczyńcą i podatnika będącego obdarowanym jest rodzajem nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Opisana darowizna nie jest rodzajem nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (uopdf).

W orzecznictwie prawnopodatkowym wskazywane są takie zdarzenia prawne, które ogólnie będąc rodzajami nabycia na gruncie innych poza uopdf przepisów prawnych, w tym w szczególności prawa cywilnego, nie są rodzajami nabycia, o których mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. Dorobek ten wskazuje jednoznacznie, że uproszczona wykładnia językowa pojęcia "nabycie" przykładana do nabycia w rozumieniu ww. art. uopdf nie jest właściwa i przede wszystkim z powodu braku legalnej definicji nabycia w uopdf, konieczna jest swoista interpretacja zdarzeń prawnych na gruncie przepisów uopdf w odniesieniu do pojęcia nabycia w świetle celu danej regulacji w postaci "założenie jakiemu przyświecał tj. przeciwdziałania spekulacji rzeczami i prawami w tym przepisie wymienionymi" (cyt. za uzasadnieniem wyroku WSA w Gdańsku z dnia 29.19 2014 r. sygn.: I SA/Gd 964/14).

Z różnych zdarzeń wykluczonych z pojęcia nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 uopdf, a mniej powiązanych z okolicznościami niniejszej sprawy, można wskazać: nabycie wskutek zwrotu nieruchomości wywłaszczonej (FPS 7/96; II FSK 2372/12); nabycie w drodze spadku po współmałżonku (I SA/Łd 569/15; I SA/Bd 228/15). Najbardziej przystająca do okoliczności nin. sprawy jest jednak linia orzecznicza dotycząca tego, że: "w razie objęcia nieruchomości wspólnością ustawową, stanowiącej odrębną własność, małżonek, który stałby się w ten sposób współwłaścicielem, w przypadku sprzedaży tej nieruchomości, korzystałby ze zwolnienia przysługującego drugiemu małżonkowi, na skutek upływu terminu 5 lat, liczonego od momentu nabycia nieruchomości przez pierwszego małżonka" - za ww. wyrokiem WSA Gdańsk sygn.: I SA/Gd 964/14). Powołany wyrok jedynie utrwala linię orzeczniczą, na którą składają się m.in.: (wyroki: NSA z dnia 9 kwietnia 2002 r. sygn. akt III SA 2717/2000; WSA w Rzeszowie z dnia 19 listopada 2013 r. sygn. akt: I SA/Rz 949/13; czy WSA w Lublinie z dnia 8 stycznia 2014 r. sygn. akt: I SA/Lu 1038/13).

Orzeczenia te są powszechnie dostępne w bazie orzeczeń sądów administracyjnych i zbędne jest przytaczanie powielających się w treści uzasadnień orzeczeń tych samych argumentów przemawiających za słusznością dokonanych rozstrzygnięć.

Zaistniała w sprawie darowizna z majątku osobistego małżonka Wnioskodawczyni do majątku wspólnego ustawowego małżeństwa, które tworzą Wnioskodawczyni i jej małżonek, ma dokładnie ten sam skutek jak wynikający z małżeńskich umów majątkowych rozszerzających wspólność ustawową omawianych w ww. wyrokach. Również dokonana darowizna jest jedynie czynnością prawną organizacyjną, której przedmiotem jest regulacja majątkowo-prawnych stosunków małżonków.

Od skomplikowanych figur języka prawniczego czytelniejszy będzie opis oparty o konkretny stan faktyczny sprawy objętej wnioskiem. Podatek należy się od przychodu nie podlegającego zwolnieniu. Dla uzyskania zwolnienia nie może być konieczne ponoszenie wydatku dwukrotnie wyższego. Jedyną różnicę pomiędzy umowami majątkowymi małżeńskimi uznanymi za niebędące podstawą nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 uopdfa darowizną zaistniałą w niniejszej sprawie jest generalny (całe mienie) bądź singularny (dany składnik) skutek zaistniałego porządkowania majątkowo-prawnych stosunków małżonków. Za szczególnie przystające do okoliczności niniejszej sprawy w kontekście zrównywania małżeńskich umów majątkowych z darowiznami z majątku osobistego do majątku objętego wspólnością ustawową oraz potwierdzające prawidłowość stanowiska Wnioskodawczyni należy uznać tą część uzasadnienia wyroku WSA w Gdańsku z dnia 29 października 2014 r. w której nawiązano również do zdania Sądu Najwyższego zawartego w uchwale z dnia 15 stycznia 1992 r. sygn.: III CZP 142/91 OSP 1993/3, poz. 54); WSA stwierdził: "umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym, co stanowi w istocie darowiznę dokonaną w ramach małżeńskiej umowy majątkowej." Tak owszem ma charakter darowizny, w sprawie niniejszej jest taką darowizną, nie stanowi rodzaju nabycia o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 uopdf i relewantą do ustalania zaistnienia zwolnienia, o którym mowa w ww. przepisie, jest data nabycia prawa (nieruchomości) do majątku osobistego współmałżonka podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl zaś art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia "nabycie", nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości następuje z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy. Zatem poprzez "nabycie" należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Z opisanego stanu faktycznego wyraźnie wynika, że w dniu 16 sierpnia 2010 r. mąż Wnioskodawczyni dokonał darowizny spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu do majątku wspólnego jego i Wnioskodawczyni.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Jednakże małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa (art. 47 § 1 ww. ustawy). Jest to zatem umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

Umowa darowizny uregulowana została natomiast w art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380). Z przepisu tego wynika, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Zatem nie sposób umowy tej utożsamiać z umową małżeńską rozszerzającą wspólność ustawową uregulowaną w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W konsekwencji uznać należy, że na skutek zawarcia w dniu 16 sierpnia 2010 r. umowy darowizny Wnioskodawczyni stała się z tym dniem współwłaścicielem nieruchomości nabytej przez jej męża (ówcześnie stanu wolnego) w dniu 18 marca 2003 r.

Wobec powyższego sprzedaż ww. nieruchomości przed końcem 2015 r. stanowi dla Wnioskodawczyni źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Końcowo wskazać należy, że zakres żądania wnioskodawcy wyznacza:

Ze względu zatem na zakres żądania Wnioskodawczyni - zakreślony pytaniem - ocenie interpretacyjnej organu podlega rozstrzygnięcie, czy na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przekazanie nieruchomości w ramach umowy darowizny stanowi nabycie.

Odnosząc się natomiast do wskazanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej orzeczeń sądu administracyjnego należy stwierdzić, iż jakkolwiek wyroki sądów kształtują linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie prawnym. Należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego. Oznacza to, że niniejsza interpretacja indywidualna skierowana jest wyłącznie do Wnioskodawczyni i nie wywołuje skutków prawnych w stosunku do Jej małżonka. Małżonek Wnioskodawczyni, chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem i uiścić stosowną opłatę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 - 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.